Zelf een harp bouwen

[Nerf]

Afgelopen weken ben ik vooral druk geweest met werk of had ik te weinig energie om weer verder te komen. Het was ook best een klus, alle plankjes voor het klankbord zagen. Ik had 2 blokken sitka spruce, waarvan 1 sowieso niet door mijn lintzaagmachine paste, dus met de hand ging verzagen.

Zaag volgorde is eerst de hoeken doorzagen, en dan pas alles horizontaal/verticaal. Daarmee voorkom je enigszins driften van de zaag. Achteraf heb ik wat spaarzaam hout ingekocht, met de Japanse zaag voorkom je heel wat zaagverlies (0.8 mm zaagsnede ipv 2.5 op de zaagtafel), maar ik verloor alsnog wel het een en ander aan het vlak maken van de gezaagde delen. Om hout te sparen heb ik ook wat plankjes gezaagd die wat dunner zijn, de onderste plankjes zijn ongeveer 7mm dik, de bovenste de helft daarvan. Bovenin zijn ze ook smaller, en kan ik uit 1 plankje 2 stukjes klankbord halen.



best saai, al dat zagen. Dus ondertussen een diktemeter gemaakt naar een voorbeeld uit de handleiding





Het tweede blok zou in theorie door m'n lintzaag passen. In de praktijk kreeg ik het niet voormekaar, ondanks allerlei kleine aanpassingen; lint met minder tanden, meer spanning, lint en geleider precies afstemmen... maar nee....

Ieder plankje komt er uit met flinke kromming. Iemand nog tips voor een volgende keer?

Nu doorgegaan met de hand:



En uiteindelijk beide blokken verzaagd:



Daarmee kan ik eindelijk weer verder met bouwen. Frame gemaakt om het klankbord te lijmen, en het eerst bord light nu klaar.

 

[Nerf]

Wederom niet veel verder gekomen. Maarrrr..... Er is weer voortgang, en goede zin. En dat zat de laatste tijd even tegen. Ik was vooral aan het dubben hoe ik de dikte goed in de gaten kon houden, en zeker zou weten dat ik op de juiste plek de juiste dikte zou hebben. Dat soort dingen kunnen mij echt helemaal verlammen, en dan moet ik op de een of andere manier weer een leuk "sideproject" vinden om door te kunnen. Nou had ik geen zin om iedere keer opnieuw diktes te gaan meten, en weer uit te rekenen op welke plek ik hoe dik moest schaven. Dus was al bezig om een google docs spreadsheetje te maken, maar ja, ik vond een laptop in de schuur ook zo stom (ten eerste afleidend, ten tweede hapt ie dan veel stof). Nou had ik gewoon een lijstje op papier kunnen maken, en gaan schaven, maar ja, nerd als ik ben heb ik de berekening geparametriseerd en daarna uitgezocht hoe ik het in mijn programmeerbare rekenmachine kan krijgen. Vervolgens heb ik een soort van T-square gemaakt met tape erop waarop dan de diktes staan.
Is dat een grote omweg om aan de gang te gaan? Jazeker. Maar soms heb ik dat nodig.....




Daarmee heb ik de ban gebroken, en kon ik gaan schaven. En ironie, o ironie, ik ben met al die voorbereiding toch her en der net onder de bedoelde dikte geeindigd! (in het rood met potlood de huidige dikte. Bij het basdeel ben ik een halve millimeter te dun tov de tekening).


Maar goed, ik maak weer meters. Nu bezig om de bolling in het klankbord te maken:



Ondertussen is er op de oude harp iets kapot gegaan; bijna alle snaren hebben de metalen oogjes in het klankbord kapotgetrokken. Dat zijn geen standaard maten, dus ik ging kijken hoe ik dat kon fixen. Naar aanleiding daarvan ben ik dit topic --> Vraagje over kleine metaaldraaibank begonnen. Als jullie nog ideeën hebben hoor ik het ook graag.

 

[Paul90]

Wat een ontzettend gaaf project is dit zeg! Dit wordt sowieso de mooiste harp die er is voor je zoon. Al die uren hobby'en in het schuurtje die ertoe hebben geleid om het aan te durven zo'n magnum opus te bouwen voor je kind, prachtig.

Wat een werk om al die plankjes met de hand te zagen zeg, maar meer dan de moeite waard.

 

[Nerf]

De laatste update is alweer van 17 november... Ondertussen lag het project een tijdje stil vanwege Sinterklaassurprises die geknutseld moesten worden, een schilderijlijst die ik maakte en nog een onderhoudsklus voor de harp die we nu hebben: Vraagje over kleine metaaldraaibank

Ondertussen is de kerstvakantie geweest, en ben ik weer een heel stuk verder. Tijd om weer wat te delen.

Vorige keer was ik gebleven bij het op dikte maken van het klankbord. Als dat gedaan is, is het best flexibel!



Tijdens het "op dikte maken" krijg je mooie krullen dwars op de nerf.


Op en onder het klankbord komen twee dunne stukken hout, verlopend in dikte en breedte. Ik kon daar mooi een paar mislukte "staves" van de kast voor gebruiken.



Lijmen gaat door een net iets krom geschaafde vuren lat er overheen te klemmen.



Vervolgens een herhaling van zetten voor het andere klankbord; puzzelen met dikte en plankjes:


Op dikte maken:


.... en de ribben klemmen. Moest een beetje creatief met spanband zijn.




Ondertussen ben ik al een stukje verder, maar dat komt wel bij een volgende post!

 

[klaas0639]

Dit is een van de mooist items die er nu spelen op ons forum.
Pakkende verweving van het persoonlijke met het maken. Hogere soort van beschrijving (en je illustraties zijn ook niet slecht ).

 

[Nerf]

Volgende stukje verslag!


Na het maken van de klankborden heb ik in de klankkast uitsparingen gemaakt waar de middenrib invalt. Eerst aftekenen, daarna kantjes inzagen, uiteindelijk met de bovenfrees.



Hierna past het klankbord!


In de hoek is ook de andere combi klankbord en klankkast te zien. Hierna de zijkanten afgezaagd. Daarmee ziet het er ineens uit als een "echt" onderdeel van de harp.



Tot nu toe zit het klankbord nog los. Dat moet nu vastgeplakt worden. Daarvoor schrijft de manual voor om een jig te maken (zie https://www.sligoharps.com/7book.pdf , jaja, ondertussen al book 7!).


Dat dus gemaakt, en een lijmstation gemaakt op de logeerkamer. De schuur is nu echt koud, maximaal 5 graden. Wederom epoxy met houtstof gemengd, en daarna flink aanklemmen, je buigt eigenlijk de lat precies krom. De lat die ik had was 25 breed, en dat is misschien wat dik, het koste flink kracht om het frame krom te trekken. Die kracht komt niet op de lijmnaad, maar je weet zo wel redelijk zeker dat je gelijkmatig aandrukt.


Terwijl de ene harp aan het lijmen was, had ik nog een klusje met de andere; daar was een stuk uitgebroken, dat moest nog gefixt worden. Het is redelijk gelukt.


Het lijmen van de tweede harp ging niet helemaal goed. Er zijn een aantal kieren.



Balen, daarna volgestopt met meer epoxy. Blijkbaar was de rand van de kast niet helemaal vlak. Onthoud die zin, dat gaat nog een keer terugkomen en ik ga dat structureel oplossen Komt in de volgende post wel.....

Mooie is wel dat er nu 2 harpklankkasten staan met klankbord!

 

[Nerf]

Vakantieupdate 1/3


Okee, het is vakantie dus ik kan nu even een inhaalslag maken met het beschrijven van wat er gebeurd is. Waarschijnlijk worden dit een aantal berichten achter elkaar. Lekker dik winternummer voor de vakantie!

Eerst een gereedschapsupdate, dan kan ik later beschrijven wat er allemaal aan houtbouwwerk gedaan is. Helemaal opzichzelf staat dat niet, maar misschien leuk om een "themapost" te doen.

Balen, daarna volgestopt met meer epoxy. Blijkbaar was de rand van de kast niet helemaal vlak. Onthoud die zin, dat gaat nog een keer terugkomen en ik ga dat structureel oplossen Komt in de volgende post wel.....

Nou, dat dus. Ik was begonnen om een pilaar te vlakken (verticale "staander' van de harp), en die had ik al een keer grof op maat gezaagd met de lintzaag. Maar.... de "vlakke" kant was dus iets bol, en daarmee de hele pilaar bol.


Je ziet het hier duidelijk met een rei erop, en een lampje erachter, en je ziet de punt los van mijn werkblad (dat is niet de beste referentie, maar de fout is hier groot genoeg om het serieus te nemen). Vanuit de notities die ik had zag had ik nog wel iets ruimte om dikte weg te werken, maar wat je hier ziet is helaas al wat ik overhad met de "dunste" optie. Super balen, hier eindigt dus voorlopig een van de twee harpen. Ik had @MasaveHout al een berichtje gestuurd voor de prijs van een nieuw stuk hout, maar ik moet daar de bestelling nog van afmaken. Eerst even kijken wat ik verder nog tegenkom.

Maar goed; twee ongelukjes achterelkaar met een stuk hout dat te krom is (eerst de kier in de epoxy, nu de pilaar), en dat vind ik niet tof. Een goede rei had ik eigenlijk niet (gebruikte weleens een stuk afgezaagd MDF, maar het stuk dat ik daar altijd voor gebruikte was nat geworden), en ik miste ook fatsoenlijke winding sticks (gebruikte daar 2 stukken aluminium L profiel voor, maar kwam erachter dat die in 1 richting krom waren... zucht). Tijd voor een echte oplossing.

Ik kwam de online cursus "Building tools from truths" tegen, waarin je eenvoudig een korte en een lange rei maakt, en een paar winding sticks. Nee, dat is geen rocket science, maar het is fijn als iemand het voordoet, en voor $15 vind ik het een zinnige set filmpjes. Resultaat:


Dat werkt een stuk beter. Heb er nu al een hoop lol van gehad.

Dan het tweede klusje. Ik had een tijd geleden een zaagtafel gekocht, maar daar zat nog geen spouwmes in dat "klopte" voor mijn zaagblad. Er was alleen eentje voor een kleiner blad. Ik had nog een oud Parkside blad, daar wou ik er wel eentje uit halen. En waarmee doe je dat? Met een Parkside haakse slijper van de kringloop!


Nou ja, de vorm moest uiteindelijk nog heel anders, want er zitten overal in de zaag nog schroefjes en uitstekende delen waar ik ruimte voor moest halen.

1 iteratie later....




Zo. Dat is een stuk veiliger!

Laatste gereedschapsupdate: ik heb voor mijn verjaardag een prachtige Veritas blokschaaf gekregen. Dat werkt echt heerlijk!

 

[Nerf]

Vakantieupdate 2/3

Goed, met de gereedschapsupdate (Zelf een harp bouwen) achter de rug, kan ik het nu weer over harpbouw hebben! De klankkasten waren aan het einde van de vorige post van 12 januari (Zelf een harp bouwen) zo goed als af, maar er miste nog een afwerkrand. Die rand is een combinatie van een extra lat met schroeven erdoorheen die het klankbord extra, extra vastzet op de klankkast, maar ook een visuele afwerking om de zijkant van het klankbord te verbergen.

Plaatje uit de bouwbeschrijving:

Ik zat hier aardig mee te worstelen, die L vind ik wat lomp, en een "iron-on edge banding" kostte een hoop zaagwerk en ik was bang dat het niet mooi zou worden met plakken / afwerken. Dus zelf wat anders bedacht; ik maak een lat waarbij de gaten diep verzonken liggen, en de boorgaten afgestopt zijn met een deuveltje.

Dus: eerst latten zagen, kan nu veilig want met spouwmes, en m'n Action-deegroller-rolbok:



Alvast een lading deuvels gedraaid. Ik heb ze gemaakt van hetzelfde esdoorn hout, en ik wou de draad "in het vlak" van de latten ligt. Omdat er 20 schroeven in 1 lat gaan (iedere 5cm), en ik 4 latten heb (links& rechts voor 2 harpen) heb ik uiteindelijk 80 plugjes nodig.



Met de steekpasser markeren waar gaatjes moeten komen:


Dit is hoe het er dan uitziet:


Voor ik alles dichtmaak, zorg ik eerst dat het profiel in de zijkant komt, waar een fineerstrip in gaat komen. De fineerstrip had ik aangeschaft bij Naturtrend. Ik was al van plan om het met een kantenfrees te frezen, maar ik kreeg daar toch de zenuwen van. De strip was 9mm breed, en dat freesje had ik natuurlijk niet. Ik was al bezig met shims, maar uiteindelijk toch m'n Stanley 13-050 gepakt


Ging dat dan helemaal goed? Mwaahhhh....


Toch wat te ruim en met wat krasjes.....

En zo zijn de klankkasten af! Mooi profieltje aan de zijkanten, en de gaten in de strips geplugd. Netjes de kanten gebroken.

 

[Nerf]

Vakantieupdate 3/3

Voorlopig even laatste update, want dit is hoever ik ben;




De andere pilaar vlakken. Nu wel met een goede rei en winding sticks. Dat scheelt een hoop gokken en hopen dat het goed gaat. De houten schaaf is geslepen als roffelschaaf / scrub plane, de #5 is gewoon een #5
Nadat ie op dikte is de vorm erin schaven. Hier ligt de template erop, ik heb daarna met mijn oostblok-hol/bolschaaf en blokschaafje de vorm erin gemaakt.


Vervolgens hetzelfde met de hals. Eerst op dikte, en profiel goed maken.


Ik heb daar weinig foto's van, maar ik heb eerst de vlakken waar de verbinding met de klankkast komt en waar verbinding met de pilaar komt mooi vlak en recht gemaakt. Daarmee kon ik voor het eerst de hele harp aanschouwen!


De buitenkant is wat bruinig vanwege een enigszins bot lintzaaglint.

Daarna heb ik de hollingen en bollingen op maat gemaakt. Dat was een hoop werk, de bollingen gingen nog redelijk goed met een spookschaaf, blokschaafje en de Blunt Chisel Technique (link). De hollingen waren iets meer uitdaging. Uiteindelijk gelukt door met een kleine guts steeds dwars op de nerf "tunneltjes" uit te steken, en vervolgens met schuurpapier, vijl en blunt chisel / schraapstaal de vorm goed te krijgen. Ik heb een bolle en vlakke spookschaaf, maar kon er hier alleen maar hakken in krijgen, geen mooi schaafbeeld. Esdoorn is ook vrij hard. Als ik dit in serieproductie zou moeten doen zou ik een oscillerende schuurmachine kopen....

En zover ben ik nu! Volgende stap is het boren van gaatjes in de hals voor de stempennen en brugpennen. Maar de gaten daarvoor worden bepaald door de gekozen materialen, en die heb ik nog niet besteld omdat ik het nog te eng vond. Het is wel een uitdaging om iets te kiezen. De brugpennen moeten overeenkomen met de gekozen "haakjes" (in het Duits: "Halbtonklappen", in het Engels "Sharping Levers"), waarmee je een snaar een halve toon hoger zet. Die haakjes zijn enorm prijzig (meer dan 10 Euro per stuk), en er zijn maar een paar leveranciers. Voor de kerst had ik al bij Camac een offerte opgevraagd, maar daar werd me eerst verteld dat alle email in de kerstvakantie gewoon gedeleted werd, en ze niet aan particulieren leveren. De Nederlandse leverancier reageerde pas 2 weken nadat ik had gemaild. Gedoetjes. Nu het houtwerk van deze harp af is ga ik me focussen op de inkoop van snaren en haakjes. Ik ga ook de andere hals nog afmaken, en misschien in de vakantie nog hout halen voor een tweede pilaar.