Welke 5-polige kabel?

[workingwithwood]

Dag,

Ik hoop dat iemand de draad nog op kan pakken uit dit topic. Het is een heel verhaal maar ik wil compleet zijn. Ook voor anderen die dit later lezen en willen gebruiken.
Ik maak mee wat hier (uit een draadje van circuitsonline) kort en bondig beschreven is.

Daar zijn dus honderden, zo niet duizenden normen voor, oftewel: iedereen doet maar wat.
Volgens de HD308 S2:2001 is het:
Bruin = L1
Zwart = L2
Grijs = L3
Blauw = N
Geel/groen = aarde
Maar ik kom ook vaak genoeg 3x zwart tegen, of 3x rood, of rood, geel, blauw, keuze genoeg dus.

Alleen die geel/groene moet je je ook echt aan houden, met de rest word vaak wat aangerommeld. Als die motor de goede kant op draait is het goed en anders wissel je gewoon twee fasen om.

Elders vond ik nog dat L1 = R1, L2 = S2 en L3 = T3. De R, S en T aanduidingen staan op mijn stekkers.

Ik heb een nieuwe 5 polige kabel gekocht voor het aansluiten van mijn Hammer combi. De kabel heeft netjes de hierboven benoemde kleuren en ik heb ze ook volgens dat schema aangesloten. Ik moest het ook wel zo aanpakken want van de bestaande kabel (die ik ooit kreeg) zat bruin aan beide kanten aan het aarde symbool en groen-geel aan N. Verder had de kabel 2 zwarte aders. M.a.w. ik kon dat niet kopiëren.

Wijs geworden door een eerdere ervaring, heb ik met de zaagtafel eerst maar eens gecontroleerd, of het goed ging. Het zaagblad een klein stukje laten uitsteken en er een dun stukje hout op gelegd. Toen vanuit de dekking de zaag aan gezet. Het houtje schoof de verkeerde kant op (het vloog niet door de werkplaats zoals ik had verwacht).

Ik vraag mij af of de aansluiting vanuit de meterkast naar mijn werkplaats goed is gedaan, maar ik wil daar liever niet mee bezig. Het ging met de vorige kabel tenslotte ook goed. Het moet op te lossen zijn met het wisselen van een aderpaar (of meerdere?)

Ik kan nu wat aanrotzooien tot het allemaal goed gaat, maar ik mik liever in één keer op de aanpak die het meest waarschijnlijk raak is. Ik heb diverse vragen:

1.
Maakt het uit welke aders ik verwissel? (Van de N en aarde blijf ik af).
Ik verwissel de aders in één van de stekkers!

2.
Mag ik concluderen dat de 0 en de aarde goed zitten omdat de zaag draait? Ook al is het de verkeerde kant op.

3.
Kan het zijn dat ik meerdere aders moet wisselen?

4.
Ik heb nu alleen gecontroleerd met de zaag. Eerder heb ik meegemaakt dat de freeskop verkeerdom draaide. (Om opmerkingen hierover voor te zijn, dat kwam omdat ik de 2 zwarte aders van de oude kabel niet goed had aangesloten na het inkorten van de kabel. Het had niet te maken van de stand van de schakelaar.)
Daarnaast heb ik de schaafas.
Mag ik er van uitgaan dat alles goed zit als de zaag goed draait of moet ik elke motor apart controleren.

5.
Ik beschik over een multimeter maar ik heb nooit gemeten aan krachtstroom.
Misschien kan ik door te meten en goed na te denken vaststellen welke aders echt aarde en 0 zijn.
Maar ik kan natuurlijk niet meten welke aders op R1, S2 en T3 moeten, toch?

(Kan je problemen veroorzaken door te meten tussen de verkeerde aders? Multimeter kapot bijv.

 

[workingwithwood]

Je kan beter eerst een andere route voor je kabel zoeken. Dan kan je met een gewone rubber 5 aderige kabel toe. En zo'n rubber kabel kan je best af en toe op staan. Op de bouw en op festivals liggen ze ook gewoon op de grond.

Die andere route komt er!

Niet vergeten om aderhulsjes te gebruiken. Heel belangrijk, zeker bij krachtstroom.

Ook dit heb ik gedaan maar daarmee zal de zaag niet de verkeerde kant op draaien.

 

[chevy66]

Zorg dat alle wanddozen het zelfde zijn aangesloten. Dus met een machine controleren. Daarna zorg je dat al je verlengsnoeren aan weerskanten het zelfde zijn aangesloten. Als je daarna een machine aansluit die verkeerd om loopt, wissel je 2 fasedraden in de machine , of in de stekker van de machine om.

 

[SunRayes]

1: Maakt niet uit, maar gebruikelijk is om de twee zwarte of de zwarte en grijze te wisselen.
2: Van de drie aders moet je er twee wisselen.
3: Als de zaag goed draait, is de kabel goed. Als een andere machine de verkeerde kant op draait, is de machine niet goed aangesloten. Als je de kabel in een ander stopcontact doet en de zaag draait de verkeerde kant op, is dat stopcontact verkeerd aangesloten.
4: De Nul zit iig goed. De aarde doet in het ideale geval niks. Pas als je een kortsluiting naar het metalen omhulsel van de zaag hebt, zorgt de aarde ervoor dat de automaat of aardlekschakelaar uitschakelt. Een correct aangesloten aarde is dus heel belangrijk.
5: Met een multimeter kan je geen draairichting meten.
Tussen de nul en de drie fasen meet je ca. 230V. Tussen de fasen meet je ca. 380V. Tussen nul en aarde meet je 0V.

Pas heel goed op en wees heel voorzichtig. Elektriciteit is heel gevaarlijk.
Ook bij Circuits Online staat een waarschuwing bij het 230V / sterkstroom subforum.
Voordat je aan een stekker of stopcontact gaat schroeven moet je eerst meten of er geen spanning op staat.
En je moet je meter controleren of hij goed werkt. (Er kan een zekering in de meter kapot zijn, dan geeft ie 0V aan.)

 

[jorisvh]

Alleen die geel/groene moet je je ook echt aan houden, met de rest word vaak wat aangerommeld.

aan N=blauw zou ik me ook maar houden als je geen vuurwerk wil krijgen.
vaak is er aan het begin van de installatie (wat van straat binnenkomt of tussen hoofdteller en bord) sowieso een stuk kabel met 3 identieke aders voor de 3 fases dus je bent de referentie over wat L1,L2,L3 is sowieso kwijt (als die er al is). per aansluiting kies je zelf wat 1,2,3 is, zodanig dat motoren juist draaien.

1.
Maakt het uit welke aders ik verwissel? (Van de N en aarde blijf ik af).
Ik verwissel de aders in één van de stekkers!

juist, N en PE blijven zitten en dan 2 fasedraden om wisselen aan 1 kant

2.
Kan het zijn dat ik meerdere aders moet wisselen?

neen, als je 2 fases omwisselt ben je terug bij af.

3.
Ik heb nu alleen gecontroleerd met de zaag. Eerder heb ik meegemaakt dat de freeskop verkeerdom draaide. (Om opmerkingen hierover voor te zijn, dat kwam omdat ik de 2 zwarte aders van de oude kabel niet goed had aangesloten na het inkorten van de kabel. Het had niet te maken van de stand van de schakelaar.)
Daarnaast heb ik de schaafas.
Mag ik er van uitgaan dat alles goed zit als de zaag goed draait of moet ik elke motor apart controleren.

Als het 1 combiné is die voorheen goed werkte en je hebt intern niks aangepast moet alles goed zijn als 1 motor goed draait. in principe test je met de top of de schaaf wegens minder risico op rondvliegende stukken snijgereedschap als die verkeerd opstart. als het aparte machines zijn moet je elke machine controleren.

4.
Mag ik concluderen dat de 0 en de aarde goed zitten omdat de zaag draait? Ook al is het de verkeerde kant op.

ja, als aarde verkeerd zit, gaat de aardlekschakelaar er uit.

5.
Ik beschik over een multimeter maar ik heb nooit gemeten aankrachtstroom.
Ik ga er van uit dat de Hammer zelf deugt. Ik kan misschien door te meten vaststellen hoe ik de stekkers moet aansluiten. In dat geval moet ik wel weten wat ik mag verwachten als ik meet.
- Ik neem aan dat ik 230V moet meten tussen achtereenvolgens de N en R1, S2 en T3. Maar als de N en/of aarde niet goed vanuit de meterkast zijn aangelegd . . . .
- Wat moet de multimeter aangeven tussen de 0 en aarde?
- Wat moet de multimeter aangeven tussen aarde en een fase?

N-L1,N-L2,N-L3 230V
L1-L2, L2-L3, L3-L1 400V
met een multimeter kan je de juiste volgorde van de fases niet achterhalen. Je zou al een oscilloscoop oid moeten hebben. In de praktijk: testen en fase wisselen als het niet goed is.

 

[elzenmaa]

met een multimeter kan je de juiste volgorde van de fases niet achterhalen. Je zou al een oscilloscoop oid moeten hebben

Normaliter gebruik je hiervoor een draaiveldmeter. Maar dat is hier natuurlijk wat overdreven (om die te gaan kopen)

 

[thomasz]

Bij een 3 fasen wcd dienen de fasen zo aangesloten te zijn dat je een rechtsdraaiend veld krijgt.
Te controleren met een draaiveldtester. Kost minder dan het uurloon van een electricien.
Dan de verlengkabel in orde maken zodat de aders 1 op 1 zijn aangesloten L1 op L1, L2 op L2 en L3 op L3, nul op nul, aarde op aarde.
Als je machine dan verkeerd om draait, twee fasen in de machine omdraaien.

VOLTCRAFT VC-32 Draaiveldtester CAT III 440 V kopen ? Conrad Electronic

Uw VOLTCRAFT VC-32 Draaiveldtester CAT III 440 V koopt u bij Conrad Electronic. ✓ +3500 merken ✓ +1.000.000 producten ✓ +85.000 zakelijke klanten

www.conrad.nl

 

[Wim Kluck]

Mag ik concluderen dat de 0 en de aarde goed zitten omdat de zaag draait? Ook al is het de verkeerde kant op.

ja, als aarde verkeerd zit, gaat de aardlekschakelaar er uit.

Vertel mij eens wat een aardlekschakelaar met een geel/groene draad te maken heeft.
Een aardlekschakelaar meet lekstroom. Als de lekstroom boven de 30 mA (of andere waarde) slaat deze uit.

 

[SunRayes]

ja, als aarde verkeerd zit, gaat de aardlekschakelaar er uit.

Vertel mij eens wat een aardlekschakelaar met een geel/groene draad te maken heeft.
Een aardlekschakelaar meet lekstroom. Als de lekstroom boven de 30 mA (of andere waarde) slaat deze uit.

Een aardlekschakelaar meet het verschil tussen de stroom heen en stroom terug.
Eigenlijk meet het het magnetische veld rondom de twee aders. Bij 30mA of meer is het magnetische veld groot genoeg om de aardlekschakelaar te activeren.

Als een apparaat een beschadiging heeft waardoor iets onder spanning komt te staan wat eigenlijk niet onder spanning mag staan, en dat onderdeel is met de geel groene draad aan de aarde verbonden, dan reageert de aardlekschakelaar.
Als de beschadiging groot genoeg is, kan ook de gewone automaat reageren. Dan is het maar net welke sneller is.

Naast dit kan het ook gebeuren dat iets onder spanning komt te staan zonder dat het aan de aarde is verbonden.
Dan gaat er pas stroom lopen als je het met de hand aanraakt. En je geleidende schoenen aan hebt. Of met je andere iets anders aanraakt wat met aarde is verbonden.
Dan reageert de aardlekschakelaar ook.
Hoe meer metaal met aarde verbonden is, hoe veiliger alles is.
De elektrotechniek probeert altijd te voorkomen dat niet geleidende delen onder spanning komen te staan, en als dat gebeurt dat het zo snel mogelijk uitgeschakeld wordt.

 

[jorisvh]

Vertel mij eens wat een aardlekschakelaar met een geel/groene draad te maken heeft.
Een aardlekschakelaar meet lekstroom. Als de lekstroom boven de 30 mA (of andere waarde) slaat deze uit.

Als alles goed aangesloten is, heeft de aardingsgeleider inderdaad niks met de aardlekschakelaar te maken.
Maar als je de aarde verkeerd aansluit, waar een fase of de neuter hoort te zitten, krijg je vermoedelijk een serieuze lekstroom zodra je de automaat en/of de machine inschakelt.
Kon duidelijker, zal het verwijderen, want met krachtstroom beter geen vergissingen (met 1 fase 230V trouwens ook niet)

 

[rinus]

Als aanvulling: Er zijn ook stekkers met een fase wisselaar. Dan kun je de fases wisselen zonder de stekker open te schroeven. In het geval van TS is dat waarschijnlijk niet zo van belang, maar het kan soms wel makkelijk zijn.

 

[workingwithwood]

Hartelijk dank allemaal voor de adviezen. Ik begrijp het nu ook wel zo ongeveer.

Het meten op de aders moest achterwege blijven want ik vond wel het doosje maar niet het apparaat. Herkenbaar of niet?

Voor de zekerheid eerst de draairichting van elke motor gecontroleerd:
De zaag zoals boven beschreven, met een kleinstukje hout op de tanden die net boven de zero clearance uitstaken. Draaide dus verkeerd.
De freesas met een stukje touw dat ik er aan vast maakte. Door de manier waarop het opwond wist ik dat die ook verkeerd draaide.
De schaaf weer met dat stukje hout. Op een van de messen gelegd en gekeken waar het heen schoof. Draaide ook verkeerd.

Nadat ik één paar fase aders had verwisseld hetzelfde weer gedaan en draaide alles goed.
Hiermee ben ik nu voldoende geholpen maar ik houd een vraag over.

Ik heb 2 wandcontactdozen en op de andere zit een 400V spanenzuiger aangesloten. Daarvoor heb ik enige tijd geleden een kant en klare kabel met stekkers gekocht. De zuiger draaide meteen goed. Ik heb zojuist nog even gekeken of de draairichting inderdaad goed is. Dat is het geval. (Je zou zeggen dat ik het wel gemerkt zou hebben als de motor verkeerdom draaide. Maar je kunt niet weten.)

De spanenzuiger nu maar eens met de nieuwe kabel aangesloten op het stopcontact waar de Hammer altijd aan zit. Ook dan draait de spanenzuiger in de goede richting.

Toen de kabel gebruikt waarvan ik nu een fasepaar heb verwisseld. Dan draait de spanenzuiger de verkeerde kant op!

Moet ik vaststellen dat de Hammer een beetje eigenwijs is en een niet-standaard kabel nodig heeft? Of is het gebruikelijk dat de ene motor het zo wil en de andere andersom.

 

[SunRayes]

Dan is de Hammer verkeerd aangesloten.
Even de stekker open maken en twee fasedraden wisselen.

 

[workingwithwood]

Dan is de Hammer verkeerd aangesloten.
Even de stekker open maken en twee fasedraden wisselen.

Dus in de Hammer de aansluiting op de stekker aanpassen.
Wonderlijk toch wel.

 

[thomasz]

Zolang je de richting van het draaiveld niet hebt bepaald kan je alleen maar concluderen dat in de twee wandcontactdozen de fasen zo zijn aangesloten dat de richting van het draaiveld hetzelfde is.
Dat de spanenzuiger de juiste kant opdraait kan dus toeval zijn. Dus of de spanenzuiger is onjuist bedraad of de Hammer.

 

[jmartens]

Felder/hammer heeft op een deel van mijn apparaten aansluitpunten gemonteerd waar de fase draairichting zonder de machine open te maken kan worden aangepast. Er zitten twee polen in die met een platte schroevendraaier gewisseld kunnen worden vanbuiten af. Wellicht dat dat bij jouw machine ook zo is.

 

[workingwithwood]

Zolang je de richting van het draaiveld niet hebt bepaald kan je alleen maar concluderen dat in de twee wandcontactdozen de fasen zo zijn aangesloten dat de richting van het draaiveld hetzelfde is.
Dat de spanenzuiger de juiste kant opdraait kan dus toeval zijn. Dus of de spanenzuiger is onjuist bedraad of de Hammer.

Dat is natuurlijk helemaal correct maar het feit dat de spanenzuiger het goed doet met een kant en klaar gekochte kabel, geeft mij wat houvast. Je kunt bezig blijven want ook die kabel kan toevallig van een type zijn waarbij de stekkers niet volgens de norm zijn verbonden. Dat de fase-aders weer niet van de kleuren zijn die ik had verwacht (bruin, licht- en donkergrijs) hint misschien in die richting. Want wat betekent dat?

Ik wil stoppen met de zoekpartij maar overweeg nog of ik de aansluiting op de Hammer zal veranderen om ook voor die machine met een 'normale' kabel te kunnen werken.

 

[chevy66]

Begin nu eens bij het begin. Zorg dat al je krachtstroom stopcontacten zo zijn bedraad, dat je afzuiger de goede kant op loopt. Daarna zorg je dat al je verlengsnoeren aan weerskanten het zelfde zijn bedraad. Dus stekker en contrastekker in elkaar en dan moeten de kleuren door lopen. Elke verdere machine die je wil aansluiten, die niet de goede kant op draait, wissel je 2 fasedraden om. In je de stekkker van de machine, of in de aansluitkast van je machine.

 

[jorisvh]

je zorgt er best voor dat alle WCDs hetzelfde draaiveld hebben, liefst rechtsdraaiend. dat kan je checken met een draaiveldmeter of met een machine waarvan je 100% zeker bent dat die "juist" is. ik zou verwachten dat een felder af fabriek juist is?
in de praktijk is het eenvoudiger om overal dezelfde fase op dezelfde pin te hebben, dat kan je met een multimeter checken.

ik wil bij losse verlengkabels ook altijd aan beide eindes dezelfde fases op dezelfde pin hebben.
zo kan je tenminste zeker zijn dat een machine niet plots de verkeerde kant opdraait als je die in een andere WCD inplugt of een verlengsnoer uitwisselt.

als er dan nog wat mis is, pas je liefst in de machine aan of eventueel in de stekker van de machine.

aanvulling: zoals @chevy66 dus een fractie sneller ook al zei

 

[chevy66]

Vergeet voor het gemak het hele draaiveld verhaal. Als ze maar allemaal het zelfde zijn aangesloten. Of dat links of rechts om is maakt niets uit.