Ha ha, mooie preek Caspar, en je heb helemaal gelijk.
Dit weekend heb ik een oude boorschaaf aangepast om sliding dovetails (sorry, weet het Nederlandse woord niet) te maken. Ook een stapel kersenplanken ruw voorbereid met cirkelzaag en schaafbank voor het bovenblad van een kastje, maar helaas matchen ze absoluut niet in kleur, dus dat was veel werk voor niks. Dus dit weekend heb ik geen werkbankschaaf aangeraakt.
's Avonds bij een lekker biertje weere eens in Roubo gebladerd. Ik heb de Engelse vertaling gekocht an kan nu eindelijk de tekst begrijpen. Wat me opvalt zijn de schaven die Roubo voorschrijft. Een reischaaf van 27 duim lang (67.5 cm) en een halve reischaaf van zo'n 22 duim (55 cm) die als roffelschaaf, of voorloper gebruikt wordt. En dan nog een paar hele korte schaven, 8 duim (20 cm) voor het zoeten.
De Duitsers hebben juist altijd hele korte schaven gebruikt, van 8-10 duim ( 20-25 cm). Ze gebruikten maar 1 lange reischaaf, speciaal voor de kanten van een plank.
De Engelsen hadden meer variatie. Smoothing plane (7-8") Jackplane (14 - 17"), tryplane (22"), jointer (24" of langer).
Ik weet niet goed wat de Nederlandse traditie was. je had aan de ene kant de gerfschaaf als ruwschaaf, heel erg kort tot maximaal 8 duim. Dan had je de roffel rond de 14 duim. Maar ze gebruikten ook de voorloper wat een lange smalle schaaf was en zoals de naam al zegt gebruikt werd voordat er andere schaven aan te pas kwamen, dus ook voor het ruwere werk. Een beetje uit elke cultuur iets meegepikt.
Ik heb een set Engelse schaven gemaakt, dus smoother, jackplane, tryplane en jointer. Als het hout erg krom is of vies is, start ik graag met de jackplane met een hele bol geslepen beitel. Daarna de tryplane. Sinds ik deze schaven heb, is dit de belangrijkste schaaf in mijn arsenaal. Hij is 21" lang en bij het bouwen van de kast waar ik nu mee bezig ben ideaal voor al die spijlen, regels en platen waar de kast mee opgebouwd is. Hij is niet te lang, niet te kort. Het hout wordt bijna vanzelf vlak en recht en controleren is vaak alleen maar een check of het ook echt gelukt is. Ik verwacht dat ik met het bovenblad dat 150 cm lang wordt wel vaker mijn jointer ga gebruiken. Die is als ik me goed herinner 25" lang. Die paar inch maakt een heel verschil uit in lengte en gewicht van de schaaf!