Dag Guus,
Leuk dat je dit experiment aangaat. Wat jouw vraag betreft. In een reactie op jouw draadje heb ik dit geschreven:
Misschien kan iemand het natuurkundig onderbouwen, maar volgens mij is de beste volgorde/inrichting:
1. Neem de ingang van de afzuigmachine als diameter voor het stationaire systeem. Is het een bouwstofzuiger dan neem je dus 50mm. Weliswaar is er meestal een slang met een kleinere diameter bijgeleverd, maar de ingang van de meeste bouwstofzuigers is 50mm. Is het een afzuigsysteem met 100mm, neem je dus 100mm.
2. Om bij het voorbeeld van de bouwstofzuiger te blijven. Voer dus het systeem zoveel mogelijk uit in 50mm.
3. Pas bij de machine waar op afgezogen moet worden ga je over op een kleinere diameter. Het liefst zo kort mogelijk, met een mof of ring. Daar waar het in flexibiliteit van werken handiger is, kan er eventueel verlengd worden met een slang van kleinere diameter. Bijvoorbeeld bij het gebruik van een excentrische schuurmachine.]
4. Heeft de betreffende machine zoals een vandiktebank juist een grotere diameter, houdt dan de overgang ook zo kort mogelijk. Liefst met een voorafscheider er tussen, waarop de overgang plaatsvindt. Zo heeft mijn vandiktebank een uitgang van 75mm. Deze heb ik met een metertje slang aangesloten op een voorafscheider. De uitgang daarvan is weer 50mm zoals de rest van mijn systeem.
Hier op verder gaand. Ik begin daar met de natuurkundige onderbouwing. Ik vind dat in technische zaken altijd iets om vanuit te gaan. Je kunt je blindstaren op de technische specificaties, maar als dat natuurkundig gezien voor het doel niet veel uitmaakt, staar je je dus blind op niet relevante zaken. Een mooi voorbeeld vind ik nog altijd alle flauwekul die er in High-end audioland verkondigt wordt. Er wordt bijvoorbeeld veel geld uitgegeven aan door elfen bij volle maanlicht gesmede zilveren luidsprekerkabels die vervolgens ook nog eens op houten blokjes liggen van de duurste houtsoorten, maar dat is vooral cognac en sigaren. Natuurkundig voor het beoogde doel grote flauwekul.
Nu heb ik in mijn middelbare schooltijd natuurkunde in het pakket gehad, maar daar zat niet veel in over luchttechniek. Ik ben dus voorzichtig in beweringen daarin.
Maar laten we eens een poging wagen. Ik vergelijk het een beetje met elektriciteit. Hoe langer en dunner de kabel hoe meer weerstand. Meer stroom meer weerstand, dus dikkere kabels nodig. Extra aandacht voor correcte aansluitingen/correcte overgangen.
Naar mijn idee geldt dat ook voor lucht.
Hoe dikker en korter de buis/slang, hoe minder weerstand. Met specifiek aandacht voor overgangen. Vermijd haakse bochten, T-splitsers en weglekkende lucht.
Vervolgens: Hoe meer energie je er in stopt, hoe meer lucht je verplaatst. Ik heb hier al eens iets gelezen van iemand die verschillende festool zuigers vergeleken had. Allemaal dezelfde capaciteit en dus ook zuigkracht. Prijsverschil zat hem in meer mogelijkheden, maar niet in het uiteindelijke doel.
Natuurlijk de ene zuiger zal iets efficiënter zijn, bij hetzelfde vermogen, maar erg veel zal dat niet uitmaken denk ik. Mijn redenatie: een zuiger van 1200Watt voor €50 verplaatst nagenoeg evenveel lucht als een van 1200 Watt van €500. Maar ik laat mij graag overtuigen van het tegendeel.
Over de diameter maar weer. Ik ga het nu niet voor je berekenen, mag jezelf doen, maar in oppervlakte zit er een groot verschil tussen een slang van 40mm en van 50mm.
Dan moeten we weer naar het doel kijken. Voor fijnstof is snelheid van de lucht belangrijk. Een kleinere diameter werkt dan goed. Kortom aan de excentrische schuurmachine werkt een dunnere slang uitstekend. Jouw festool slangen zijn hier natuurlijk heel geschikt voor. Ik heb zelf een verzameling stofzuigerslangen hangen. Ik meen van 32mm en 36mm. Die dingen zijn met verschillende diameter zuigmonden uitgerust. Die slangen sluit ik aan op mijn Universele slang van 50mm met een lengte van +/- 2 meter. Laat zo’n stofzuigerslang ook 2 meter zijn. Hiermee bereik ik iedere hoek van mijn werkplaats. Met die dunnere slangen bedien ik: de lamellofrees, de excentrische schuurmachine, de verticale panelenzaag en de freestafel. Allemaal gediend bij hogere snelheid. Bovendien leg ik zo’n slang nog los bij de kolomboormachine en een aantal toepassingen in mijn Bosch CombiM systeem, zoals de minizaagtafel, de stationaire decoupeerzaag en de schijfschuurmachine. Tot slot heb ik nog een stofzuigerstang staan om de vloer eind werkdag te zuigen.
DeDeWalt combizaag is een verhaal apart. Deze heeft 3 stofpoorten van ik meen 36mm. Al deze poorten aansluiten op één bouwstofzuiger bleek onvoldoende. Mijn redenatie. Al die poorten bij elkaar opgeteld vragen meer volume. Dan kun je denken aan een afzuigsysteem wat gebouwd is op volume, zo een met een 100mm poort.
Maar eigenlijk heb ik niet de ruimte voor zo’n apparaat. Ik had enige ervaring met een machine met zo’n stoffen zak op de uitgang. Dat vond ik maar niets. Iedere keer dat zo’n ding opstart blaast ie eerst een hoeveelheid stof in het rond. Ik weet, dat daar ook mooie filters voor zijn, maar nogmaals, de ruimte die zo’n ding inneemt is voor mij een bezwaar. Een tussenvorm is een industriële bouwstofzuiger met meer vermogen van boven de 2000Watt. Toen bedacht ik, dat twee goedkope bouwstofzuigers parallel, gecombineerd met een cycloonfilter, wel eens hetzelfde effect kunnen genereren. Uitgaande dat hoeveelheid verplaatste lucht inherent is aan de er in gestopte energie in Watts.
Toen ik op marktplaats een kaveltje oude Karchers tegenkwam voor €7,50/stuk wilde ik dit experiment wel aan. En inderdaad. Twee zuigers parallel is wel voldoende voor de drie poorten op de zaagmachine. Helemaal zaagselvrij krijg je het niet bij zo’n machine. Dat is bekend. Dat er nog wat zaagsel naast de machine valt is ok, als het maar niet in de ruimte gespuugd wordt. Ik ben zeer tevreden.
Tot slot de Makita vandiktebank. Die heeft een uitgang van 75mm. Dat stemt niet overeen met de 50mm van mijn systeem. Een overgang van dun naar dik betekent minder snelheid. De hoeveelheid lucht die afgezogen wordt, blijft echter gelijk. Aangezien zo'n machine grotere partikels uitspuugd en ook nog eens veel heb je vooral meer volume nodig. Die 75mm zal in oppervlakte in de buurt komen van de 3 stof poorten van de DeWalt. Dat zou dus moeten kunnen. En inderdaad de twee parallel geplaatste zuigers zorgen in het 60liter vat voor voldoende onderdruk om de Makita goed af te zuigen.
Dit zijn dus mijn ervaringen met een amateursysteem. Ik heb verder wel gebruikerservaring met een heel groot professioneel systeem, maar dat is hier niet relevant.
Ik vermoed, dat de starmix ook een uitgang van 50mm heeft, ook al wordt deze met een dunnere slang geleverd. Volgens mij hebben de meeste bouwstofzuigers die diameter. De Parkside van de Lidl is daarin niet anders dan de 3 Karchers die ik gekocht heb. Ik zou vanuit mijn ervaring dus als basissysteem 50mm nemen. Verdunnen bij de gereedschappen zelf en zorg voor een universele poort in het systeem, waar je dunnere flexibeler slangen aan kunt koppelen afhankelijk van de toepassing.
Voor mijn kleine werkplaats en mijn machines ben ik super tevreden. Natuurlijk is er altijd wel enigszins zwevend stof, maar ik durf te beweren dat mijn schuur op het oog zeer stofschoon is. Mede omdat het systeem niet in de schuur uitblaast, maar buiten de schuur.
Jouw situatie is ongetwijfeld anders. Dan heb je te maken met andere afstanden, meer of minder koppelingen, blastgates enz. Allemaal factoren die van invloed zijn op het uiteindelijke succes. Ik zou zeggen probeer het gewoon.
Tot slot. Twee machines van 1200 Watt betekent 2400Watt. Met een zaagmachine van 1600Watt zit je op 4000. Dat kan dus niet. Zorg daarom voor twee aparte groepen. Ik heb een extra kabel naar mijn schuur getrokken. Ik kon die aansluiting betrekkelijk eenvoudig realiseren. Een dagje graven, kruipen in de kruipruimte en herbestraten en dat was gefikst.
Mocht je een keer willen bekijken, je bent welkom.
(Dat zal zoiets toch wel een beetje makkelijker maken, hoop ik. Hoewel, met vrouwen ben je nooit niet zeker.)