Restauratie balkkop en spant

[Mrtn125]

Vandaag verder gegaan met de balkkoppen. Het blijkt toch een behoorlijk lastige klus, de problemen zijn oa:

-De bestaande balken (met hart) zijn kromgetrokken, waardoor het buitengewoon lastig is om een haakse zaagsnee te maken. De ene kant van de balk is bol en de andere kant is hol. Omdat de balken 9,5cm dik zijn kan mijn invalzaag (TS55) niet in een keer erdoorheen. Tot nu toe los ik dit op door aan de holle kant met de geleiderail een redelijk haakse zaagsnede te maken en dan met een handzaag de hele balk doorzagen. Omdat je in de zaagsnede van de TS55 zaagt gaat dit vrij goed en recht.
-Zowel de bestaande balken als het hout dat ik gekocht hebt blijkt vrij veel (wind)scheuren te bevatten. Baal ik wel van maar is niet veel aan te doen (volgens mij).
-Het is lastig inschatten tot hoe diep het hout verrot is. Bij mijn laatste zaagsnede kwam ik een heel holletje tegen met de bewoner er nog in Beetje balen want ik had gehoopt om al het rotte hout eraf te hebben gezaagd...
-Nog even terugkomend op de vraag over het zagen. Ik heb een Festool TS55 en een Protool CSP132, met die laatste kom ik in 1 keer door een balk heen, maar het is onmogelijk om hiermee een zaagsnede in een bestaande balk vanaf de zijkant te zagen. Daarvoor gebruik ik dus de TS55 en een handzaag.

PS Tuoh: ik had een typefoutje gemaakt met de hoogte van de balk, moet zijn 24,5cm ipv 25,5cm dus dan zit ik toch precies goed met mijn liplas!

Attached files

 

[tuoh]

Opgepast tunnelratten :!: Wist niet dat je die ook in hout kon tegenkomen

Mvg,

André

 

[Mrtn125]

Eerste vloerbalk en spant is op maat gezaagd en past bijna perfect. Nu de kop in de menie en dan kan de boel verlijmd en vastgebout worden. Ik heb draadeind M8 hiervoor gekocht en hiermee ga ik op drie plekken (die net niet in lijn liggen met elkaar) de liplas doorbouten. Hiervoor heb ik geen (constructie)berekening uitgevoerd maar dit is 'op gevoel'. Heeft iemand hier een ander gevoel bij of wellicht een vuistregel of berekening? Voor deze eerste vloerbalk/spant is het niet heel kritisch omdat de vloerbalk rust op een dragende tussenmuur, maar ik heb nog een aantal van deze balken/spanten waarbij de overspanning 5 meter is dus daar moet wel zeker weten een hele degelijke constructie komen.

Overigens is in het zaagvlak van de oude vloerbalk nog een donkere vlek te zien van aangetast hout. Helaas kan ik mijn liplas niet verder opschuiven omdat de dragende tussenmuur in de weg zit. Moet ik vrezen dat deze donkere vlek verder gaat groeien en het hout gaat verzwakken? Uiteraard zorg ik er wel voor dat de oorzaak van al deze ellende (jarenlang lekkende goten) niet meer kan optreden.

Grtn Maarten

Attached files

 

[tuoh]

Hallo Maarten,

perfect werk, met als resultaat een mooi sluitende verbinding. Daar moet je geen slaap meer voor laten.

Voor de liplassen op de foto's volstaan twee draadstangen ruimschoots, wel voorzien van onderlegplaten van voldoende grootte.

De verkleuring kan geen kwaad, eens de oorzaak weggenomen is levert dit geen verdere aantasting op.
Maar het kan nooit kwaad wanneer alles op zijn plaats zit het boeltje nog eens in te smeren met een preventief curatief product.

Mvg,

André

 

[Mrtn125]

4 balkkoppen zijn klaar, alleen nog het metselwerk herstellen maar dat hoort niet echt thuis op dit forum. Het precies recht doorboren met een slangenboor blijft lastig, 1 of 2 cm afwijking heb je al snel. Voor mijn gevoel ging het beter met een lichte accuboormachine: makkelijker te sturen en makkelijker op lager toerental boren. Nog een tip: om de ringen/moeren te verzinken sloeg ik eerst een deuveltje in het 8mm boorgat om houvast voor de speedboor te bieden.

Nu ga ik beginnen met de andere kant van dezelfde balken en daar is de situatie nog iets lastiger, er hangt namelijk een fraai ornamentenplafond (stuc op riet & rachels) aan de balken en dat plafond willen we graag behouden. Gelukkig is er iets ruimte tussen het plafond en de muur (30cm) maar te weinig voor een schuine liplas. Ik kan wel een korte rechte liplas maken maar die is constructief minder sterk en dat vertrouw ik niet helemaal met een overspanning van 4,3 meter. Op de toegevoegde foto's is de situatie te zien. Ik heb een tekeningetje gemaakt van wat ik denk dat de beste oplossing is maar helemaal overtuigd ben ik nog niet. Een aantal zaken maken het lastig: Ten eerste is de nieuwe stuk balkkop zo kort dat opklampen niet goed werkt, enige oplossing die ik zie is de opklampbalken ook opleggen in de muur en dit is weer lastig uitvoerbaar zonder de hele muur af te breken. Ten tweede zijn er ankers aan de balken verbonden en als ik de balk wil opklampen moet ik hiervoor ruimte infrezen.

Een andere optie zou zijn om een soort sleutelstuk (klos die de balk ondersteund) te maken en die aan de muur te bevestigen. Maar ik vrees dan wel dat de aantasting van het hout doorgaat en als ik iets niet wil is dat ik over een paar jaar weer de vloer moet openhalen.

Iemand nog een briljant idee? André?

Grtn Maarten

PS Verderop op zolder ga ik de complete balken vervangen, hiervoor dacht ik Douglas balken te gebruiken. Goede keuze?

Attached files

 

[de Haan]

Ik vindt de reparatie er gelikt (goed) uitzien.

 

[tuoh]

Hallo Maarten,

de oplossing op de tekening gaat niet werken, je kan nooit een dragende verbinding realiseren op zo een korte afstand. In tegenstelling tot je eerste werken waar de balk ondersteund werd door een tussenmuur, heb je hier met een grote overspanning te maken, en dus dito krachten die op de verbinding gaan werken.

Er zijn een paar opties die wel werken, de eerste oplossing heb je al vernoemd, opklampen van de balken.
Je kan dan eventueel de verbinding uit de tekening gebruiken, maar je mag ook een rechte las gebruiken = balken gewoon op 90° doorzagen en kops koud tegen elkaar brengen. De sterkte komt van de zijklampen, het stukje nieuwe balk dient enkel als vulling.
Die klampen moeten dezelfde hoogte hebben als de bestaande balken, maar de dikte mag gerust een stuk minder.38mm à 45mm is ruim voldoende. Kies niet voor Vuren, maar voor Douglas. Deze laatste soort is harder en stijver, het hout kan heel wat hogere belastingen aan dan Vuren.

De klampen worden mee in de muur ingelaten, en moeten minstens 1,50m à 1,80m overlappen met de oorspronkelijke balk, beide klampen moeten door en door bevestigd worden met draadeinden om de 0,25m à 0,30m aangebracht. Deze moeten aangebracht worden in zig zag patroon, en moeten minstens op 1/3 van de hoogte van de balk van de randen blijven. Vb. bij en balk van 150mm hoogte worden de gaten op 50mm van de rand geboord, dit zowel onder als boven. Draadeinden voldoende zwaar nemen, M12 is perfect.

De klampen werken dan als een spalk De klampen moeten wel degelijk de muur in, maar 50mm is voldoende.

Sommige bedrijven zijn gespecialiseerd om rotte balkkoppen aan te helen met Epoxymortel met wapeningsstaven erin. Maar dit is zelf moeilijk uit te voeren, het procede word meestal toegepast bij zichtbaar werk, de Epoxy krijgt dan een passend kleurtje.


Soms worden ook stalen L profiels gebruikt om balken aan te helen, die komen onderaan de rotte balk langs links en rechts te liggen en worden met U vormige klembeugels tegen de balk aangetrokken. Werkt ook alleen als de plafondafwerking eruit is.

Voor het vervangen van balken, of het plaatsen van nieuwe balklagen heeft Douglas altijd de voorkeur, het hout kan hogere belastingen aan, en word zelden of nooit aangetast door houtboorders.


Mvg,

André

 

[Mrtn125]

Bedankt voor je reactie André, je hulp wordt erg gewaardeerd!

Ik heb je idee in een bijgevoegde tekening uitgewerkt. Mijn bezwaar is een beetje dat ik het idee heb dat ik een enorm stuk muur moet uitbreken. Het voordeel van schuine liplassen is dat je een nieuwe balkkop op zijn plek kan schuiven en hiervoor hoeven maar een paar steentjes aan de bovenzijde weggehaald te worden.

Bij een rechte las wordt het een stuk lastiger om de nieuwe balkkop op zijn plek te krijgen. Voor mijn gevoel is het het beste als er ook in de oplegging een verbinding tussen de opgeklampte balken en de nieuwe balkkop wordt gemaakt. Omdat dit achteraf niet te doen is, zou ik eerste de de opklampbalken aan de nieuwe balkkop moeten bevestigen en dan het geheel over de oude balk heen schuiven en doorbouten. Hiervoor moet dus minimaal de hoogte van de balk aan stenen verwijderd te worden en later weer teruggeplaatst: hoop werk, maar toch maar doen?

Attached files

 

[tuoh]

Op tekening ziet het er al goed uit, maar dat laatste draadeind in de muur hoeft niet. Beter is eerst de nieuwe balkkop aan te brengen, als je die 1 à 2cm korter maakt dan de diepte van het gat krijg je die probleemloos op zijn plaats. Gewoon langs de zij in het gat steken en uitrichten op de bestaande balk. Je mag hier ook een schuine liplas voorzien maar deze gaat geen meerwaarde geven, enkel meer werk.

Stenen bovenaan het gat uitbreken is voor niks nodig, je moet enkel het bestaande gat verbreden zodat de klampen mee in de muur kunnen. Wanneer nieuwe balkkop en klampen in het gat zitten klop je langs beide zijden enkele duurzame hardhouten wiggen tussen de rand van het gat en de klampen. Deze worden dan perfect tegen de nieuwe balkkop geklemd en zitten muurvast. Daarna het gat aansmeren met mortel en klaar is kees.

Zoals bij alle verbindingen met draadeinden in hout steeds stevige onderlegringen of platen gebruiken. anders verdwijnen bij het aandraaien de moeren in het hout :shock: en dat geeft geen stevige verbinding.

Het spreekt voor zich dat bij deze herstelling van de balkkoppen de draagbalk eerst moet geschoord worden alvorens de zaag erin te zetten. Heb het al weten gebeuren dat men zonder schoren begon aan de een gelijkaardige klus, 15min later stond de brandweer voor de deur, de draagvloer was voor een stuk naar beneden gekomen.


Succes met de job,

André

 

[Mrtn125]

Het werk heeft even stilgelegen in afwachting van de levering van hout maar dat is vandaag bezorgd dus we kunnen weer verder met het werk: het vervangen van de balkkoppen zoals hiervoor is beschreven en 7 balken gaan we in zijn geheel vervangen.

André nog een vraagje over het opklampen van de balken: zou je naast de M12 draadeinden nog kramplaten of constructielijm aanraden of zijn enkel de draadeinden genoeg voor een solide constructie?

Wordt vervolgd...

Maarten

 

[tuoh]

Enkel draadeinden is ruim voldoende. Lijmen zou ik niet aanraden, er zal vermoedelijk een groot verschil zijn in vochtgehalte tussen de oude en de nieuwe balken. Beginnen de nieuwe balken te drogen dan krijg je een extra belasting op de lijmnaad. Veel lijmkracht blijft er dan niet meer over.

Als de kramplaten dubbelzijdig voorzien zijn van een vertanding, dan mogen die gerust gebruikt worden om de bevestiging te versterken. Ze komen dan tussen de oude en de nieuwe balken te zitten.
Deze platen geven een extra weerstand tegen verschuiving en dat kan nooit kwaad. Alhoewel het strikt genomen niet nodig is.


Mvg,

André

 

[Mrtn125]

Het opklampen is redelijk goed gelukt volgens plan. Het was wel buitengewoon lastig om alle balken op dezelfde hoogte te krijgen. Deels ook onmogelijk omdat sommige balken bijna een cm hoger waren dan andere. Het was dan dus kiezen tussen of mijn (bestaande) ornamentenplafond scheef trekken of accepteren dat de bovenzijdes v/d vloerbalken niet helemaal waterpas liggen. Dat laatste is het geworden maar de verschillen zijn binnen de perken gebleven.

Grtn Maarten

Attached files

 

[Mrtn125]

Vandaag kreeg ik bezoek van een professionele timmerman en die vertelde dat mijn lasverbinding (foto 1 en 2) in de spant niet helemaal ok is en dat er een risico bestaat dat er bij de las scheuren gaan ontstaan. Nu maak ik me nog niet heel veel zorgen maar gisteren heb ik de onderkanten van twee spanten blootgelegd en daar zat helaas ook weer zwam in (foto 3). Dus nu moet ik wederom een spant aanhelen en ik twijfel nu over de toe te passen lasverbinding. De spant is circa 115 bij 170mm en bij de eerste spant heb ik daar een penlas voor gemaakt. Bij voorkeur maak ik de andere spanten op dezelfde manier maar het zou niet zo mooi zijn als het bijvoorbeeld gaat sneeuwen en al mijn spanten beginnen te bezwijken. Daarom heb ik toch over alternatieven nagedacht en ben ik bij bijgevoegd plaatje uitgekomen, maar dan zonder al de pennen. Wat is wijsheid om te doen? Het maken van de lasverbinding is sowieso al een lastige opgave doordat de bestaande spant vastzit (je moet dus altijd je zaag draaien ipv het hout) en de muur in de weg zit. Iemand tips of adviezen?

Attached files

 

[tuoh]

Mooi werk tot hier toe, dat ziet er professioneel uit

Zoals ik in een vorig bericht al melde is de penlas voor de spantbenen wel in orde, maar er moet een bijkomende opklamping geplaatst worden om uitknikken ten alle tijde te vermijden.
Er bestaat geen enkele makkelijk uitvoerbare verbinding die het uitknikken in de twee mogelijke richtingen tegengaat. Dus ook bovenstaande verbinding gaat daar de mist in. In één richting is er wel een verbetering door de schuine borsten, maar zijdelings uitwijken is hier nog steeds mogelijk.

De enige werkbare manier om hier een onwrikbaar geheel van te maken is opklampen, analoog aan wat je met de draagbalken hebt gedaan. Het is misschien visueel niet aantrekkelijk, maar het is wel de enig werkbare oplossing om een stevig aangeheelde spant over te houden.

Bij één spant zou je nog kunnen riskeren om de verbinding alleen de klus te laten opknappen, bij meerdere aangeheelde spanten komt het hele dak op lemen voeten te staan :shock: Ik zou het niet riskeren.

Laat desnoods de zijklampen doorlopen tot tegen de nok om het geheel visueel wat aantrekkelijker te maken.

Mvg,

André

 

[Mrtn125]

Hoi Andre en anderen,

Bijgaand een overzichtsfoto van de zolderverdieping met de gebinten. Als ik de spanten moet opklampen dan ga ik dat echt met pijn in mijn hart doen want we vinden de gebintconstructie juist zo mooi zoals ie nu is. Dan zou de optie om de verbinding vast te zetten met stalen beugels in mijn ogen nog de minste afbreuk doen. Maar volgens mij zijn de spanten vrij zwaar uitgevoerd en er komen ook nog nieuwe blokkelen (horizontele binten, eentje is links nog zichtbaar) dus ik denk dat ik niet heel veel risico loop. Zo'n spant zal toch ook niet zomaar opeens uitknikken zonder waarschuwingen in de vorm van scheuren/kraken? Dat ik na maanden werk eindelijk op de bank van een biertje zit te genieten en ik plotseling een dak op mijn hoofd krijg...

Attached files

 

[tuoh]

Bij een constante statische belasting gaat de vervorming traag verlopen, de rest van het dak helpt dit proces te vertragen.
Maar het trage verloop is een sluipmoordenaar, meestal word de vervorming te laat, of niet opgemerkt.

De problemen kunnen wel plots opduiken bij een plots wisselende belasting zoals rukwinden, storm, massale sneeuwval, etc. Dit zijn de grote uitdagingen voor een dakconstructie.

De blokkelen tenslotte zijn niet bedoeld om steun te geven aan het gebinte, hun primaire taak hier is om de muurplaat op zijn plaats te houden. Bij een eventuele vervorming van het gebinte gaat de muurplaat dus naar buiten gedrukt worden, samen met de dakbeschieting

Er is niemand die met zekerheid kan zeggen wat je dak gaat doen, Valt het mee dan gebeurt er niks, slaat het tegen, dan .......... In dit geval zou ik toch liever een blo Jan zijn dan een dode Jan.


Mvg,

André

 

[Renault]

Ziet er goed en strak uit. Vooral knap dat je de las in de bestaande balk zo mooi recht/schuin en vlak hebt gekregen. Valt niet mee lijkt mij. De balk kan je immers niet zo leggen dat je een fijne werkhouding hebt.

Blijf het met interesse volgen.

 

[Mrtn125]

Vannacht liggen peinzen want ik ben liever ook geen 'dode Jan' en de volgende oplossing bedacht:

Aan de achterzijde van de spant een metalen strip (bijv. 60. x 5 mm, lengte van ca. 1,5 m) bevestigen met houtdraadbouten (8x80mm). De metalen strip wordt onder en boven de penlas bevestigd en kan zo een deel van de krachten opnemen, mocht de spant willen gaan uitknikken. En omdat de strip aan de achterzijde wordt bevestigd is het visueel niet storend.

Zou dit voldoen of zal ik hier nog even een constructeur naar laten kijken?

 

[ArtHarg]

Constructeur naar laten kijken. Als je die plaat aan een kant bevestigt gaat hij het uitknikken naar die kant tegen: de plaat wordt dan op trek belast. Maar bij uitknikken naar de andere kant wordt de plaat op druk belast en die druk concentreert zich ter hoogte van de verbinding. Goeie kans dat de plaat in dat geval zelf ook verbuigt.

Arthur

 

[tuoh]

Productief nachtje heb jij achter de rug Jammer genoeg niet productief genoeg, zoals Arthur al opmerkt werkt je oplossing maar in één richting. Om het zijdelings uitknikken tegen te gaan is de metaalstrip te smal, dan moet je al naar 100 à 120mm breed gaan.

Wil je het uitknikken in de vier richtingen vermijden dan ga je toch niet ontkomen aan het opklampen, of een afgeleide hiervan. ( stalen beugels in combinatie met L profiels op de vier hoeken)
De vroegere vaklui hebben alle mogelijkheden uitentreuren beproefd, enkel die oplossing welke 100% voldeed is weerhouden gebleven. Opklampen dus.

Wanneer de klampen even breed geschaafd zijn als de spantbenen, en deze ook de volledige lengte van het spantbeen hebben is het resultaat een zwaarder uitgevoerd spantbeen. Word dit bij alle spanten gedaan dan is het visueel ook in orde. De combinatie van zwaardere spantbenen met dunnere schoren en dito trekbalken gaat mijns inzien niet storen.

De constructiestijfheid is primair, het attractieve komt op de tweede plaats.

Je mag de krachten die werken op een hout- of dakconstructie nooit onderschatten. Zelfs met de tegenwoordige berekeningen staat men soms nog voor verrassingen. Hout is nu éénmaal geen uniforme materie. Wat men dikwijls uit het oog verliest, of wat niet in een formule te vatten is, is de invloed van de belasting gedurende een langere tijd ( 10 à 20 jaar) op een constructie. Kijk maar eens naar oudere daken, hoe die in de loop der jaren soms vervormen, en daar zijn dan geen herstellingen aan gebeurt.


Mvg,

André