LimaSierra's buizenradiorestauratie - Slachtoffer 1: de Britse Decca.

[LimaSierra]

Al jaren onderhoud ik een kleine collectie buizenradio's. Deze tamelijk zeldsame Decca uit eind jaren '30 of begin '40 trof ik aan bij een audiohandelaar. Zowel elektrisch als optisch was ie in deplorabele staat.

De elektrische revisie was voor mij een routineklusje. Driekwart van alle condensatoren vervangen. Interessant feitje: het toestel is op een manier gemodificeerd die sterk doet denken aan wat men in de oorlog deed om 'm maar werkend te krijgen. Enkele onderdelen hebben datumstempels uit 1942 en 1943, terwijl het een toestel is van grofweg 1938-9. Ten gevolge daarvan staan alle metalen delen (incl aanraakbare schroefjes en de antenne en grammofoonaansluiting) onder netspanning...
Elektrisch gezien doet ie het weer redelijk. De ontvangst is niet zo goed als die hoort te zijn, maar ik sluit 'm vaak aan als computer-luidspreker. Best sfeervol. Dat ontvangstprobleem los ik ook wel weer 'ns op.

Maargoed. Ik ga binnenkort starten met het opknappen van een gelakt wandmeubel, maar eerst wil ik wat ervaring opdoen. Zoals zoveel radio's heeft de Decca last van scheurtjes in de lak - in dit geval zelfs geheel losgelaten schilvers. Bovenop zijn kwaststreken te zien, haaks op de houtnerf. Een wat minder vaardig persoon heeft 'm blijkbaar al eens geprobeerd op te knappen.

Op aanraden van diverse mensen hier heb ik een schraapstaal gemaakt en ben ik wat gaan krabben. Het fineer onder de slechte lak ziet er nog keurig uit!

Wordt vervolgd...
Volgende aflevering: de kale kast schuren en het vervangen van het luidsprekerdoekje.

 

[WR1944]

Dat vind ik altijd interessant, diverse hobbies die samenkomen. Ik heb naar mijn gevoel een teveel aan hobbies, zoveel dat ik zelfs als pensionado prioriteiten moet stellen. Helaas is audio en electronica daarvan het (tijdelijke) slachtoffer geworden.
Je gebruikt de zelfde multimeter als ik. Bij mij begint de aan/uit knop kuren te vertonen. Ik moet op zoek naar iets nieuws.

Ik ben nieuwsgierig naar het vervolg.

 

[SunRayes]

Ja, interessant!
Heb je ook foto's van de elektronica?

 

[LimaSierra]

@WR1944: Ik ken het probleem...
@ SunRayes:

Merk op dat er 'n 'radiator' seleengelijkrichter op het chassis zit, en géén transformator. Dat hoort geloof ik niet.

Speaker met elektromagneet - tegenwoordig zijn permanente magneten gangbaar.

Onder het chassis is er nog een klein klein transformatortje te vinden. Dat is een autotransformator voor de gloeispanning. De hoogspanning komt via de eerder genoemde seleengelijkrichter direct uit het net... Met de massa aan het chassis. Keer de stekker om en het kan heel onprettig worden. Deze situatie heb ik opgelost door de radio direct met een scheidingstransformator te verbinden.
(nog voor de reparatie - alle oude papier-wascondensatoren zitten er nog in)

 

[Paul_800]

dit vind ik ook wel even leuk om te volgen!

 

[WR1944]

Pick up is geen gangbare Engelse aanduiding voor een platenspeler. Het heeft zelfs een beetje negatieve betekenis in het dagelijkse gebruik. Gramophone, turntable of record player is meer gangbaar. Daarom vermoed ik dat de radio na de oorlog aangepast is met een gramofoonaansluiting voor Nederlands gebruik. Ik had ooit een Philips van voor de oorlog (model kathedraal) waar ook een gramofoonaansluiting aan geknutseld was plus een paar schakelaars waarmee je met behulp van een microfoon en een luidspreker op afstand twee-weg communicatie had.
Het plaatwerk ziet er wel degelijk uit en ook sommige componenten als afstemcondensatoren lijken onverwoestbaar.

 

[Blom3dd]

Hey leuk, electronica en audio is ook een soort van hobby voor mij, maar ik ben nog steeds op beginners niveau. Wis en natuurkunde waren niet mijn sterkste vakken op school. Ik moet ook nog een nieuwe multimeter kopen, heb je misschien een tip?

Goed bezig met het restaureren van oude apparatuur, vaak klinkt het veel lekkerder.

 

[LimaSierra]

@WR1944 - een pick-up betekende destijds vooral een 'opnemer'. Pickup coil, pickup cartridge etc. Hookup wire was ook een heel gewoon woord...
Deze plaatjes lijken mij gewoon origineel, ik ben het woord wel vaker tegen gekomen.
De afstemcondensator heeft een Vernier overbrenging (een soort planeetwielsyteem) waardoor de afstemming boterzacht én vertraagd loopt. Ik heb 'm niet eens hoeven smeren. Voor de rest is de degelijkheid wat gangbaar was in die tijd - kan amper stuk (behalve dus de papiercondensatoren)

@ Blom3dd:
Wat is je budget, waar meet je aan?
Je hebt bij reparaties vaak twee meters nodig. Ik zorg atlijd voor een simpele analoge meter (zodat je spanningswisselingen makkelijk kan volgen) en een middenklasse digitale met capaciteitsmeetfunctie. Neem bijvoorbeeld deze: http://www.ebay.com/itm/MF47-Tradit...meter-Ammet-/112102454202?hash=item1a19d3b3ba
En zoiets: http://www.ebay.com/itm/Digital-LCD...771400?hash=item5d59d023c8:g:J6AAAOSwjVVVqKyd

Die digitale heeft alle functies die je wil hebben, maar is wel heel erg low budget kwaliteit. Je kunt dus naar iets dergelijks zoeken maar dan van een beter merk. Alle waar is naar z'n geld. Let op, Velleman/HQ power zijn vaak rebranded versies van die cheapo Ebay dingen, met hooguit veiligheidsmaatregelen die zijn aangepast voor de westerse wereld.


Let wel op, veel 'grijze import' uit het verre oosten is qua veiligheid ondermaats. Als je vaak aan de netspanning meet, kan je beter een gekeurde kopen. In radio's, versterkers en dergelijke is het van minder belang en moet je vooral je eigen verstand gebruiken.

 

[Blom3dd]

De gele variant had ik van velleman waarschijnlijk, maar ik heb er al 2 van dat soort versleten. Ik denk dat die digitale niet van koude werkplaartsen houden!
En ik heb al een tijdje een oude russchische waar zo'n kitkat batterij in moet. Voor een prikkie gekocht op koninginnedag daar moet ik nog meetpennen voor kopen. Voor netspanning heb ik al een simpele.
Heb je nog een tip voor een leuk electronica / audio forum?

 

[La Torre]

www.circuitsonline.net

 

[rjmulder]

Altijd mooi hobby's combineren
Toch heeft dat oude spul wel wat, is echt niet meer te vergelijken met het huidige.

@Blom3dd:
Voor audio http://forum.zelfbouwaudio.nl

 

[LimaSierra]

Update: mijn schraapstaal (gemaakt van een stuk plamuurmes - blijkbaar gehard want na een paar halen met een Bahco ijzerzaag was de zaag bot) wordt binnen enkele minuten steeds bot. De braam lijkt te verdwijnen. Ik heb ook een korte poging gewaagd met schuurpapier. Dit was niet zo succesvol; een minescuul schilvertje lak van de al broze lak gaat in het papier zitten, en daaromheen bouwt zich vervolgens een 'klont' lak op. Het schuurpapier stopt al gauw met schuren en veroorzaakt kleine krasjes... Het werkt natuurlijk wel goed om de allerlaatste restjes lak weg te schuren. Het wordt wel erg mooi zie ik al
Dit kleef/klonter probleem heb ik vaker en los ik dan op door nat te schuren en het stof steeds weg te spoelen, maar als ik de radiokast zo nat maak, komen daar gegarandeerd vlekken in - of ik werk het fineer los. Dus dat gaat nu even niet.
Resteert nog één techniek die ik niet getest heb, en dat is afbijt. Zal ook wel werken maar daarvoor moet ik even buitenshuis werken want de dampen daarvan zijn vast net zo ongezond als ze ruiken...

 

[Nerf]

De braam verdwijnt inderdaad snel op een schraapstaal, en dan moet je gewoon een nieuwe maken. Een voordeel is dat je 4 lange zijdes hebt, en je door verschillend te buigen steeds een ander stukje van de rand het werk kan laten doen.

Ik heb van de week een 'jig' gemaakt om mijn schraapstaal een mooie braam te geven, en dat leverde erg veel verbetering op t.o.v. uit de losse pols een braam maken. Zal binnenkort een plaatje posten, maar het komt een beetje neer op dit: http://lumberjocks.com/projects/199338

In mijn geval gebruik ik een HSS boortje als 'burnisher'

Ik zou geen afbijt op zo'n mooie radio doen....

 

[klaas0639]

@Blom3dd: Er is een forum over oude radio's. Ben er ooit actief op geweest. Ben de precieze naam vergeten. Het is vast zo te vinden op Google. De moeite waard. Heel leuk forum.

mvg
klaas0639

PS,
@LiemaSierra: Heel leuk om dit te volgen

Nog een PS:
Gevonden:
http://www.gloeidraad.nl/radioforum/index.php?mode=index. Het forum kent nog steeds veel actieve leden

 

[SunRayes]

Nee, geen afbijt!
Dat trekt in de nerven van je fineer en dan ben je verder van huis.
Gewoon met het schraapstaal blijven proberen. Desnoods een betere maken (van een oude zaag) of een setje kopen.

 

[henkverhaar]

En een 'echt' schraapstaal is nooit van gehard staal - daar kun je met goed fatsoen geen braam aan trekken. Gooi dat plamuurmes dus weg en haal voor een paar knaken een echt schraapstaal. Althans, dat zou ik doen

 

[LimaSierra]

Schraapstaal is in bestelling bij de lokale Enorm winkel
Als zoethoudertje wat foto's:

Lege kast met het 'vodje' er bij. De originele kleur is hier te zien op het randje: een warme kleur bruin met glanzend goud. Het doekje is gescheurd en verbleekt, en wat vlekkerig. Ik twijfel nog wat voor doekje ik er voor ga zetten... Het origineel na laten maken door Corrien Maas kost +- 60 euro en alhoewel dat geen gekke prijs is voor het vakwerk dat zij levert, heb ik dat niet voor deze radio over...

Lege kast, doekje nog op z'n plek. Speakerplank ligt er naast.

Andere radioklusjes van me:
- Een Philips BX925a scheepsontvanger, zoals gebruikt in de 60s en 70s bij de Luchtmacht en Radio Holland
https://www.youtube.com/watch?v=1pAXAXwFkto

- Mijn eerste radio uit m'n collectie, gekocht toen ik 12 was ofzo. Prima toestelletje, ontvangt hier de wereldomroep van radio Noord-Korea (!). Net alsof de koude oorlog nog gaande is.
https://www.youtube.com/watch?v=NohA_Ye-Qkk

- Een autoradio met buizen - het reparatieproces (er zijn nog een paar video-delen die ik nog moet monteren):
https://www.youtube.com/watch?v=XIMpcDpZA2U

 

[Blom3dd]

Je kunt ook een heel eind komen met de japanse plamuurmessen van de Aa cee tion kosten maar 75 cent. braampje erop maken met een hard stuk staal.
@ Klaas ik ben onlangs lid geworden van zelfbouwaudio.

 

[LimaSierra]

Zo. Het kostte even wat tijd om het wetten van en werken met het schraapstaal onder de knie te krijgen, maar het is gelukt. Paar ongelukjes bovenin... ik haalde na een 'slag' het schraapstaal terug en bleef haken achter het fineer. Krak... Het fineer is papierdun. Maargoed. Op een ouwe fie.... euh, radio moet je het leren. Ik heb 't 'grote' stuk afgebroken fineer bewaard. Een paar kleine rafeltjes vul ik wel op met schraapsel/zaagsel.
Op een paar plekken, met name bovenop, lijkt de lak in het hout te zijn getrokken. Ik probeer dat nog weg te schuren met schuurpapier. Bovenop zaten twee lagen lak die erg lastig weg te krijgen waren.

Op de bovenste foto zijn er rond de knoppen nog vlekken te zien. Hoe krijg ik die weg? Vooral de tweede van links heeft een duidelijke donkere vlek.

Wat mij nog opvalt, zijn de behoorlijk zwarte nerven van het fineer bovenop. Is dat vuil, of kan het hout gewoon zo donker zijn?

Wat raden jullie aan als reinigings/ontvettingsmiddel? Als ik gewoon wat massief hout in huis schilder, gebruik ik vaak 96% alcohol. Ammonia zie ik ook vaak, maar omdat daar water in zit, zou het de lijm van het fineer wel eens op kunnen lossen.

 

[LeonvB]

St Marc