Ik vind veroordelen erg ver gaan.
Machines werden origineel uitgevonden om repetitief werk lichter te maken, of om meer (zwaarder) werk te verrichten dan met mankracht mogelijk was. De zaagmachine, de stoomwals, etcetera. Maar mensen begonnen die machines verfijnder te maken. Sommige van ons hebben de enorm bijzondere machines gezien in de onlangs bezochte privéverzameling waar stukken tussen zaten die maar voor één doel gebouwd waren, zoals pennen maken of hele raamblinden.
Deze shaper is een culminatie van die zoektocht, maar doet iets nieuws: Naast sneller werken en mechanische kracht toe te voegen, kan hij nu ook preciezer werken dan veel mensen met de hand voor elkaar zouden krijgen. En dan krijg je de situatie dan de bediening van zo'n apparaat meer met kennis van techniek te maken hoeft te hebben dan met kennis van houtbewerking. Men zou kunnen argumenteren dat een IT persoon met een dure/grote CNC machine een heel eind komt zolang deze maar plannen in kan voeren en in elkaar kan hameren.
In de medische wereld is die extra precisie erg welkom. In de houtbewerkingswereld zou je je kunnen afvragen of het echt broodnodig is. De 'oude' houtbewerkers hebben zich nooit door het gebrek aan moderne mechanica laten tegenhouden de meest spectaculaire bouwsels te produceren. Ikzelf ben zeker geen kunstenaar wat hout betreft, mijn ontwerpen zijn vrij rudimentair danwel robuust (is het zelfde maar klinkt beter) dus ik kan zeker constateren dat er beperkingen zijn aan mijn ervaring en techniek, maar in principe kan ik alle bewerkingen die ik mechanisch doe, ook met de hand uitvoeren. Het duurt alleen veel langer dan waar ik geduld voor heb, zeker als ik nauwkeurig moet werken (wat nog meer geduld kost). Bovendien is deel van de liefde bij mij júist het gebruik van die oude gietijzeren troep.
De term valsspelen impliceert nogal wat. Als ik een paar kaarten in mijn mouw verstop tijdens een potje Catan heb ik een oneigenlijk voordeel waar de rest geen weet van heeft. Voor mij zou een shaper dus als valsspelen voelen, omdat ik dan iets kan wat ik zonder shaper wellicht niet voor elkaar zou krijgen. Zelfde gaat voor een CNC, waarmee organische vormen bijvoorbeeld ineens kinderspel worden en je de maten alleen maar digitaal hoeft te hebben voor perfect passende delen. Aangezien ik deze hobby heb voor mijn eigen plezier, maar ook om die 'groei' mee te maken, zou zo'n shaper dus voor mij weinig toevoegen omdat ik dan het gevoel zou hebben dat ik de lof op het uiteindelijke product niet verdiend heb.
Ben je een ervaren houtbewerker die om wat voor reden dan ook niet meer in staat is, of simpelweg de lol er niet meer in ziet die duizendste bewerking nog eens uit te voeren, kan ik helemaal snappen dat je zo'n ding koopt. Ik vergelijk het dan meer met een elektrische fiets. Ik heb zo'n ding niet nodig, maar ik veroordeel een ouder iemand of met slechte gezondheid niet zo'n ding te gebruiken om toch weer te kunnen fietsen, waar dat zonder motortje misschien niet meer mogelijk was geweest.
Ben je een beginnende houtbewerker die hem koopt als 'shortcut' naar grootsheid dan kun je je afvragen voor wie je het doet. Als je je publiek in het ongewisse laat over jouw vaardigheden zullen ze al snel onder de indruk zijn. Maar wat als je er wel openheid over toont? Je fopt jezelf met het idee dat je machtige projecten kunt produceren terwijl je bar weinig extra kennis en ervaring opdoet in het daadwerkelijk zelf opleveren van die bewerkingen. Met andere woorden, als je shaper stuk is, ligt je project stil. Zelfde als de CNC machine het belangrijkste stuk techniek in je werkplaats is, wat ben je dan - IT'er of houtbewerker?
Natuurlijk is dit platgeslagen. Vaak behelst kundig gebruik van die machines ook wel wat kennis en ik kan me niet heugen ooit een 'faker' te hebben gezien op dit forum. Maar dit is mijn redenering waarom ik geen shaper wil hebben.