houten lade rails

[hans81]

hoi allemaal, na vrij lang prutsen is er inmiddels 1 (van de 8 te maken) lades! Met vurenhouten rails. Het past goed in de gast, en glijdt soepel!

Ik heb het ontwerp zo eenvoudig mogelijk gehouden: er is slechts aan iedere zijde 1 houten rails waar de lade op ligt. De zijwanden van de lade glijden langs de binnenwanden van de kast. Toen kwam ik nog op het vraagstuk, of je liever hebt dat deze rails ook een opstaande rand hebben, dus een hoekprofiel, zodat ze niet meer de binnen zijwanden van de kast raken? Dan zou ik de lades iets minder breed moeten maken. Persoonlijk denk ik, dat de huidige opzet goed genoeg is. Hebben jullie hier nog een mening over?

(ik heb de lade en rails met handgereedschappen gemaakt, waarbij de nieuwe houten Ulmia sponningschaaf honderd keer beter werkt dan de stalen Kunz sponningschaaf!)

Hierbij enkele foto's ter verduidelijking:

 

[jelmer]

Goed bezig!

Ga je aan de bovenzijde van de lade ook nog een lat zetten? Dit voorkomt dat de lade gaat kiepen als deze openstaat met wat gewicht erin. Of word dit opgelost als de volgende laderail erboven komt?

 

[Paul90]

Ik zou het zo laten en geen moeite doen voor een sponning (hoe leuk het ook is om die te schaven ).

Komt de volgende ladegeleider direct boven deze lade, zodat die ook kiepen van deze lade tegenhoudt?
Wij hebben twee commodes in huis die zo gebouwd zijn. Eén uit beuken die pakweg 30 jaar oud is, de andere uit vuren en stamt uit begin '50. Beide werken nog perfect zonder merkbare of zichtbare slijtage aan de lades/geleiding.

 

[hans81]

hoi, dank voor jullie reacties! Ja, er komt nog een tweede set rails boven deze lade, die tevens weer de onderste rails voor de lade erboven wordt. Zo zit iedere laden verticaal gezien tussen 2 rails aan beide zijden. Ik houd het dan maar zoals het nu is; dan win ik ook iets aan lade-breedte, en dus opbergruimte, en dan is het lekker eenvoudig van opzet! Zonder de kaarsvet smering loopt het al soepel, maar ik zal alle rails t.z.t. ook even smeren met was of kaarsvet.

 

[ZotVanHout]

Toen kwam ik nog op het vraagstuk, of je liever hebt dat deze rails ook een opstaande rand hebben, dus een hoekprofiel, zodat ze niet meer de binnen zijwanden van de kast raken?

kast niet raken hangt af van het samenspel tussen binnenbreedte van de kast, buitenbreedte van de lades, en breedte van de rails op de kast en onder/naast de lades

 

[jaap]

De vraag is dan wat is de standtijd van het smeermiddel? Moet je iedere week, maand ... onderhoud doen?

Dat hangt er van af hoe vaak je je lade open doet...

jaap

 

[Ruben houtklusser]

@hans81 zoals je de geleiders nu hebt is het mooi eenvoudig.
Het heeft wel enkele nadelen.
De wanden van een kast gebruiken als lade geleider betekend dat die wanden perfect evenwijdig en vlak moeten zijn.
Iets wat bij massieve kastwanden al snel niet het geval is al was het alleen al maar om het feit dat massief hout werkt.
Plus dat hout over hout schuiven bij voorkeur over langs hout gaat.
Bij dwarse nerf richting heb je meer kans op weerstand en blokkeren van je lades, als het nu niet is dan kan het door werking van het hout in de toekomst ontstaan.
De door jou voor gestelde L profiel is al een verbetering.
Beste zou zijn een eenvoudige rechte lat welke in een groef loopt (groef in de ladezijde)
Een lat geeft minder wrijving en is ook eenvoudig pas te maken en zelfs te vervangen.
Dit lijkt meer werk, maar een groef is zo geschaafd en de tijdwinst haal je weer uit het feit dat installeren en pasmaken van de geleiders erg makkelijk gaat.
Je hebt dan ook max controle over het pasmaken en stellen van de geleiders zodat elke lade perfect loopt.
Altijd elke lade individueel installeren en merken.

De nu gebruikte methode lijkt de makkelijkste, maar wanneer het niet goed loopt heb je weinig optie's om het op te lossen.

 

[knotwilg]

De nu gebruikte methode lijkt de makkelijkste,

De "juiste" weg:

 

[Ruben houtklusser]

De "juiste" weg:

Waarom noem je het de "juiste" weg?
Het is meer werk, meer materiaal en het neemt meer ruimte in dan een lat in groef methode.

 

[knotwilg]

Waarom noem je het de "juiste" weg?

tussen aanhalingstekens omdat er vele wegen zijn, maar ook als je zoals @hans81 de lade op latten laat lopen ipv met een groef in de zijkant van de lade, ben je beter af als je de overige bewegingsvrijheid bewust beperkt.

 

[chevy66]

Je moet de lade gewoon niet te strak pas proberen te maken. Bij oude kasten heb je zo maar een halve cm ruimte tussen de lade en het geraamte van de kast. Het zelfde gaat ook op voor de hoogte. Dan heb je niet snel dat er wat klemt.

 

[jaap]

Waarom noem je het de "juiste" weg?
Het is meer werk, meer materiaal en het neemt meer ruimte in dan een lat in groef methode.

Zo werden de betere meubels vroeger gemaakt. In Duitsland leren ze dat nog voor hun 'meister' en in de UK idem. Dat wss voordat de metalen lade geleiders er waren. Een lade moest redelijke opgesloten zitten om soepel te openen, een brede lade moest je met 1 knop aan een zijde kunnen openen zonder dat die ging klemmen en moest dat jarenlang goed blijven doen. Dit is echt het resultaat van eeuwen ontwikkeling naar mooi meubelmakerswerk. Het is eigenlijk doodzonde dat het niet meer toegepast wordt en dan onze mooie houten kasten met blik ontsierd worden. Hoewel, praktisch is het natuurlijk well zo mooie zelfsluitende lade....

jaap

 

[knotwilg]

In Duitsland leren ze dat nog voor hun 'meister'

Het mooie is dat een volledig uittrekbare houten ladgeleider ook bijna een vereiste is. De na maak van het metalen ding. (tenzij de houten er toch eerder was, maar ik heb het niet gevonden)

 

[hans81]

hoi, dank weer voor de vele bijdragen en tips! Nu ga ik toch weer twijfelen: laat ik het zo als nu is bedacht, of ga ik toch voor 1 houten rails aan weerszijden, met een gleuf in beide wanden van de lade? Die laatste oplossing kan namelijk nog met terugwerkende kracht toegevoegd worden. En ik kan mij voorstellen, dat dat nog iets beter werkt... Nadeel is wellicht dat de zijwand wat zwakker wordt, die is 18mm dik, dus als je die 1/3 deel verdiept blijft er 12mm dikte over, maar dit lijkt mij geen probleem.

 

[hans81]

hoi allemaal,

ik heb besloten 1 lade met rails te maken waarbij de rails in de zijwand van de lade liggen. Dan kan ik de huidige oplossing met laatstgenoemde vergelijken en de knoop doorhakken wat ik het liefste heb.

Nu vraag ik mij nog het volgende af bij het maken van de groef in de zijwanden van de lades, waar de rails in komt te zitten: ik gebruik een kapzaag om de 2 uiterste randen van de groef in te zagen. De groef is 35mm breed. Daarna steek ik met een beitel vanaf het midden van de groef, haaks op de lengte richting van de groef, naar beide zaag sneden. Daarna ga ik met een beitel via de lengterichting van de groef afsteken. Je moet dan wel goed opletten, dat je niet te diep afsteekt. Het laatste stukje doe ik met de grondschaaf.

Nu vraag ik mij af, of dit een handige werkwijze is en of een sponningschaaf zoals in onderstaande afbeelding niet handiger is om het hout tot bepaalde diepte weg te nemen?

 

[Paul90]

Ja, zeker voor veel en lange groeven dit gaat veel sneller met een sponning/ploegschaaf (de getoonde sponningschaaf is prima inzetbaar als ploegschaaf).
De buitenkanten van de groef goed insnijden en met de beitel een stukje wegsteken ter geleiding van de schaaf. Of een rechte lat op het werkstuk klemmen ter geleiding.

 

[hans81]

@Paul90 dank voor je reactie! Dat leek mij ook al. Dan ga ik ook eens op zoek naar een mooi houten tweedehands exemplaar.

Rest alleen nog de vraag: er bestaan exemplaren met enkele en dubbele beitel (neem aan dat met dubbel bedoeld wordt dat er een keerbeitel bij zit). Als ik het goed begrijp, zorgt de dubbele versie voor een fijner afgewerkt resultaat (minder uitbreken?). Welke versie zou in mijn geval het handigst zijn?

 

[knotwilg]

Als ik het goed begrijp, zorgt de dubbele versie voor een fijner afgewerkt resultaat (minder uitbreken?).

In principe, ja. Zowel de keerbeitel (zeer dicht bij de snijkant instellen) als de instelbare mondopening (zo nauw mogelijk) helpen daarbij, maar vooral een scherpe beitel.

 

[hans81]

@kntwilig: dank!

 

[hans81]

hoi allemaal, morgen komt een nieuwe lading hout binnen zodat ik weer verder kan met de lades. Echter realiseer ik mij nu pas, terwijl ik al wel zo'n twee jaar met houtbewerking bezig ben, dat de planken die ik gebruik soms vrij duidelijk bollen / hollen. Nou heb ik mij een klein beetje hier over ingelezen (kan beter), maar als ik het goed zeg, heb ik dosse-gezaagd vurenhout, wat mbt kromtrekken veel ongunstiger is dan kwartiergezaagd hout.

Ik heb vorig jaar een grote kast met dit hout gebouwd en dit hout bolt minimaal: er is bolling, maar dat zie je vooral als je er een winkelhaak tegenaan zet. Op het blote oog valt het m.i. erg mee. Ik heb niet iedere plank bestudeerd, maar even een snelle steekproef laat zien dat het meevalt met de bolling. Vochtigheidspercentage in het hout zal ruwweg tussen de 10% en 11% liggen, wat voor al het nieuw gekochte hout geldt dat hier in huis is gebruikt / opgeslagen is.

Nu viel mij op, dat enkele planken, die ik voor plinten heb gebruikt, duidelijk meer gebold is dan de rest. Het vochtigheidspercentage is niet duidelijk anders. Ik vermoed, dat deze plank al boller dan de overige planken was bij levering, maar weet dat niet zeker. Op het oog zijn de vormen van de groeiringen van deze specifieke krommere plank niet anders dan een rechtere plank met vergelijkbare vorm van groeiringen. Kan dit er op duiden dat deze plank voordat deze in de zagerij machinaal werd gezaagd / geschaafd vochtiger was dan de andere planken uit dezelfde levering die minder bolling vertonen (bij gelijkbare vorm van groeiringen)?

Nu mijn vraag: dien ik na levering van de dosse gezaagde planken de vochtigheid van de planken te meten? Ik denk zelf van wel. Stel dat deze dan duidelijk hoger dan de 11% ligt (heb geen idee), dien ik dan de planken eerst in mijn werkplaats te laten drogen tot deze dit niveau van 11% hebben bereikt? Het liefst ga ik natuurlijk direct aan de slag met het bouwen van de lades, maar ik voorkom liever onnodig kromtrekken van hout.

Dan nog een tweede vraag: de huidige prototype lade (lade 1 van de 10 te maken exemplaren) heeft opvallend vlakke planken, dus praktisch geen bolling. Dit zijn dezelfde planken, en ze komen uit een levering van ruwweg een half jaar geleden. Deze planken hebben dus een half jaar kunnen acclimatiseren. Helaas heb ik destijds niet de materiaal vochtigheid gemeten. Kan ik er vanuit gaan, dan bij ongeveer 11% materiaalvochtigheid evt. toekomstige bolling van deze planken verwaarloosbaar zal zijn?

Het zijn weer een boel vragen, en ik vind het wel bijzonder dat ik hier nu pas mee kom. Maar beter laat dan nooit...