Test spiraalfrees CMT.

[tuoh]

Enkele dagen geleden werd er in "Werken met hout" de vraag gesteld welke frees het best geschikt was om gleuven te frezen in Berken multiplex.
Dat is zonder twijfel een spiraalfrees in HM. Nu heb ik verleden jaar zo een frees gekocht voor een grote klus in HPL plaat. De aankoop was een beetje een gok, ik wist dat deze frezen uitmuntend presteren op CNC machines, maar alhoewel ze blijkbaar ook geschikt zijn voor bovenfreesmachines had ik hier geen ervaring mee.

Nou, dat viel dus reuze mee, in die mate zelfs dat ik geen klassieke rechte frezen meer gebruik De spiraalfrees is zonder meer superieur aan al de rest. Beter frees resultaat, (veel) sneller werken, en de machine word minder belast.

Omdat ik vandaag het ding toch nodig had, maar van de gelegenheid gebruik gemaakt om wat voorbeelden te frezen in een paar uiteenlopende materialen, massief Eik, Trespa, en Melamineplaat om ze niet te noemen.

In alle materialen is het snijbeeld steeds heel wat beter dan dat van rechte frezen. Het eindresultaat is perfect vergelijkbaar met wat een CNC machine aflevert, en dit geld voor alle genoemde materialen.

De spiraalfrees is heel wat zwaarder van gewicht dan de klassieke rechte frezen met HM plakken. De reden is niet ver te zoeken, de hele frees is namelijk in HM, dit in tegenstelling met de klassieke frees, hier zijn enkel de snijkanten HM, de rest is gelegeerd gereedschapstaal.
De gebruikte frees is er eentje met positieve & negatieve spiraal, dit geeft messcherpe randen en bij het frezen van sponningen of groeven ook een perfect afgewerkte bodem.
Dit type frees presteert het best in alle plaatmateriaal (multiplex, spaan - en MDFplaat, HPL plaat, Volkern zoals Trespa en afgeleiden, etc) Deze materialen worden zeker 50à 60% sneller verspaand dan met de klassieke frezen, daar komt nog eens bij dat de frees ook veel minder kracht vraagt, zowel machine als bediener varen er wel bij.
Bij massief hout is de snelheidswinst ongeveer 25%, terwijl mens en machine eenzelfde percentage minder kracht hoeven te gebruiken. De frees is ook uitermate geschikt voor het infrezen van sluitkommen, scharnieren en dergelijke, er is geen afspintering langs de uitloopzijde, dat is bij de klassieke rechte frees wel anders.

Ook niet onbelangrijk, de kostprijs, deze frezen zijn niet echt goedkoop te noemen, maar je spaart heel wat uit aan slijpkosten, terwijl ook de hoge snelheid van werken veel goedmaakt. De standtijd is hoog, heel hoog zelfs, dat ding blijft snijden.

Ik heb wat voorbeelden gefreesd in de bovengenoemde materialen, telkens zowel met een klassieke rechte frees als met de spiraalfrees, zo is het freesbeeld mooi te vergelijken.
Bij alle materialen zijn met de klassieke rechte frees alle randen licht beschadigd, dat is soms bijna niet te zien, maar wel altijd te voelen. Niet zo bij de spiraalfrees, hier zijn de randen echt messcherp, terwijl het algemeen freesbeeld in alle materialen superieur is. De foto's spreken voor zich denk ik.

Ps: de gebruikte spiraalfrees heeft een diameter van 12mm, idem ditto voor de schacht, terwijl de snijlengte 60mm is. Een lange frees dus, en toch geen vibratie.

Mvg,

André


Verschil moet er zijn.



In massief Eik.


In- en uitloop met de spiraalfrees.


Een beeld zegt meer dan duizend woorden.


In Trespa.
het horizontale lijntje in de bovenste groef word veroorzaakt door de overgang de tussen negatieve en positieve spiraal.
Het is niet voelbaar, het geeft enkel een andere lichtinval.


En tenslotte in Melamine.

 

[Athanor]

Goed om de resultaten van de test te zien André! Ik heb ook een tweetal van deze frezen, een van 12mm met negatieve spiraal en 8mm met positieve spiraal. Bevalt me zeer goed! Door de negatieve spiraal blijven de houtspaanders bij mij in de groef zitten waardoor het fraaie resultaat pas zichtbaar is na gebruik van de stoffer

Fons

 

[Steven Gauwberg]

De volgende frees die ik koop is er ook zo eentje geloof ik;-).
Bedankt voor de review, André!

Groeten,
Steven

 

[jaap]

Dank voor test Andre, helderder kan het niet. Ik ben er ook erg tevreden over, maar had ze nog nooit zo naast elkaar vergeleken. Ik wist niet dat ze er zijn met een opwaartse en neerwaartse spiraal op 1 bit, maar ik begrijp uit jouw verhaal dat je daar erg tevreden over bent.

jaap

 

[grijzeblubber.be]

Andre, heb je wat meer informatie over het merk en eventueel kostprijs van deze frees?

 

[roald]

...informatie over het merk en eventueel kostprijs van deze frees?

De titel zegt dat het merk CMT is. Die kan je o.a. hier krijgen.

 

[jokke]

Ik gebruik deze frezen ook veel, maar dan vooral op de CNC machine. De frezen die ik gebruik hebben geen twee maar drie snijvlakken en zijn van het merk leitz.
Kleine kanttekening die ik toch wel wil maken. Op de cnc leveren ze prima werk maar wanneer je aanvoersnelheid te laag is zal de standtijd een pak minder zijn, vooral bij bv multiplex. Op een CNC machine kan je de aanvoersnelheid zelf regelen. Met een handbovenfrees zal het rendement dus een stukje lager liggen.

 

[tuoh]

Dat klopt inderdaad, maar dit verhaal geld voor elk roterend stuk snijgereedschap (zagen, schaven, frezen). De doorvoersnelheid moet altijd zo hoog mogelijk liggen zonder evenwel afbreuk te doen aan de oppervlaktekwaliteit. Het is een smalle grens die je moet opzoeken en dit vraagt nu éénmaal ervaring. Na een tijdje hoor je wanneer je de juiste combinatie van doorvoersnelheid bij een gegeven toerental gevonden hebt. Men spreekt dan van de optimale snijsnelheid.
Ervaren gebruikers doen dit bijna automatisch, de beginnende gebruiker daarentegen gaat meestal te traag doorvoeren wegens het (nog) niet vertrouwt zijn met de machine. Maar zoals bij zoveel zaken, oefening baart kunst

Mvg,

André

 

[PBT]

cmt is ook te bestellen via www.cmtonline.nl

 

[BenchWorks]

Ik heb er ook zo één van CMT gekocht die ik uiteindelijk niet nodig had, omdat ze niet die oranje kleur had dacht ik dat ze gewoon van HS was zoals vroeger en ze lijken ook fragieler door de spiraal vorm, dus heb ik ze al die tijd links laten liggen. Nadat ik dit heb gezien zal ik ze zeker gebruiken zodra ik kan.
Ik dacht dat spiraal frezen vooral waren voor te boren zoals die op het LR32 systeem, het is wel logisch dat spiraalfrezen zachter lopen omdat ze snijden als en schaar en niet hakken als een bijl. In de VS zweren ze ook allemaal bij spiraal koppen op schaafbanken, veel minder lawaai en geen golfjes meer.

 

[tuoh]

Het materiaal waar de spiraalfrezen uit vervaardigd zijn heeft een zeer hoge breuksterkte, zeker diegene welke geschikt zijn voor de CNC. De krachten die bij deze machines op een relatief slanke frees inwerken zijn zeer hoog, zo een machine heeft geen feeling, die blijft gaan of de frees nu mee wil of niet, dat is letterlijk buigen of barsten.
Deze frezen zijn dan ook ontworpen om met zo min mogelijk weerstand materiaal te verspanen, en dan geniet een snijdende snede altijd de voorkeur.

En ja die spiraal schaafassen hé, het geeft een mooi oppervlak, vraagt minder kracht van de machine, en het eindresultaat is zonder meer zeer goed. Maar het vervangen van de messen dat is andere koek. Dat kost enorm veel tijd, een uur ben je zo kwijt. Dat is gewoon economische zelfmoord voor elke zelfstandige. Het is ook geen nieuwe techniek, net als de pest steekt het om de zoveel jaar zijn kop eens boven water


Mvg,

André

 

[Geertg]

Zelfs Felder komt nu met een spiraal schaafas op de proppen:

http://landingpages.felder-gruppe.at/felder-en/silentpower-2/

Ik moet zeggen als het echt zo stil is als in het vergelijkend filmpje vind ik het wel een prachtige toepassing hoor. Vooral als je geburen besluiten om een veranda te plaatsen op 3m van je atelier

Voor zo'n stille machine wil ik 's avonds gerust een uurtje mesjes wisselen. Ze geven een standtijd op die 20 maal die is van een HSS mes.

 

[SamPonette]

bijkomend voordeel: per ongeluk spijker/zand schaven = een paar mesjes vervangen, niet het hele schaafmes

 

[Emilio]

Met een spiraalas ben je minder tijd bezig met nabewerken na schaven, lijkt me dat je dat vaker doet dan het wisselen van je mesjes en dat een spiraalkop ook wat dat betreft zeker geen nadeel heeft t.o.v. een reguliere as.

 

[Scheppie]

temeer daar je hier ook nog een keer hardmetaal wisselmessen te pakken hebt. Maar ja welke machines zijn er geschikt voor het uitwisselen van de schaafas? Mijn Scheppach volgens mij niet

 

[tuoh]

Heeft er al eens iemand op een dergelijke as mesjes gewisseld? Moet je eens proberen, zeker na het schaven van vettig hout Bijna alle schroefkoppen zitten dan dichtgeslibt, daar krijg je geen sleutel meer in, dus eerst alles ontharsen. Is dit gebeurt dan kan je het eerste mesje lossen en een kwartslag draaien, maar ook de uitgefreesde zitting waar dit mesje moet invallen is aangeladen met hars, net zoals het mesje zelf. Simpel even een kwartslag draaien is er dus niet bij, het is een geklooi waar je hoofdpijn van krijgt.

Eind jaren tachtig heb ik een tijd met een vierzijdige gewerkt waar een dergelijk systeem opzat, weliswaar met rechte schaafsneden, maar de "messentechniek" was identiek aan die spiraalmessen. Kleine plaatjes met vier snijkanten dus. Nou, die vier schaafkoppen voorzien van een verse snede was op zijn snelst vier uur werk. Schaafkoppen verwijderen, in een bad gooien met ontharser, afborstelen, en daarna kon je beginnen wisselen. Opnieuw ontharser bij de hand om de gefreesde zittingen en snijplaatjes te reinigen, de nodige vodden om alles terug te drogen, etc..
Om op deze machine de messen te wisselen moest er altijd een Chinese vrijwilliger aangeduid worden, niemand die hier uit vrije wil aan wilde beginnen. Gebruiksvriendelijkheid van dit systeem: noppes.

Geef mij maar een Tersa as, of de standaardas van Felder, die zijn pas gebruiksvriendelijk, terwijl de oppervlaktekwaliteit er zeker ook mag zijn.
Je mag ook niet uit het oog verliezen dat bijna alle schaafwerk maar het begin is, daarna vangt het echte werk aan, pennen en gaten, profileren, samenbouwen, en finaal schuren. Met andere woorden, dat mooie schaafwerk is hier in feite overbodig

Anders is het bij de loonschaverijen, hier moet het schaafwerk wel zo goed mogelijk uitgevoerd worden. Maar gebruiken deze firmas spiraalmessen? Nee, geen enkele firma die hier voor opteert. Alle, maar dan ook alle grote machines werken met "gejointe" schaafmessen, al dan niet gemonteerd met hydro opspan bussen.

"Jointen" wil zeggen dat men de snede voorziet van een secundaire vouw, die een paar tienden millimeter groot is. Dit jointen word gedaan op de machine, en garandeert een lange standtijd en een perfecte rondloop ( 0,001mm of minder) met als eindresultaat een spiegelglad oppervlak bij een zeer hoge doorloop, 100 à 500 m per minuut.

Op de kleinere meer-assige schaafmachines vind je meestal "Tersa" schaafkoppen, hier is de doorloopsnelheid een stuk lager, maar de investering is dat ook

Mijn inziens vallen de voordelen ( stil werken, mooi schaafbeeld, minder vermogen nodig) in het niet tegen één groot nadeel. Het stellen van de "messen" is zeer omslachtig, en tijdrovend.
Ik ben dus zeker geen fan van het systeem, maar dat zal wel al duidelijk zijn denk ik

Mvg,

André

 

[Geertg]

Wat is het soms toch jammer dat André zoveel weet, ik was al aan het dromen van een lekker zoemende schaafmachine, zonder gehoorbescherming te moeten opzetten.....maar goed, weer wat bijgeleerd,ik heb eens gegoogled op "jointen van gereedschap" en dan krijg je direct een heel heldere uitleg.
Ik heb hier boeken van Tage Frid liggen en die sleep z'n messen ook op deze manier mbv slijpsteen in een bovenfrees en een zelfgemaakte mal.

 

[Emilio]

Ik zou niet gelijk afstappen van de spiraalas, hangt er (zoals gewoonlijk) vanaf wat je ermee gaat doen of het een interessante optie is. In Amerika wordt er best veel gebruik gemaakt door (semi-) professionel shops, check de fora daar maar eens.
Voor mij persoonlijk zou de ene uurtje eens in de zoveel tijd echt niet opwegen tegen de besparing aan tijd bij schuurwerk en eventuele beschadigingen door rommel in het hout. Het verminderde geluidsniveau is voor mij ook een absolute pré. Ik werk ook niet met veel harsrijk/vet hout, dus ik zie niet echt nadelen eerlijk gezegd. Maar zoals gezegd dit zal voor iedereen anders zijn.

 

[PBT]

ik sluit me volledig bij tuoh aan... enkel mis ik de ervaring met deze schaafas. Alleen al het wisselen/draaien van de mesjes lijkt me een hels karwei. Ik had dan ook nog niet eens gedacht aan de door tuoh genoemde feiten ivm harsrijke houtsoorten

 

[lero]

Heeft iemand ervaring met het frezen van kepen dwars op de nerf?

Wat is het verschil tussen een spiraalfrees voor de bovenfrees en voor de CNC?