Een Nooitgedagt beiteltje gevonden

[WR1944]

Bij het inpakken van m'n spullen voor de emigratie naar Amerika had ik in een donker hoekje nog wat over het hoofd gezien. Daar zat nog wat klein gereedschap bij dat ik eigenlijk zelden gebruikte. Dat verdween in m'n koffer. Bij het uitpakken bekeek ik alles wat aandachtiger en er bleek een 1/4" beiteltje bij te zitten van Nooitgedagt. Dat was me eigenlijk nooit eerder opgevallen maar door de aandacht voor oud gereedschap op dit forum ben ik wat oplettender geworden. Waarschijnlijk heb ik het jaren geleden gekregen van een oom die meubelmaker was. Zo te zien is het aardig opgeslepen en waarschijnlijk daarom aan mij gegeven.
Ik weet niet hoe oud de beitel is maar ik meen te zien dat er twee verschillende staalsoorten zijn gebruikt. Je merkt een kleine overgang net voorbij het merkteken. Ik heb de beitel geslepen, waarschijnlijk de eerste keer gedurende de periode dat het in mijn bezit is op een manier die beter recht doet aan de kwaliteit van het staal. Ik heb de beitel even geprobeerd op een afvalstukje en ter vergelijking een even brede beitel van Marples, ook fris geslepen. En wat ik niet voor mogelijk hield, ik voelde een verschil. De Nooitgedagt gleed lekkerder door het hout. Na wat werken op eikenhout voelde de vouw van de Marples niet helemaal strak aan en de Nooitgedagt was nog even soepel als voorheen.
Ik ga toch maar serieus denken aan een setje betere beitels.

 

[Wilco Flier]

Hallo WR,

Dat is inderdaad een mooi beiteltje met Hollandse nostalgie!

Ik vraag me af of het daadwerkelijk gelamineeerd staal is. Dat zou je aan de onderkant van de beitel moeten kunnen zien, net aan de bovenkant. Vaak glimt de onderkant meer als er gelamineerd is, en zie je een duidelijke scheidslijn tussen het zachte en harde staal (op de achterkant).

Die overgang voor het merkteken lijkt me de slijprichting die gebruikt is om de beitel te vlakken. Dat gaf een duidelijke overgangslijn, zoals je goed kunt zien hier:
http://www.friesscheepvaartmuseum.nl/nl/zoeken-in-de-collectie/indeling/detail/sortering/relevantie/start/333/q/zoekveld/nooitgedagt%20beitel

Dat zijn me zo dingen die me door het hoofd schieten als ik je beitel zo zie.

 

[WR1944]

Is er een manier om er achter te komen of het een gelamineerde beitel is? Ik heb het idee dat het beiteltje en hard leven heeft gehad. Ter hoogte van de mogelijke overgang van het staal zit een lichte zijwaartse knik. Ik weet niet of dit door het fabricageproces komt of verbogen is. De verbuiging is een knik op één punt en niet een flauwe bocht. Ik zal de onderkant verder vlakken en polijsten om een mogelijke overgang te kunnen waarnemen.

 

[Steven Gauwberg]

Wat mij opviel tijdens het ontroesten van beitels (met citroenzuur dan), is dat als een beitel gelamineerd is, de twee staalsoorten een andere kleur krijgen. Het geharde stuk wordt donkerder. Op deze manier kan je wellicht zien of het staal al dan niet gelamineerd is. Misschien dat je het bij polijsten ook te zien krijgt, citroenzuur kan altijd nog.

Enkele van m'n beste beitels zijn de hele oude, 'k gebruik die dan ook heel dikwijls.
De reeks van Sandvik met de zwarte handvatten vind ik ook goed.

Veel plezier ermee!

Steven

 

[henkverhaar]

Dat is hetzelfde effect als dat waardoor damascus staal (inclusief pattern-welded en damasteel staal) zijn visuele patroon krijgt. Zonder etsen blijft het patroon verborgen.

 

[ornament]

Ik heb dezelfde ervaring met mijn 2 Marples steekbeitels, het staal behoudt zijn scherpte niet. Ben er niet tevreden over. Mijn eerste guts voor houtsnijden was ook een Marples en dat is wel goed gehard staal.

groeten,
Ornament
http://www.houtsnijden.eu

 

[Ad Beumer]

Is er een manier om er achter te komen of het een gelamineerde beitel is?

Ik heb hier een paar gelamineerde stukjes gereedschap liggen waarbij aan de beschadigingen heel goed het verschil tussen de twee soorten staal te zien is.
In het zachte staal zijn als het ware deuken geslagen (zoals op de foto goed te zien is). Bij het harde staal lukt dat niet, daar zie je dat langs de rand kleine splinters zijn afgesprongen.