Is er "gevaarlijk" hout voor snijplanken?

mathieu

Oud hout
5 jul 2010
4.649
1.089
Riemst
In België zijn houten snijplanken ook niet verboden door het FAVV (in tegenstelling tot wat ik zei in een eerdere post). Maar zoals R1200C zegt, je moet ze proper krijgen. Of tenminste behoorlijk kunnen afwassen.En daar is hout inderdaad niet het meest geschikte materiaal voor.
In een gecontroleerde omgeving zal men dus uit praktische overwegingen kunststof aanbevelen en gebruiken.
Of ze uiteindelijk properder en hygiënischer zijn, is nog een andere zaak.
Als je een snijplank maakt moet je even het gezond verstand gebruiken. Eigenlijk zie ik ook geen reden om kostbare tropische houtsoorten met nare eigenschappen in een snijplank te verwerken. Er zijn genoeg veilige en duurzame Europese alternatieven.
En zoals al gezegd, wat heb je aan een super veilige snijplank als de producten die je er op verwerkt een verdachte reputatie hebben.
 
  • Leuk
Waarderingen: ProjectsandThings

Joop van M

Actieve deelnemer
22 apr 2017
373
32
Geldrop
Ik bedoelde ook HACCP mee, ik keek even of iemand zat op te letten :sneaky:.

ik geef toe dat al meer dan 15 jaar niet meer in voedselbranch zit. Wat Mathieu schreef, zo heb ik destijds ook meegekregen. Omdat hout niet makkelijk schoon te maken was, was destijds taboe om deze te mogen gebruiken. Nu lees ik dat hout inprincipe niet verboden is.
 

Aardappel

Actieve deelnemer
22 mei 2020
196
118
Den Bosch
Volgens mij wordt er met name beuk voor gebruikt. Er zijn heel veel soorten hout die slecht voor je zijn (meer dan houtsoorten die niet schadelijk zijn). Vaak is het het stof/zaagsel, maar ook het hout zelf, of rook kan allerlei problemen geven.
Beuk wordt voor de meeste voedseltoepassingen gebruikt zoals bestek, snijplanken, ijsstokjes, borden/kommen etc.
 

Bert Vanderveen

Oud hout
1 sep 2015
3.066
910
Enschede, Twente
Beuk heeft weinig verschil tussen de jaarringen en is dus behoorlijk stabiel. Heb het voor de meeste van mijn snijplanken gebruikt. waaronder eentje van 60*40 die op mijn aanrecht woont (kops!). Verving eentje die mijn meubelmaker gemaakt had met maple, die na achttien jaar toch wat minder werd... De huidige houdt zich goed, trouwens.
 

Blue

Actieve deelnemer
5 jun 2013
29
3
Utrecht
In de regel is het af te raden om tropische houtsoorten te gebruiken voor snijplanken, omdat deze een hogere toxiciteit hebben dan de meeste inlandse houtsoorten. En taxus is ook af te raden :D
 
  • Leuk
Waarderingen: ProjectsandThings

Leo Van Der Loo

Post veel
13 apr 2014
1.505
465
Atikokan Ontario Canada
In de regel is het af te raden om tropische houtsoorten te gebruiken voor snijplanken, omdat deze een hogere toxiciteit hebben dan de meeste inlandse houtsoorten. En taxus is ook af te raden :D
Zoals Ik al eerder heb gezegd, laat het hout eten aan de houtwormen over :giggle:, zagen en schuren etc. van hout (alle soorten hout) maakt stof dat je niet op moet snuiven, dat is ongezond, en sommige soorten hout kunnen een probleem opleveren voor mensen die allergisch er voor zijn, sommig hout kan ook giftig zijn als je teveel binnen krijgt.

Normaal contact met hout is geen probleem, wij hebben hier een snijplank die Ik nog in Nederland gemaakt heb, dus voor 1967, wij gebruiken die dagelijks voor cutting vegetables, gemaakt van zeer hard tropisch hout, het zinkt in het water, zo na meer dan 50 jaar gebruik zijn wij en onze kinderen nog niet vergiftigt :D.

Oh en een andere houten snijplank voor vlees en vis, beiden worden met warm zeep water gewassen en met water afgespoeld en dan verticaal weggezet om te drogen op een rek, nognooit in al deze jaren hebben wij een probleem gehad van het gebruik van deze houten snijplanken, of de houten lepels scheppen spakulas etc.
 
Laatst bewerkt:

handig18

Oud hout
17 feb 2013
3.005
881
Oss
Ik heb van taxus een zout en pepermolen gedraaid.
Die gebruik ik gewoon;)
Zolang het hout niet stinkt zie ik bij de meeste houtsoorten weinig problemen.
Houtstof is even anders
 
  • Leuk
Waarderingen: Kor

Wim Kluck

Oud hout
28 feb 2010
11.743
3.144
Gaanderen
Een tijdje geleden heeft Henk Verhaar hierover een stukje geschreven. Even uit mijn hoofd gezegd kwamen de houten planken veel beter uit de vergelijking. Bacterieen gingen op hout veel sneller dood dan op de plastic planken. Kops hout sluit zich veel beter als er in gesneden dan de plastic varianten. Kijk eens naar een slager. Die snijdt nog steeds op een beuken blok. Die word niet na elke keer snijden schoon gemaakt. En toch gaat het goed.
 

Kor

Post veel
10 jun 2012
1.261
621
@handig18 gebruikt een taxus peper- en zoutstel. Wij bewaren de aangebroken knoflookbollen in een taxus potje op het aanrecht :cool:

Taxus heeft een kwalijke reputatie maar er is geen reden om bang te zijn voor oppervlakkig contact met droog hout. In Engeland zijn hele gezinnen groot geworden op taxus eetkamerstoelen aan taxus eettafels. Over de kwaliteit van de daar geserveerde maaltijden zal ik me niet uitlaten.

Taxus is bewezen acuut giftig bij inname van takken, naalden en bessen met zaden. Het stuifmeel van sommige ondersoorten veroorzaakt ernstige gezondheidsproblemen bij inhalatie, dit geldt ook voor vrijkomend stof bij de bewerking van taxushout. Handbogen uit taxushout zijn dodelijk effectief. Dat in de oudheid het bewaren van wijn in taxushouten kruiken tot problemen heeft geleid klinkt ook nog wel logisch. Maar van het kijken naar, praten over, of aanraken van taxushout word je niet ziek, zolang je maar zorgt dat er geen relevante uitwisseling van stoffen plaatsvindt.
 

LFlab

Post veel
7 mei 2018
983
316
Rosmalen
@handig18 gebruikt een taxus peper- en zoutstel. Wij bewaren de aangebroken knoflookbollen in een taxus potje op het aanrecht :cool:

Taxus heeft een kwalijke reputatie maar er is geen reden om bang te zijn voor oppervlakkig contact met droog hout. In Engeland zijn hele gezinnen groot geworden op taxus eetkamerstoelen aan taxus eettafels. Over de kwaliteit van de daar geserveerde maaltijden zal ik me niet uitlaten.

Taxus is bewezen acuut giftig bij inname van takken, naalden en bessen met zaden. Het stuifmeel van sommige ondersoorten veroorzaakt ernstige gezondheidsproblemen bij inhalatie, dit geldt ook voor vrijkomend stof bij de bewerking van taxushout. Handbogen uit taxushout zijn dodelijk effectief. Dat in de oudheid het bewaren van wijn in taxushouten kruiken tot problemen heeft geleid klinkt ook nog wel logisch. Maar van het kijken naar, praten over, of aanraken van taxushout word je niet ziek, zolang je maar zorgt dat er geen relevante uitwisseling van stoffen plaatsvindt.

Fair, maar als je toch de keuze hebt tussen allerlei houtsoorten, waarom zou je dan giftige kiezen?
Soit, knoflookbollen en peper/zout, maar op een snijplank leg je toch niet alleen maar overwegend droge dingen?
Ik zou de taxus gebruiken voor een juwelenkistje of de voornoemde tafels en stoelen, maar het niet in de buurt laten komen van eten.
 
  • Leuk
Waarderingen: Kor

Kor

Post veel
10 jun 2012
1.261
621
Ik zoek het ook niet op, maar bij uitsluiting van alle risico's wordt het leven (voor mij) wel minder leuk.
Dat zeg ik als een van de ruim 600.000 motorrijders in Nederland. Autorijden of thuisblijven is veiliger.
Maar ook als een van de 26.000 leden van dit forum, die allemaal het werken met potentieel gevaarlijke gereedschappen en het bewerken van potentieel gevaarlijke stoffen als hobby of beroep hebben.
Mijn beroep was ook behoorlijk risicovol, maar ondanks dat (of misschien mede daardoor) leuk en uitdagend.
Waar het mij om gaat: ga niet klakkeloos alle risico's uit de weg maar weeg de voordelen en nadelen tegen elkaar af. Hoe beter je je verstand gebruikt bij het maken van keuzes, des te beheersbaarder zijn de risico's.
 

Kor

Post veel
10 jun 2012
1.261
621
Als het goed gaat met 'haar' is er iets heel ingrijpend gebeurd met Yves :)
:p Ik dacht iets te herkennen: probleem aankaarten, zorgen uiten en dan interesse tonen voor antwoord noch oplossing. Blijkbaar wat te voorbarig geweest. Hierbij mijn welgemeende excuses aan Yves en alle geraakte lezers, van welk geslacht dan ook :D
 

ProjectsandThings

Actieve deelnemer
20 nov 2019
72
71
38
mechelen
www.youtube.com
@ProjectsandThings heeft sinds het aanslingeren van dit draadje op 27 september het forum niet meer bezocht. Het zal toch wel goed met haar gaan :oops:?
Ja hoor, met hem gaat het goed :) De coronawaanzin heeft voor veel drukte gezorgd op werk, prive en youtube vlak, dus ik heb als een kip zonder kop rondgelopen.
Het snijplankjesproject staat nog steeds op de lijst, maar is lichtjes op de achtergrond verzeild geraakt
En ik ben zeer blij met de respons die ik tot hiertoe heb gehad op dit bericht.
merci iedereen !
 

ProjectsandThings

Actieve deelnemer
20 nov 2019
72
71
38
mechelen
www.youtube.com
Zoals Ik al eerder heb gezegd, laat het hout eten aan de houtwormen over :giggle:, zagen en schuren etc. van hout (alle soorten hout) maakt stof dat je niet op moet snuiven, dat is ongezond, en sommige soorten hout kunnen een probleem opleveren voor mensen die allergisch er voor zijn, sommig hout kan ook giftig zijn als je teveel binnen krijgt.

Normaal contact met hout is geen probleem, wij hebben hier een snijplank die Ik nog in Nederland gemaakt heb, dus voor 1967, wij gebruiken die dagelijks voor cutting vegetables, gemaakt van zeer hard tropisch hout, het zinkt in het water, zo na meer dan 50 jaar gebruik zijn wij en onze kinderen nog niet vergiftigt :D.

Oh en een andere houten snijplank voor vlees en vis, beiden worden met warm zeep water gewassen en met water afgespoeld en dan verticaal weggezet om te drogen op een rek, nognooit in al deze jaren hebben wij een probleem gehad van het gebruik van deze houten snijplanken, of de houten lepels scheppen spakulas etc.
Da´s het type van plank dat ik zou willen maken LEO, iets waar ik nog 50 jaar geniet van kan hebben. Als zal ik ook met 5 jaar blij zijn :)
 

ProjectsandThings

Actieve deelnemer
20 nov 2019
72
71
38
mechelen
www.youtube.com
Deze vraag komt vaker voorbij. Toch maar eens wat relativeren (al doe ik dat volgens mijn eega te vaak).

Ik ben het met de strekking van @mathieu 's antwoord eens. Voordat je voedsel op de snijplank terechtkomt is er al een veel riskanter traject afgelegd, niet alleen qua mechanische gevaren maar ook op het gebied van giftige en/of carcinogene stoffen. Een ruwe schets:

De boom is waarschijnlijk gekapt in een omgeving waar gemotoriseerd verkeer schadelijke stoffen heeft achtergelaten.
Hij is waarschijnlijk omgezaagd en verkleind met een benzine-gestookte kettingzaag zonder katalysator of uitlaatgasfilter.
Tijdens het drogen (gelukkig in de buitenlucht) zijn er waarschijnlijk vluchtige componenten in de omgevingslucht gebracht. Juist die stoffen die we zo lekker vinden ruiken aan vers hout.
Tijdens de waarschijnlijk machinale verwerking van het hout ben je, alle goede bedoelingen ten spijt, waarschijnlijk met een hoeveelheid houtstof in aanraking gekomen. Hopelijk meer op je kleren dan in je longen.
Als je een beetje zuinig op je lichaam bent, heb je bovenstaande werkzaamheden grotendeels uitbesteed. Maar..., waar is dan de lol?

En dan, eindelijk, ligt je biefstukje op die prachtige plank. Het water loopt al in je mond. Was er niet ook nog iets met roodvlees en darmkanker?o_O.
Nou, dan eerst maar even een wijntje. Heerlijk, gerijpt in eiken vaten en dat proef je hoor. Sigaretje erbij...
Ondertussen staat de BBQ al lekker te gloeien, goed spul ook, die aanmaakblokjes. Mooi dat de buren de was net hebben binnengehaald. 't Vlees is helaas een beetje geblakerd, dat krabben we er wel af. Hoor die kanarie binnen eens fluiten, wel een stofnest in huis.

Enfin, gevaren alom. Zaak om er met gezond verstand mee om te gaan. Het is niet mogelijk om een degelijk, goed onderbouwd en volledig antwoord te geven over de aard en omvang van de risico's per houtsoort, simpelweg omdat daartoe de gegevens ontbreken. Experimenteel onderzoek naar dosis- /effect relaties is ethisch niet te verantwoorden. Daarom is de beschikbare kennis grotendeels beperkt tot beschrijving van excessen: waargenomen schadelijke effecten na langdurig, frequent en/of intensief contact met hout of daaruit afkomstige stoffen.

Juist door het ontbreken van betrouwbare gegevens wordt de beperkte beschikbare kennis zonder nuancering gedeeld. Da's ook de tijdgeest. Kanker door continue blootstelling in de werkomgeving wordt al te gemakkelijk vertaald naar een waarschuwing tegen het incidenteel gebruik van bepaalde materialen in de privésfeer, zonder rekening te houden met de wijze waarop het contact plaatsvindt.
Toch maakt het nogal uit of je een blokfluit voor de muziek gebruikt of hem in kleine deeltjes inademt.

Om terug te komen op je snijplank: zorg dat er geen deeltjes loskomen. Harde houtsoorten, goed verlijmd, glad afgewerkt, het snijvlak bij voorkeur uit kops hout en geen gemakkelijk splinterende soorten. Azobé zou ik om de laatste reden niet gebruiken. En geef de plank een opfrisbeurtje zodra het oppervlak ruw wordt.
Best zin ooit KOR: "Toch maakt het nogal uit of je een blokfluit voor de muziek gebruikt of hem in kleine deeltjes inademt"
dat doet me denken aan de "rookslang" van een waterpijp die ik ooit had, het houten mondstuk versplinterde aan de binnenkant en waren we dus weken lang kleine houtdeeltjes aan het inademen met zeer geirriteerde longen en een beetje paniek toen we ontdekten wat er gebeurd was, maar 15 jaar later leef ik nog , dus jeeej voor mezelf :)
 
  • Leuk
Waarderingen: Kor

Kor

Post veel
10 jun 2012
1.261
621
Je hebt in ieder geval een levendig draadje aangeslingerd.
Tja, jeugdzonden... Als onze buurman zijn groenten had geoogst, rookten wij het droge loof. Ik weet niet meer of het loof van aardappels of tuinbonen was, maar gezond zal het niet zijn geweest. Dat moet ongeveer in dezelfde periode zijn geweest waarin Leo zijn eerste snijplank maakte... ;)
 

Leo Van Der Loo

Post veel
13 apr 2014
1.505
465
Atikokan Ontario Canada
Da´s het type van plank dat ik zou willen maken LEO, iets waar ik nog 50 jaar geniet van kan hebben. Als zal ik ook met 5 jaar blij zijn :)
Hier is de plank, en het mes dat Ik kocht en er mooi in fitte, Ik zou dat nu niet meer doen, dat mes word niet veel gebruikt Anny heeft andere slicers die ze liever gebruikt voor veggie cutting :), onderkant work ook wel eens gebruikt voor cutting.

Ja ongeveer 55 jaar geleden gemaakt en sindsdien gebruikt, was de enige plank die we hadden voor de langste tijd.

Very old cutting board.jpg
Underside of the cutting board.jpg
 

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.