Ik denk dat ik eerst maar eens moet investeren in een goede metalen rei, zodat ik de tafels om te beginnen perfect kan uitlijnen. Deze kan ik dan ook als referentie gebruiken voor een houten rei om de messen af te stellen. Gebruik nu het meest vlakke stuk hout dat ik kon vinden.
De werkwijze die ik me tot nu toe heb aangeleerd.
De invoer tafel heeft enkel middels een draaiknop een hoogteverstelling om te bepalen hoeveel je er af wilt schaven. Het lijkt er op dat je deze tafel niet verder kan afstellen en kan laten ‘kantelen’.
De uitvoertafel rust op twee inkepingen in een verstelbare beugel en vervolgens geklemd met klemmen aan weerszijde. Door de beugels los te draaien kan je de uitvoertafel in hoogte verstellen. Ik had deze in eerste instantie helemaal op zijn laagste stand gezet. Vervolgens heb ik dwars naar de beitel-as gekeken en zag ik dat de uitvoertafel niet zuiver parallel aan de beitel-as stond. Met de beugels dit afgesteld en vastgeklemd.
Nu een waterpas gepakt. De vloer en de tafel die ik heb gemaakt zijn redelijk waterpas. De uitvoertafel heeft aan weerszijde helemaal onderin het draagvlak een inbus boutje zitten. Door deze naar binnen te draaien, kantel je de uitvoer tafel. Als ik deze helemaal terug draai, zodat de tafel vol op het ijzer rust, staat de uitvoertafel ook waterpas! De invoer tafel stel ik nu aan de kant van de beitel-as op gelijke hoogte als de uitvoer tafel:
Echter, als ik nu een lange waterpas op de uitvoer tafel leg, en laat overhangen op de invoer tafel, dan zie je op het begin van de invoer tafel een kier van ongeveer 8mm.
De enige manier om deze kier te sluiten, is door de uitvoer tafel middels de twee inbus boutjes te liften, zodat hij in dezelfde ‘helling’ staat als de invoer tafel. Omdat ik geen goede rei heb, gebruik ik een waterpas en een post-it. Ik leg de waterpas op beide tafels, en stel net zo lang tot ik met de post-it overal even veel weerstand voel als ik deze heen en weer beweeg. De waterpas leg ik links, rechts, en diagonaal tijdens het stellen.
Omdat ik de uitvoer tafel heb laten kantelen, is de kant aan de beitel-as iets te ver naar beneden gegaan, waardoor de laagste stand van de messen al te hoog is. We kunnen dus opnieuw beginnen! Nu de uitvoer tafel om te beginnen iets hoger afgesteld met de beugels, en bovenstaand herhaald.
Als dit allemaal goed is, laat ik de invoer tafel weer zakken, zodat mijn afstel houtje niet daar per ongeluk op rust.
Nu zet ik twee potlood strepen op bijna het einde van de uitvoer tafel, met een onderlinge afstand van 5mm. Ik pak een houten lat die iets langer is dan de uitvoer tafel, zet een potlood streep en die zet ik gelijk met de eerste streep op de tafel. Nu draai ik met de hand de beitel-as, en ga ik afstellen net zolang totdat de messen het houtje zo ver meenemen, zodat het streepje op het hout wordt meegenomen naar het tweede streepje.
Het afstellen van de messen:
De beitel-blokken bevatten drie inbus boutjes om de hoogte te verstellen, deze draai ik dusdanig ver terug dat ze niet meer uitsteken. Nu plaats ik de houders met de messen er op. Hierbij merk ik dat je er goed op moet letten dat de inkepingen in de messen, goed op de beitel blokken zitten, en er niet af wippen tijdens het plaatsen van de blokken. De bouten in de blokken waarmee je de klemt in de beitel-as moeten namelijk eerste helemaal naar binnen gedraaid om de blokken te plaatsen, maar eenmaal geplaatst weer helemaal naar buiten. Nadat je ze er in hebt gelegd en je draait de bouten naar buiten, kan het zijn dat het mes van de inkeping afvalt, en als je nu de blokken klemt, en de hoogte gaat verstellen, neemt hij de messen niet goed mee. Dit is me al een paar keer gebeurd. Ik heb ook geprobeerd om met een plakbandje de messen op de blokken te zetten, maar als je de hoogte gaat verstellen, en je moet de messen iets laten zakken, dan zorgt het tape er voor dat hij niet goed zakt. Erg vervelend. Nu alles op z’n plek zit, zorg ik dat de bouten net wel/net niet vast zitten, zodat de hoogteverstelling nog soepel loopt. Let hierbij op, dat as je de messen omhoog draait, het geheel vaster komt te zitten in de beitel-as. Dus het kan soms gebeuren dat het hoogte verstellen opeens niet meer wil. Dan moet je de bouten weer ietsjes losser draaien!
Nu stel ik de messen op de uiteindes van de tafels op goede hoogte, en als dit goed is, draai ik de middelste twee bouten vast van de blokken. Nu controleer ik nogmaals de uiteindes, en als dit goed is schroef ik ook de twee buitenste bouten hand vast met het kleine steeksleuteltje.
Als dit alles is gedaan, zou het goed moeten zijn. Zelfs als ik het schrijf, kan ik geen problemen ontdekken, dus het zullen m’n schaaf kunsten wel zijn
Na een eerste draai merk ik dat de afstellingen van de messen niet meer kloppen, dit is ook erg vervelend. Misschien komt dit door mijn houtje, dat dit een vuren latje is die wellicht niet zuiver vlak is. Hier ga ik eerst maar in voorzien.
Mocht iemand nog een probleem ontdekken in mijn werkwijze, dan hoor ik het graag!
ik woon in Leeuwarden.
Als je een dergelijk filmpje hebt gevonden, laat het gerust weten. Van waar ben je? Misschien kunnen we het samen uitzoeken!