Hallo houtmannen/vrouwen,
Ik zit al een tijdje te rommelen met het volgende vraagstuk. Voor een bepaald type lamp gebruik ik aparte fineersoorten die ik opspan in een houten frame. Hieronder enkele foto's van de lampen voor een idee. Er zijn wat uitgangspunten voor dit ontwerp:
- ik gebruik het liefst gewoon puur fineer, niet geplakt op een backing van plastic oid
- lak liever niet, olien behouden het natuurlijke karakter beter
- vaker zijn de fineersoorten wat scheurgevoeliger door de onregelmatige samenhang (noesten, warrig hout)
Nu wil het wel voorkomen dat het fineer krimpt onder invloed van een lage luchtvochtigheid, bijv. als de kachel weer aan gaat, en er dan een scheur in springt (dit gebeurt extra makkelijk omdat het fineer meestal vol zit met warrig weefsel, noesten e.d. - wat de samenhang zwakker maakt). Om dit tegen te gaan heb ik aan het volgende gedacht:
- Impregneren met polyethyleen glycol (moleculair gewicht 1000). Deze behandeling schijnt zich vooral goed te lenen voor 'vers' hout, en kan volgens de literatuur de krimp/zwel reactie met 80% verminderen. Ik gebruik fineer wat al gedroogd is, door het eerst water te verzadigen (het zinkt dan) en vervolgens in een 30% PEG-1000 oplossing te leggen laat na terugdrogen een restant van ongeveer 23% PEG achter. Volgens de literatuur is dit precies de hoeveelheid die voor een optimale werking nodig is. Maar na testen van dit fineer blijkt het nog steeds extreem te krimpen. Dit komt denk ik doordat het hout niet meer vers is en de gewenste reactie niet goed plaatsvindt. Er is overigens een heel mooie how-to over dit onderwerp uit de USA, zie bijlage. Bekijk bijlage how peg helps the hobyist who works with wood.pdf
- Impregneren met ethyleen glycol (antivries), dit is een wat minder vriendelijk goedje, en zeer hygroscopisch. Het schijnt wel te werken voor droog hout, maar het neemt vervolgens heel makkelijk vocht op terwijl het fineer niet echt zwelt. Je kan dit tegengaan door het hout te sealen met een goede hardwax, maar ik heb er nog niet genoeg mee getest om te weten of het de krimp/zwel reactie werkelijk tegengaat. Voor de geinteresseerden, hier kan je er alles over lezen (de posts van Dave Carnell):
http://forum.woodenboat.com/showthread.php?7970-Repost-Wood-Stabilization-and-Preservation
http://forum.woodenboat.com/showthread.php?116126-anti-freeze-to-swell-checks
Is er wellicht iemand die ervaring met bovenstaande stoffen heeft, en misschien een licht kan werpen op mijn doeleinde?
- En als 3e optie: het terugdrogen van het fineer tot een wat lagere MC (in equilibrium met een gemiddelde huiskamer met 50% RV), en dat het dan vervolgens zo veel mogelijk tegen vochtopname/afgifte wordt geseald met een mooie hardwaxolie. Dan is de reactie tegen een plotselinge verandering in luchtvochtigheid gedempt, het fineer zal nog wel zwelllen of krimpen, maar hopelijk niet zoveel dat het te strak gaat staan met scheuren tot gevolg, of juist te los hangt en dat het te zeer gaat golven. Ik heb weinig ervaring met hardwaxolien die het materiaal ook echt min of meer sealen, en vraag me af of iemand me er een tip voor zou kunnen geven? Ik denk bijv. aan verschillende lagen Osmo hardwax (zijdemat 3032) na elkaar, waarbij je de eerste behandeling de olie verdunt door met terpentine zodat het er beter intrekt. Maar ik lees ook dat hout onder osmo kan blijven ademen door de open porienstructuur.... zijn er misschien andere, betere olien voor dit doeleinde?
- En de 4e optie: een backing aanbrengen van vlieselinedoek op de achterzijde van het fineer, bijv. de soort vlieseline wat opstrijkbaar is, of het doek verlijmen met bijv. een PVAC lijm en dan in een fineerpers. Het idee is dat de vlieseline de krimp/zwel krachten regelmatiger verdeelt. Daarnaast moet het wel netjes worden gedroogd en ook nog geseald met een hardwaxolie (alleen de buitenzijde). Ik ga het eens proberen, maar als iemand er een ervaring mee heeft dan zou ik het erg leuk vinden om deze te horen.
Als iemand een ander idee heeft voor het krimp/zwel probleem van het fineer in een dergelijke lamp, ik hoor het graag!
Bij voorbaat heel hartelijk dank voor je reactie!
Vriendelijke groet,
Valentijn de Vos
Ik zit al een tijdje te rommelen met het volgende vraagstuk. Voor een bepaald type lamp gebruik ik aparte fineersoorten die ik opspan in een houten frame. Hieronder enkele foto's van de lampen voor een idee. Er zijn wat uitgangspunten voor dit ontwerp:
- ik gebruik het liefst gewoon puur fineer, niet geplakt op een backing van plastic oid
- lak liever niet, olien behouden het natuurlijke karakter beter
- vaker zijn de fineersoorten wat scheurgevoeliger door de onregelmatige samenhang (noesten, warrig hout)
Nu wil het wel voorkomen dat het fineer krimpt onder invloed van een lage luchtvochtigheid, bijv. als de kachel weer aan gaat, en er dan een scheur in springt (dit gebeurt extra makkelijk omdat het fineer meestal vol zit met warrig weefsel, noesten e.d. - wat de samenhang zwakker maakt). Om dit tegen te gaan heb ik aan het volgende gedacht:
- Impregneren met polyethyleen glycol (moleculair gewicht 1000). Deze behandeling schijnt zich vooral goed te lenen voor 'vers' hout, en kan volgens de literatuur de krimp/zwel reactie met 80% verminderen. Ik gebruik fineer wat al gedroogd is, door het eerst water te verzadigen (het zinkt dan) en vervolgens in een 30% PEG-1000 oplossing te leggen laat na terugdrogen een restant van ongeveer 23% PEG achter. Volgens de literatuur is dit precies de hoeveelheid die voor een optimale werking nodig is. Maar na testen van dit fineer blijkt het nog steeds extreem te krimpen. Dit komt denk ik doordat het hout niet meer vers is en de gewenste reactie niet goed plaatsvindt. Er is overigens een heel mooie how-to over dit onderwerp uit de USA, zie bijlage. Bekijk bijlage how peg helps the hobyist who works with wood.pdf
- Impregneren met ethyleen glycol (antivries), dit is een wat minder vriendelijk goedje, en zeer hygroscopisch. Het schijnt wel te werken voor droog hout, maar het neemt vervolgens heel makkelijk vocht op terwijl het fineer niet echt zwelt. Je kan dit tegengaan door het hout te sealen met een goede hardwax, maar ik heb er nog niet genoeg mee getest om te weten of het de krimp/zwel reactie werkelijk tegengaat. Voor de geinteresseerden, hier kan je er alles over lezen (de posts van Dave Carnell):
http://forum.woodenboat.com/showthread.php?7970-Repost-Wood-Stabilization-and-Preservation
http://forum.woodenboat.com/showthread.php?116126-anti-freeze-to-swell-checks
Is er wellicht iemand die ervaring met bovenstaande stoffen heeft, en misschien een licht kan werpen op mijn doeleinde?
- En als 3e optie: het terugdrogen van het fineer tot een wat lagere MC (in equilibrium met een gemiddelde huiskamer met 50% RV), en dat het dan vervolgens zo veel mogelijk tegen vochtopname/afgifte wordt geseald met een mooie hardwaxolie. Dan is de reactie tegen een plotselinge verandering in luchtvochtigheid gedempt, het fineer zal nog wel zwelllen of krimpen, maar hopelijk niet zoveel dat het te strak gaat staan met scheuren tot gevolg, of juist te los hangt en dat het te zeer gaat golven. Ik heb weinig ervaring met hardwaxolien die het materiaal ook echt min of meer sealen, en vraag me af of iemand me er een tip voor zou kunnen geven? Ik denk bijv. aan verschillende lagen Osmo hardwax (zijdemat 3032) na elkaar, waarbij je de eerste behandeling de olie verdunt door met terpentine zodat het er beter intrekt. Maar ik lees ook dat hout onder osmo kan blijven ademen door de open porienstructuur.... zijn er misschien andere, betere olien voor dit doeleinde?
- En de 4e optie: een backing aanbrengen van vlieselinedoek op de achterzijde van het fineer, bijv. de soort vlieseline wat opstrijkbaar is, of het doek verlijmen met bijv. een PVAC lijm en dan in een fineerpers. Het idee is dat de vlieseline de krimp/zwel krachten regelmatiger verdeelt. Daarnaast moet het wel netjes worden gedroogd en ook nog geseald met een hardwaxolie (alleen de buitenzijde). Ik ga het eens proberen, maar als iemand er een ervaring mee heeft dan zou ik het erg leuk vinden om deze te horen.
Als iemand een ander idee heeft voor het krimp/zwel probleem van het fineer in een dergelijke lamp, ik hoor het graag!
Bij voorbaat heel hartelijk dank voor je reactie!
Vriendelijke groet,
Valentijn de Vos
Op 29 juni sta ik op de expositie 'De 2 levens van hout' in het Grimborn arboretum in Doorn! Het bedrijfje is in oprichting....
