Kistje met vakken voor luxe accessoires

Laatst was er een discussie om meer werkstukken op het forum te krijgen, en tegelijkertijd ook een initiatief om input te vragen tijdens ontwerpen van projecten.
Bij dezen dan een "tussendoor" project waar ik aan ga beginnen: een kistje met een aantal vakken, om de formele accessoires in de kledingkast netjes op te ruimen. Er komen drukke tijden aan, dus de voortgang zal traag zijn. Ik verwacht niet dat het voor Kerst af is. Maar dat geeft me de kans om gelijk wat inspiratie op te doen voor drie open ontwerpkeuzes, die ik hieronder gedeeld heb.

Aan de voorkant komen twee open vakken voor veelgebruikte accessoires, zoals riemen. Achterin komen 10 kleine vakjes voor kleine en zelden gebruikte accessoires (stropdassen bijvoorbeeld). Dat deel wordt met een deksel afgesloten tegen stof.
Ik heb nog mooi (oud) iepenhout liggen wat ik hiervoor ga gebruiken. Ik heb dit voor een ander project gebruikt en na afwerking met olie geeft het een prachtige, diepe rood/bruine kleur. Het zijn planken van 23-25 mm dik die doormidden gaan om ~10 mm over te houden.
Het deksel wordt een paneel van 8-10 mm dik. De verdelers voor de open vakken worden ook van iepen en worden met een blinde (/gestopte) groef in de zijkant verbonden. De verdelers voor de kleine vakjes worden (waarschijnlijk) van 6 mm hardhout multiplex en in doorlopende groeven in de zijkanten geschoven.
De hoogte wordt ongeveer 11 cm. (niet op tekening).



Dan drie belangrijke ontwerpkeuzes..

1. De hoekverbindingen
Zwaluwstaarten, groef en veer, halfhout, of koud tegen elkaar lijmen? In eerste instantie is het een utilitaire kist waar nauwelijks kracht op komt, dus koud tegen elkaar is meer dan voldoende. Een zwaluwstaart benadrukt het luxe karakter, aangezien het vooral om luxe accessoires gaat, maar dit het meeste tijd. Ik werk met handgereedschap en ben nog niet zo bevlogen met zwaluwstaarten.
De middenweg zou een groef en veer zijn, waarbij aan de korte zijde een veer van ~6 mm aan de binnenhoek heeft, en de lange zijde een groef daarvoor. Dit blijft van bovenaf zichtbaar en vind ik er ook elegant uitzien.

2. De bodem
Een ingelegde bodem van multiplex, of een opgelegde van iepen paneel? Qua hoogte kom ik weg met het eerste, en daar neig ik ook naar. Het is minder werk, en ik vind het aan de buitenkant (vooraanzicht) slanker ogen. Aan de binnenkant is het minder mooi. Eventueel zou ik het multiplex met oost-indische inkt zwart kunnen kleuren.
In beide gevallen zou ik de bodem rondom en op de middelste verdeler verlijmen.

3. Het deksel
Inliggend of opliggend? Ik neig naar inliggend hier, omdat de bovenrand dan rondom vlak is. Als scharnier zou ik dan twee stukjes messing staf (4 mm) gebruiken, dat is nagenoeg onzichtbaar. De achterwand wordt dan iets lager, en de twee hoeken worden afgeschuind zodat het deksel open kan.
Met diktes van ~10 mm voor de wand en het deksel, is er zelfs voor een klein scharnier weinig vlees ben ik bang. Dat vind ik ook een risico voor opliggend.

Het eerste stuk iepen ligt in ieder geval al klaar. Ongeveer 540 mm lang, 230 mm breed en 23 mm dik, en al behoorlijk vlak. Die gaat eerst in de breedte doormidden tot 2x10 cm., en die stukken in de dikte doormidden. Die vier stukken worden de voor- en achterkant, de middelste (lange) verdeler, en ofwel de korte verdeler voor, ofwel een deel van het deksel.

knotwilg zei:

Verstek? Is sterk en te versieren (verstevigen) met die ingezaagde strookjes. Elegant, zeker als je de nerf rondom door kunt laten lopen. Eleganter dan zwaluwstaarten tenzij je van die eng smalle maakt.

Klik om te vergroten...

Verstek vind ik teveel gedoe, en splines vind ik niet mooi. Die optie had ik bewust weggelaten ;-)
Bij de zwaluwstaarten zou ik inderdaad smalle pinnen van 6 mm doen, en dan 3 staarten (van ~3 cm per staart).

knotwilg zei:

Is fineren van het multiplex een optie?

Klik om te vergroten...

Misschien wel, als ik ergens een klein stukje passend fineer kan vinden? Ik zou alleen niet weten welke houtsoort goed er bij zou passen. Dit iepen heeft een heel eigen roodbruine kleur.

Leuk, @henkverhaar . Heb je eens een foto daarvan om te delen?

knotwilg zei:

Kun je het zelf zagen, een dikte van ~4mm en dan op het multiplex lijmen?

Klik om te vergroten...

Dat kan. Al kan ik dan net zo goed een paneel van 6 mm samenstellen en inliggend monteren in plaats van het multiplex. Dat is eigenlijk best een goed idee.
In ieder geval is daarmee de keuze gemaakt dat de bodem inliggend wordt. Daar kan ik nu mee verder. T.z.t. ga ik een experiment doen multiplex en oost-indische inkt en testen wat beter staat: iepen of zwart multiplex.

Goede ideeën dit, bedankt!
De bodem beplakken met vilt vind ik een hele goede. Dat past ook bij de luxe uitstraling. Ik een dat ik dat doe.

Ik heb nog nagedacht over de hoekverbinding, na het zien van het kistje van @Wim Kluck . Ik twijfel nog tussen een zelfde halfhout verbinding, of een groef en veer van 4 mm breed.

Er is wat vooruitgang.. Na een hoop zweet, "ellebogenvet" en kaarsvet is de eerste plank opgedeeld in 4 plankjes.
Eerst de plank vlak en op dikte geschaafd, toen door de lengte geschulpt, de zaagkant haaks geschaafd, en toen beide planken in de dikte doormidden gezaagd (de eerste plank gedaan met dit 6 tpi Duifje, daarna overgestapt op een 6 tpi zaag van ruim 65 cm. lang en met een hoger zaagblad).
Op dit moment kwam een lintzaag ineens heel hoog op het verlanglijstje, mocht ik ooit ruimte krijgen voor machines.
Na zagen en schaven waren de planken nog mooi een ruime 9 mm dik. Leuk detail: het zaagblad is 0.8 mm dik, de zaagsnede 1.1 mm. De zaagsnede was niet perfect recht en het verlies was uiteindelijk net geen 3 mm.

De plank opdelen in 4 stukken heeft me, inclusief schaven, zo'n 2 uur gekost. Ik was erg blij dat het klaar was, en toen realiseerde ik me dat ik dit nog eens moet doet voor de zijkanten en het deksel om überhaupt verder te kunnen... Gelukkig ging de volgende al iets sneller.

Ik ben ook heel content met dit iepenhout. Het is dankbaar om mee te werken met handgereedschap. Stevig hout, met fijne jaarringen, wat niet onder doet voor eiken of beuken, maar het is veel fijner te schaven. Tegen de draad in hapt de schaaf snel, maar het hout is rechtdradig en goed leesbaar, dus dat is prima te voorkomen.
En esthetisch vind ik het prachtig. De combinatie van het roodbruine en lichtere hout vind ik elegant en bijzonder, vrij uniek.

Voor deze delen brengt het weinig dat ze gespiegeld zijn. Voor het deksel gaat dat wel een mooi effect vormen denk ik.
Als de volgende delen ook geschulpt en gezaagd zijn, kan ik de basis bouwen. Ik denk dat het toch een halfhout wordt. Dan kan ik de sponning voor de bodem ook doorlopend schaven, dat is een stuk makkelijker.

De één-ma-laatste plank, die voor de zijkanten, had nog een kleine verrassing in petto: het litteken van een oude, roestige spijker. Het kleine gat bovenaan de plank had ik gezien en rekening mee gehouden. Het gat onderaan viel precies in mijn zaagsnede, dus ik had niet verwacht dat het zichtbaar zou blijven.

De afstand tussen de spijkergaten is net te kort voor de zijkanten. Bovendien had ik gedacht het korte tussenschot voor uit het restant van deze plank te halen. Tenzij ik een nieuwe plank zou pakken, blijft dat litteken zichtbaar achterin bij kleine vakjes (zie tweede foto).
In ieder geval heb ik nu alle planken gezaagd om de verbindingen te gaan maken.

Gisteren even de hulplijn geraadpleegd, dat litteken de spijker blijft gewoon zichtbaar. "Waarom moeilijk doen? Dat hoort toch gewoon bij het hout dat je hebt gebruikt?" En daar ben ik het eigenlijk wel mee eens. Het zou me niets verbazen als deze spijker nog ooit in de boom heeft gezeten, en niet later in de plank is geslagen.

De laatste te maken ontwerpkeuze voordat ik echt door kan, is het scharnier. De klep wordt inliggend, daar ben ik al over uit.
Nu is de keuze tussen kleine scharnieren of een messing pen als scharnier. Als scharnier kom ik snel op kleine bladscharnieren (25x25 mm of 29x17 mm, bijvoorbeeld) of een smal pianoscharnier. De achterkant is 9 mm dik. De klep wordt ook 8-9 mm dik, en zo'n 50 cm. breed en 20 cm diep. Is er voldoende hout voor die scharnieren? Met name in het deksel is er, als het scharnier ingelaten is, nog krap 7 mm dikte voor schroeven.
De messing pen optie vind ik ook mooi. Ook daar heb ik de zorg er voldoende hout is. Messing rond van 3 of 4 mm, in het deksel van 9 mm, komt dan ook vrij dicht in de hoeken van de zijkanten.

Ideeën/suggesties? (tips voor mooie scharnieren zijn ook welkom)