wil twee plankjes lijmen maar ik schaaf alles bol :-(

[kepernagel]

Hallo,

ik heb onlangs de website ontdekt en al veel gelezen. En nu tijd voor mijn eerste berichtje hier!

Ik heb een simpele blokschaaf voor kopshout en ik gebruik die om hier en daar een randje bij te werken en dat lukt goed.

Nu wilde ik twee plankjes lijmen om een trapje te maken. De plankjes waren wat uitgerafeld op de plaats waar ik wil lijmen, en ik dacht: ik schaaf daar een halve mm af, dan is gerafel weg.

Ik schaaf over de hele lengte en probeer de schaaf mooi recht te houden, maar het lukt niet.
Ik slaag er telkens in om de mooie rechte kant die ik schaaf, helemaal bol te maken. Zowel in het begin als op het einde schaaf ik er precies méér af dan in het midden. Terwijl ik het toch probeer écht recht te houden.

Iemand een idee hoe dat komt? Waar vind ik raad om simpele schaaftechniek te leren? Hopelijk is mijn vraag niet oerdom.

Alvast bedankt voor de hulp!

 

[WR1944]

Welkom op dit houtbewerkersforum.
Als je, naar ik aanneem, de zijkant schaaft is het zaak ten eerste haaks te schaven. Daarnaast natuurlijk ook recht. Als die zijkant er dan bol uitkomt oefen je teveel druk uit op de uiteinden. De correcte techniek is aan het begin, als alleen het voorste deel van de schaaf op het hout ligt en voordat de beitel het hout raakt, alleen neerwaartse druk uit te oefenen op het voorste deel van de schaaf. Zodra de beitel zover gevorderd is dat de achterste greep van de schaaf boven het hout zit laat je de neerwaartse druk geleidelijk op het achterste deel van de schaaf vallen. Als de beitel het hout verlaat druk je alleen nog op het achterste deel van de schaaf. Dit is een techniek die je door ervaring je eigen moet maken.
Om je bolle stuk te corrigeren schaaf je alleen in het midden. Eerst een klein stukje tot de beitel geen krullen meer maakt. Dan maak je je slag groter totdat de hele lengte met bovenvermelde techniek bestrijkt. Als je planken met de zijkanten tegen elkaar lijmt houdt de verbinding iets beter als de zijkant een haartje hol is.
Succes.

 

[kepernagel]

Dag WR,

bedankt dat ga ik proberen. Haaks lukt gelukkig al wél: door de schaaf op zijn zijkant te leggen en over de rechte tafel te bewegen.

 

[Vurenhout]

Vraagje, is de zool vlak, dus niet hol? Zo nee, dan is het handig om ook de schaaf aan het begin vlak op werkstuk te houden en op het eind hem niet over het hout te laten kantelen. Als je aan het begin er meer afgehaald heb kun je ook eens iets van het begin af beginnen. Wil je twee plankjes aan elkaar lijmen dan moet het eigenlijk een beetje hol zijn. Dat is omdat de uiteinden uitdrogen. Het betreft hier geen mm eerder max een halve in het midden. Al met al is het gewoon een kwestie van oefenen. Ook niet te veel in één keer willen afhalen, maar zeer dunne schavingen.

 

[usernaamvergeten]

"Haaks lukt gelukkig al wél: door de schaaf op zijn zijkant te leggen en over de rechte tafel te bewegen."

Ik denk dat hier precies het probleem zit, op deze manier heb je weinig controle over de schaaf. Als je het haaks schaven nog niet onder de knie hebt kan je beter beide plankjes die je wil verlijmen tegelijk inklemmen in de bankschroef, dan hoef je niet zuiver haaks te schaven. De eventuele afwijking van de ene plank is dan precies gespiegeld in de andere, waardoor het precies past.

Bol schaven is typisch iets wat je als beginner doet, dit zal na verloop van tijd door oefening minder worden. Aan het begin moet je meer druk zetten op de voorkant van de schaaf, aan het eind juist meer druk aan de achterkant. Een bolle plank krijg je nooit vlak door over de hele lengte te blijven schaven, je zal eerst in het midden van de bolling moeten beginnen te schaven en langzaam aan richting de uiteinden werken tot het vlak is (zoals WR44 ook al aangaf). Daarna nog een keer de gehele lengte schaven voor een mooi glad resultaat.

 

[kepernagel]

Bedankt iedereen voor de feedback.

Aan Vurenhout: de zool is wel degelijk vlak, gelukkig.

Ik heb nog wat zitten oefenen, en ook opnieuw de schaaf terug rechtop gehouden, maar dat lijkt mijn "aanslag" nog niet veel te verbeteren. En dan schaaf ik ook niet meer haaks.

Ik had er gisteren even genoeg van maar vanavond een nieuwe poging.

 

[Pel]

Als je nu met een kruishout op beide kanten er een lijn opzet, met de potlood over het gekraste lintje gaan zo zie je de lijn beter. Bij het schaven regelmatig controleren dan moet het zeker lukken, succes.

Groet Pel.

 

[WR1944]

Oefenen, oefenen en nog eens oefenen. En geef niet op. Het heeft me jaren gekost om voor mijn gevoel controle over m'n schaafbeweging te krijgen. Je moet je schaaf leren kennen maar ook de eigenschappen van het hout.
Ook heb ik ondervonden dat een scherpe beitel essentieel is voor een goed resultaat. Nadat ik leerde m'n beitels scherp te krijgen ging mijn plezier om met handgereedschap te werken met een grote sprong vooruit.

 

[Pel]

Wat WR hier aanhaalt is een must, scherp gereedschap als je dat niet hebt kun je schaven, of ik moet eigenlijk zeggen kun je schillen tot je een ons weegt, het zal niets worden. Scheermes scherp gereedschap is het halve werk.

Groet Pel.

 

[brt]

Recht is soms ook een klein beetje relatief. Voor de meeste toepassingen in de meubelmakerij (b.v. verlijmen van planken tot een paneel) is het beter dat je plank een miniscuul beetje hol staat t.o.v. een afwijking in de bolle richting. Een goede methode is de plank zéér lichtjes hol te schaven door te beginnen met het eerste centimetertje niet te schaven en het laatste ook niet (je zet in met de beitel al een centimetertje op de plank en je stopt net voor het einde. Als je dit gedaan hebt, en alles is naar je zin, ga je nog 1 of 2 keer over de volledige lengte met inbegrip van het eerste en laatste centimetertje. Je bekomt een minieme, gecontroleerde afwijking, die vanzelf verdwijnt bij het verlijmen door de druk van de klemmen.

 

[kepernagel]

Voor de meeste toepassingen [snip] is het beter dat je plank een miniscuul beetje hol staat t.o.v. een afwijking in de bolle richting

Lap, laat ik nu net enkel slagen in het ómgekeerde!

Als ik met de schaaf rechtop werk gaat het iets beter maar dan is ie niet meer haaks. Ik probeer op het internet soms in het engels te zoeken omdat dat meer resultaten geeft. Na wat uitpluizen vond ik de term 'edge jointing' en die kwam uit bij dit truukje:
http://www.popularwoodworking.com/article/an-awesome-edge-jointing-jig

Dat ga ik nu knutselen en proberen. En ook een nieuw plankje pakken want ik heb er intussen een cm afgeschaafd

Dat ik met een kleine kopsblokschaaf werk, lijkt niet ideaal. De filmpjes op youtube doen het met zo'n schaafbeest van een halve meter lang. Maar dat heb ik niet. Dat is voor als ik pro ben. En dat ben ik nog belange niet.

 

[WR1944]

Dat je niet precies haaks schaaft is nog te compenseren door twee plankjes tegen elkaar te plaatsen. Als je de zijkanten tegen elkaar plaatst heffen de afwijkingen elkaar op.
De zijkant recht schaven is een groter probleem. Dat moet je met een rei controleren en de hoge stukken beetje bij beetje weg schaven. Het kan met een kleine schaaf maar een langere schaaf werkt wel fijner. Misschien kun je op een rommelmarkt goedkoop een opknappertje scoren.

 

[LeonvB]

Er is een reden dat dit soort werk in het verleden met een lange schaaf werd gedaan: het is zoveel simpeler. Dus andersom werkt in dit geval ook qua schaaf beter: een grote schaaf pakken om het te leren, en een kleine schaaf gebruiken als je toch wel recht kunt schaven ondanks de korte lengte van de zool.

Als je echt niet weet hoe je moet schaven zou ik aanraden een fatsoenlijke schaaf te kopen, bijv. een Peaktool/Dick/Juuma no. 5. Veritas of Lie Nielsen zijn eigenlijk een nog betere keuze, want dan kun je gelijk uit de doos al aan de slag. Je kunt dan zelf eigenlijk niet bar veel fout doen en jezelf concentreren op de techniek van het schaven. Bij de goedkopere Chinese schaven moet er toch nog even gestropt worden om een goede scherpte te krijgen. Met een opknapper moet je eigenlijk al weten hoe een schaaf werkt om een goed exemplaar uit te kiezen, of om problemen op te sporen en te verhelpen. Zelfs bij een redelijke goede partij als Ducotools krijg je namelijk soms schaven die voor geen meter werken, of in ieder geval moet de beitel grondig geslepen worden.

 

[Pine]

Ik heb nog wel een houten reischaaf over die mag je zo hebben

 

[kepernagel]

Bedankt WR, Leon en Pine, zeer vriendelijk!


Intussen heb ik de fout een beetje beter gekregen.

Nog altijd een halve mm speling maar ik heb tegen mezelf gezegd: goed genoeg, lijm ertussen en de klem goed hard aangespannen. Zullen wel zien wat het geeft.


Zo'n tweedehands schaaf van vroeger kopen, dat lijkt me wel wat. Als ie niet goed is, verkoop ik m weer.

Op ebay is er veel keuze, maar hoge verzendkosten, het komt allemaal uit Engeland. Kennen jullie misschien een goeie winkel dichterbij?

 

[Pel]

Bedankt WR, Leon en Pine, zeer vriendelijk!


Intussen heb ik de fout een beetje beter gekregen.

Nog altijd een halve mm speling maar ik heb tegen mezelf gezegd: goed genoeg, lijm ertussen en de klem goed hard aangespannen. Zullen wel zien wat het geeft.


Zo'n tweedehands schaaf van vroeger kopen, dat lijkt me wel wat. Als ie niet goed is, verkoop ik m weer.

Op ebay is er veel keuze, maar hoge verzendkosten, het komt allemaal uit Engeland. Kennen jullie misschien een goeie winkel dichterbij?

Ducotools heeft tweedehands gereedschap o.a. ook mooie schaven, ze zijn allemaal nagekeken en ze verkopen geen rommel.

Groet Pel.

 

[Roeland]

@ Kepernagel, Misschien heb je hier wat aan?
https://www.youtube.com/watch?v=I59DjZPiKfE

Groetnis, Roeland

 

[Spaander]

@ Roeland,
Ik heb weer (als leek) met bewondering naar je vakmanschap in dit filmpje gekeken.
Mvg,

 

[rinus]

Een houten reischaaf koop je op rommelmarkten soms voor minder dan 5,--. Wel slijpen, maar dat is dan gelijk een mooie oefening

 

[Don_Paul]

Leuk filmpje Roeland.

Ik zat aan het einde van de video wel wat gefrustreerd te kijken toen je een plankje hol en de ander bol schaafde. Ik dacht even dat je ging demonstreren dat jij uit de hand een passende holling kon schaven en dat beide plankjes dan naadloos in elkaar pasten Ik dacht meteen, dat gaat mij nooit lukken!

Gelukkig viel dat mee en was de intentie om de fouten er weer uit te halen! Voelde ik me meteen een stuk beter.