Tandschaafbeitels wat en hoe

[sergeant]

Bij mijn schrijnwerkers-erfenis twee losse tandschaafbeitels gevonden, echter zonder de blokschaaf waarin ze kunnen gemonteerd worden. Er is ook geen voorziening om er een keerbeitel tegen vast te klinken.
Nu vraag ik me af, hoe zit zo een beitel in zijn blok en onder welke hoek? Met of zonder keerbeitel?
Ik heb die beitels lang geleden nog zien gebruiken door mijn vader die hiermee uit de losse hand hout opruwde vooaleer er gelijmd moest worden.

Attached files

 

[primera]

ik heb deze wel in een schaaf zitten.
Deze beitel staats volgens mij bijna haaks in de schaaf.
Zal morgen wel eens kijken hoeveel graden dat het precies is.

 

[Seek]

Ja tandschaven hebben een hoek zo tussen de 80 en 90 graden.

Het hout opruwen voor het lijmen is een achterhaalde techniek. Een glad oppervlak plakt beter. Maar bij het fineren met beenderlijm wordt het nog wel gedaan. Het voordeel is dan onderandere dat je fineer niet zo rondglibbert in de natte lijm.

Schaven met een tandschaaf heeft nog een voordeel bij warrig hout. Je hebt geen last van inspringsels. Het gegroefde oppervlak kan je daarna met een schraper goed glad krijgen. Vooral bij fineer waar veel mooie maar warrige patronen worden gebruikt is dit weer een groot voordeel.

In de "gewone" houtbewerking is een tandschaaf van weinig betekenis.

 

[Zweihaak]

Dit lijkt op een beitel die in een tandschaaf hoorde.
In een tandschaaf staat de beitel haaks in de schaaf.
Afmetingen van de tandschaaf 165 tot 230 mm. Beitel breedte ongeveer 50 mm.
Er werd geen keerbeitel gebruikt en de beitel werd geklemd door een houten spie, net zoals in een houten blokschaaf.
Hij lijkt een beetje op een kleine houten blokschaaf, maar vaak was de achterkant iets taps toelopend.
De schaafdiepte is echt minimaal ingesteld als doel het opruwen voor de fineerlaag.

Maar er is ook een versie van voor een schraapschaaf, dat is een combinatie tussen een spookschaaf en schraapstaal. Het uiterlijk van de schaaf lijkt het meeste op een spookschaaf. Deze beitels werden onder een hoek van 45 graden geslepen. Het verschil tussen de bewerking met de spookschaaf is dat de schraapschaaf duwend werd gebruikt. Vaak zat er aan de anderekant een vlak gedeelte wat ook geslepen was onder 45 graden.

 

[Woruta]

Gekke vraag misschien, maar hoe slijp je zo'n ding?

 

[Athanor]

Gewoon aan de andere kant van de tandgroeven een vouw slijpen.... Of je moet wetten weet ik eigenlijk niet.

Fons

 

[BossyRangs]

Toevallig dit ik dit hier lees. Heb ook een tandbeitel gevonden van E.A. Berg in het werkkot van mijn grootvader, die meubelmaker was. Indien iemand hier op het forum hem kan gebruiken, wil ik hem gratis opsturen indien ik de verzendkosten vergoed krijg (vanuit België).

 

[Woruta]

Daar ga je vast iemand blij mee maken Bossy!

Fons - dat klinkt logisch, maar misschien zijn er nog trucs of zaken waar je op moet letten. Het lijkt me dat je na een tijd gebruik door je scherpe tandjes heen bent toch?

 

[Seek]

Je bent niet sneller door de tandjes heen dan dat je met een gewone staalbeitel het einde van het bruikbare staal bereikt hebt. De kant met de groeven wordt NIET geslepen. Je slijpt alleen de vouw, op zijn best wat braampjes wegvegen op een strop aan de kant met de groeven.

 

[Woruta]

Helder, dank jullie wel.

 

[Athanor]

Ik herinner me nu weer van de lessen op de ambachtschool dat we de beitel in kopshout moesten tikken om de braampjes weg te werken

Fons

 

[Woruta]

Heb een tandschaafje binnen van SvE. Denk dat de vouw nu op ongeveer 35 graden is geslepen.
Zo laten?

 

[Seek]

Ja ik zou hem eerst eens proberen.

 

[koene]

goeiedag,

een klein vraagje; op welke manier steekt men het mes in de schaaf? tanden naar voor of naar de achterzijde toe?