Tafeltje gerecycled

[WR1944]

In de badkamer huisde een klein bijzettafeltje. Het was door de vader van m'n vrouw gemaakt en had daardoor wat sentimentele waarde. Het tafelblad was van spaanplaat met een top van formica in marmermotief. Door de vochtige omgeving was het spaanplaat gaan zwellen en was er ook wat schimmel te bespeuren. Een opknapbeurt was nodig.
Alles gedemonteerd en de poten en het middenstuk geschuurd. Het zag er nog redelijk uit.
Ik had wat eikenhout liggen maar dat was te klein voor een blad. Dus een stuk bijgekocht. Ik wilde geen blad maken van samengelijmde stroken dus ik ging voor de taartpuntmethode. Punten van 30 graden leken me een aardig effect te geven. Om zoveel mogelijk punten uit het hout te halen wilde ik ook de "afval" stukken van 15 graden gebruiken want je blijft een zuinige Hollander. Omdat beide stukken niet exact de zelfde kleur en tekening hadden werden de punten om en om gelegd. Omdat het voor het eerst was dat ik met eikenhout werkte was ik erg benieuwd naar hoe het zich liet bewerken. Het eikenhout kwam van Home Depot en was daarom niet van de hoogste kwaliteit. Ruim 1m80 van 19 x 190 mm kostte me bijna $50, dat is ongeveer EUR35.
Na het zagen werden eerst de 15 graden punten tot 30 graden punten verlijmd. Ik had alle punten genummerd in de juiste legvolgorde. Daarna werden de volgende paren gelijmd en uiteindelijk had ik twee halve bladen. Omdat ik de punten 31 graden had gemaakt had ik iets meer dan 180 graden.
De helften werden precies op 180 graden gezaagd met de geleiderail precies over het midden. Het lukte boven verwachting, de punten sloten precies aan in het midden.
Beide helften werden samengelijmd. Met de bovenfrees en m'n eigenmaak cirkelhulpstuk werd de tafel rond gefreesd. De zichtkant had enkele lichte oneffenheden omdat beide planken ongeveer een halve mm in dikte verschilde. Dat werd gevlakt met de schuurmachine en een low-angle blokschaafje. Dat schaafje ging makkelijk door het eiken terwijl een normale #4 schaaf er flinke moeite mee had. Als laatste machinale behandeling werd de rand gerond. Vervolgens was het schuurpapier aan de beurt. Uiteindelijk werd de top mooi glad en voelde goed aan.
Nu moet ik het gaan afwerken. Ik denk dat ik het in een blanke coating ga zetten maar daar ben ik nog niet helemaal uit. Ik heb een grote hekel aan lakken etc. dus het moet snel en goed.

Attached files

 

[Athanor]

Mooie restauratie hoor! Zo ga je al aardig het meubelmakerspad op. Ook mooi om zo een herinnering aan iemand levend te houden.

Fons

 

[Dave]

Heel mooi gedaan. Weer punten gescoord bij moeder de vrouw

 

[coko]

Erg mooi resultaat, de vlaaipunten sluiten zo te zien perfect aan!!!

 

[rickkoorman]

Knap werk op die punten zo straks te krijgen!!

 

[WR1944]

Het waren voor mij twee eerste keren. Ten eerste het gebruik van eiken en ten tweede het maken van die taartpunten. Op het Amerikaanse FOG-forum was iemand die kompasrozen maakte als inleg in houten vloeren. Die waren stukken ingewikkelder om te maken maar ik heb toch wat van zijn uitleg op kunnen steken. Ik was zelf ook verbaasd dat het in een keer goed ging.
Het gebruik van eiken viel me ook mee, de electrische apparatuur had er geen problemen mee. Alleen het handgereedschap, dus ikzelf. De low-angle schaaf ging goed maar de #4 met een normale beitelstand ging happen.
Het lastige deel moet nog beginnen, het afwerken. Daar zie ik altijd tegen op. Ik denk dat ik nog steeds niet de juiste methode voor mij gevonden heb. Waar ik van baal is dat je maar de helft kan behandelen, dat moet laten drogen en dan pas de rest kan doen. Bear with me.

 

[mootje]

mooi geworden, en ja het is altijd de moeite waard om iets te restaureren. vooral zoiets.

 

[WR1944]

Het tafeltje is nu ruim een week in gebruik al wacht het nog op een definitieve plaats. Ik krijg er complimenten voor van de diverse vrienden en vriendinnen van m'n vrouw. Een vriendin met Duitse voorouders beviel het in het bijzonder. Ze moest steeds over het blad strijken want het voelde precies zo aan als de meubels van haar grootouders.

 

[WR1944]

Re: Tafeltje gerecycled (het verhaal gaat verder)

Een paar dagen terug maakte ik in de buurt van het tafeltje een onverhoedse beweging (dat kan zelfs op mijn leeftijd nog gebeuren) en ik kwam met m'n voet stevig tegen de onderkant van het blad aan. In eerste instantie viel me niets bijzonders op maar later op de dag zag ik dat het blad een flinke scheur vertoonde. Zo te zien was er na het lijmen flinke spanning ontstaan door het droger worden van de atmosfeer. Het was goed warm en vochtig toen ik het blad assembleerde en nu is het beduidend droger.
Het tafeltje ging terug naar de werkplaats, het blad werd gedemonteerd en de totale schade werd opgenomen. Een kort en ondiep deel van de lijmnaad had losgelaten maar het merendeel van de scheur was door een zwak deel parallel aan de jaarringen gegaan. Waarschijnlijk al een potentiele scheur want het was hout van Home Depot en dat staat niet bepaald voor hoogwaardige kwaliteit. Aan terug drukken viel niet te denken dus een nieuw stukje moest worden ingevoegd.
Met de geleiderail een smalle taartpunt uitgezaagd, niet helemaal tot het midden want je hebt altijd te maken met de dikte van het zaagblad. Ik heb niet helemaal door het blad gezaagd maar met het razend scherpe Japanse trekzaagje het laatste randje doorgezaagd. Met een smal beiteltje de bodem opgeschoond. Van de resten eikenhout een stukje opgezocht dat het beste bij de kleur en tekening paste. Hier een passende taartpunt van gemaakt en passend in het gat gemaakt. Alles gelijmd en na het drogen gelijk gemaakt met het omliggende hout. Schuren en lakken en het blad kon weer op de pootjes geschroefd worden.
De reparatie is wel te zien maar als je er snel langs loopt zie je het niet, zou m'n moeder zeggen.
Ik hoop verder geen last meer te hebben van het werken van het hout. Ik zou niet weten wat je aan meer werken zou kunnen doen met een constructie van deze taartpunten.

Attached files

 

[tuoh]

Daar kan je inderdaad niet veel aan doen, bij de minste werking van het hout zijn er steeds problemen te verwachten, de spanningen in het hout kunnen niet weg dus zijn barsten en scheuren steeds het gevolg.

Al wat je kan doen is proberen dit werken te minimaliseren. Werkend hout duid steeds op een wijziging van de houtvochtigheid in het hout, en dit als reactie op de gewijzigde luchtvochtigheid in de woning.
Daar hout hygroscopisch is gaat het zich altijd willen aanpassen aan de omgevende luchtvochtigheid, en dit tot het evenwichtsvochtgehalte bereikt is. Maar dit evenwichtsvochtgehalte is geen absolute waarde, die veranderd steeds mee met de omgevende luchtvochtigheid

De eerste prioriteit zou dan ook al de keuze van het hout moeten zijn, kwartiers hout is hier al een must, deze zaagwijze geeft lagere krimpcijfers.

De tweede optie is om het werken van het hout te vertragen, of nog beter het te stoppen. En dat kan door het hout af te sluiten van de omgevende luchtvochtigheid met behulp van goed dekkende afwerkproducten.

Epoxy is hier het perfecte middel, maar ook dekkende vernissen of lakken klaren de klus in meer of mindere mate. Wel is het belangrijk om het hout rondom te behandelen.
Deze behandeling is zeker nodig bij werkstukken waar de constructie het onmogelijk maakt om de spanningen op te vangen of te kanaliseren.

Daarom ook dat een vakman voor dit werk altijd gaat opteren voor fineren, daar zijn namelijk geen problemen mee te verwachten, ongeacht de aard van afwerking.


Mvg,

André

 

[WR1944]

Ik denk dat ik de ontwikkelingen gewoon maar afwacht en handel naar bevinden. Ik hou voorlopig het stukje eikenhout in de buurt. dan kan ik altijd weer een stukje toevoegen. Of bij uitzetten een haartje weghalen. Op den duur ontwikkelt het wel karakter zullen we maar zeggen.

 

[WR1944]

Het tafeltje schijnt niet onder een goed gesternte geboren te zijn. Het blad vertoonde weer een flinke opening. En toen werd ik het zat. Ik heb m'n restjes eiken bij elkaar gescharreld en uitgerekend hoe groot het blad kon zijn als ik de resten zo economisch kon gebruiken. Ik kwam op 470 mm.
De stukken uitgezaagd en verlijmd. Daarna gevlakt, voornamelijk aan de zichtzijde. Met m'n home-made cirkelinzetstuk het blok ongeregeld cirkelvormig gemaakt. En hier sloeg de pechduivel weer toe. Omdat ik in de tussentijd even koffie ben gaan drinken lette ik niet goed op met het frezen, Ik zou de maximale cirkel uit het hout halen maar het centerpuntje zat niet goed in het midden (verschoven tijdens het manipuleren) en er kwam een flinke groef waar het niet hoorde. Het zat gelukkig aan de onderkant. Dus ik dacht in eerste instantie aan de onderkant het beschadigde deel weg te frezen in een twaalfhoek en het op te vullen/op te dikken met de laatste restjes eik. Net toen ik de twaalfhoek klaar had brak het licht door. Als het hout weer ging werken kwamen die stukken aangelijmd hout natuurlijk ook los te zitten. Toen heb ik de tafel maar opnieuw rond gefreesd, net rakend aan het twaalfkant. Voor de zekerheid heb ik er nog een klamp onder geplaatst met sleufgaten. Het blad is wat kleiner dan gepland maar technisch lijkt het meer op een tafelblad.
Bij nader inzien past het tafeltje door het kleinere blad beter in de kamer en is het ook iets stabieler.

Attached files

 

[sergeant]

Je zou ook uit voorzorg het onbewerkte hout geruime tijd op voorhand in de omgeving kunnen stockeren waar het als afgewekt stuk zal komen te staan. Kwestie van de omstandigheden zoals temperatuur en vochtigheid al hun werk te laten doen. Hopelijk komen de spanningen in het hout dan vooraf aan het licht. Maar hoe lang is voldoende lang?

 

[WR1944]

Ik heb het blad bewaard en het in de basement in een hoek staan. Het blad fungeert min of meer als een hygrometer. Met de veranderende vochtigheid zie je de opening ook mee veranderen. Dus ik ben bang dat dit hout (nog) niet stabiel genoeg was. Het huidige tafelblad geeft gelukkig geen krimp (pun intended).

 

[WR1944]

Mooi sta tafeltje hé, wat mag die kosten?? =D

Geen flauw idee maar ik denk niet zoveel als de transportkosten uit Amerika naar Holland.
Maar de emotionele waarde is nauwelijks te benaderen. Het onderstel is namelijk door de vader van m'n vrouw gemaakt.

En welkom op het forum. Kunnen we een verse houtbewerker begroeten?