[Review] Brookhuis FMW-T capacitieve houtvochtmeter

L.N.

Post veel
11 jul 2014
2.139
973
Voor het verwerken van massief hout is het van belang dat het vochtgehalte van het hout bekend is. Hier op woodworking komen regelmatig topics langs, waarbij door het gebruik van te nat hout problemen zijn ontstaan. Dit is op te lossen door hout genoeg te laten drogen. Eigenlijk is drogen de foute term; het vochtgehalte in het hout moet in balans zijn met de omgeving waar het hout komt te staan. Hout voor een binnenmeubel zal droger moeten zijn dan hout voor een tuinbank. Maar wanneer weet je wanneer hout "droog" genoeg is? Het oude gezegde geldt ook hier: meten is weten.

Het meten kan op verschillende manieren. De meestgebruikte manier is door 2 pinnen in het hout te steken en daarmee een meting te doen. Dat heeft 2 nadelen, namelijk dat je de pinnen tot op de gewenst diepte moet krijgen. Daarvoor wordt een ramelektrode gebruikt en het is, met name in de harde houtsoorten, nogal wat werk om de pinnen op de juiste diepte te krijgen. Een ander en groter nadeel is dat je na de meting 2 kleine gaten in het hout hebt zitten. De meeste van de goedkopere vochtmeters werken op deze manier en hebben 2 pinnen aan het apparaat zitten. Die krijg je daardoor niet ver in het hout en je meet het vochtgehalte aan de buitenzijde van het hout. De kern van het hout meet je niet en die is vaak vochtiger dan de buitenkant, waardoor de meting relatief weinig zegt. Duurdere modellen hebben een ramelektrode, waarmee je, afhankelijk van de lengte van de pinnen, veel dieper in het hout kunt komen. Deze meters zijn meestal aanzienlijk duurder (zie bv dit topic van Petrolhead, waarbij een aantal van deze meters zijn besproken).

Er zijn ook non-destructive meters en die worden ook wel capacitieve meters genoemd. De Brookhuis FMW-T is hier een voorbeeld van. Deze meten zonder dat je er pinnen in het hout hoeft te slaan. In het verleden waren deze metingen minder nauwkeurig dan bij een meter met pinnen, maar tegenwoordig zijn ze (althans volgens Brookhuis) even nauwkeurig. Tenminste, als je een goede meter hebt, want ik heb er ook 1 van Aliexpress en de meetwaardes gaan alle kanten op. De capacitieve meters hebben 3 voordelen, namelijk het meten gaat veel sneller, je hebt geen gaten in het hout en je hoeft geen rekening te houden met de temperatuur zoals bij een inslagmeter.

Op Marktplaats was ik een Brookhuis FMD-6 tegen gekomen. Dit is het topmodel van Brookhuis en kost nieuw maar liefst €1385. Ik kocht een oud model voor ongeveer 1/10 van de nieuwprijs. Het was een fijne meter, maar ging al redelijk snel kapot. Bij aankoop zaten er al wat barsten in de behuizing en dat deze snel kapot ging zegt niets over de kwaliteit. De meter had een zwaar leven gehad en dat was ook waarom de prijs zo laag was. De meter heb ik opgestuurd naar Brookhuis om te zien of het zin had om deze te repareren. De reparatiekosten zouden meer dan de nieuwwaarde zijn, dus dat ging het niet worden. Als tegemoetkoming kreeg ik 15% op een nieuwe meter. Ik heb lang getwijfeld, want de FMD-T kost €380 excl. BTW / €460 incl. BTW. Daar zou ik dan 15% korting op krijgen, maar ook dan was het eigenlijk te veel. De prijs is in lijn met de goede inslagmeters, dus niet eens duur voor een goede houtvochtmeter. Maar het blijft heel veel geld. Uiteindelijk door de zure appel heen gebeten en de meter besteld.

IMG_0169.jpeg

Bij het bestellen van de meter heb ik veelvuldig contact gehad met Brookhuis. Brookhuis is een Nederlands bedrijf dat zich richt op professionele meettechnieken. Ze heb een aantal zelfontwikkelde meters en een aantal meters die ze elders inkopen en onder hun eigen naam verkopen. Het mailcontact met hen ging soepel, waarbij ik in de meeste gevallen binnen 20 minuten (!) antwoord had op mijn mails. Uiteindelijk gebeld om nog wat zaken duidelijk te krijgen en daarbij ben ik zeer uitvoerig te woord gestaan.

IMG_0168.jpeg
Het bruine bovenop is de sensor

Uiteindelijk ben ik voor de Brookhuis FMW-T gegaan. Ze hebben ook een FMW-B en de enige verschillen tussen beide meters zijn de positie en grootte van de meetsensor. Bij de FMW-T zit deze aan de kopse kant en is ongeveer 85x25 mm. Bij de FMW-B zit deze aan de achterzijde en is ongeveer even groot als de hele achterkant (160x85 mm). Een sensor aan de achterzijde is handiger, want dat je de meter in een opgelatte stapel planken/schaaldelen leggen en daarmee de middelste plank ook meten. Maar toch ben ik voor het model met de sensor aan kopse kant gegaan. Het te meten stuk hout moet namelijk ongeveer de gehele sensor bedekken en regelmatig wil ik hout kleiner dan 160x85 mm meten. Met de FMW kun je van 10 tot 25 mm diep meten. Aangezien je van 2 kanten kunt meten, kun je dus hout tot 50 mm dik meten. Minder dan 10 mm kan ook, maar dan moet je iets tussen de meter en het hout leggen.

IMG_0165.jpeg

IMG_0166.jpeg

De meter komt in een plastic koffertje met 9V batterij en handleiding op USB-stick. Er zit geen papieren handleiding bij en dat is onhandig. Je geeft voor de meting het soortelijke gewicht van het hout op. In de handleiding staat het soortelijk gewicht van 400 houtsoorten en daarom heb je de handleiding nodig bij het meten. Heel groot is het probleem niet, want ik heb de relevante pagina's op A5 geprint en geplastificeerd. Maar voor die prijs had ik wel verwacht dat een papieren handleiding meegeleverd zou zijn. De 400 soorten staan op handelsnaam en dat is soms wat verwarrend. De meeste houtsoorten staan op hun Engelse naam, bv oak. Dan heb je een aantal verschillende soorten eiken, maar niet het inlandse eiken. Die staat weer onder de Nederlands naam eiken. Dat is even aanpassen, maar went zo. Eerst kijken naar de Nederlandse naam en als die er niet bij staat ga je naar de Engelse naam. Staat een soort er niet bij, dan kun je het soortelijk gewicht opzoeken op internet en dat opgeven. Naast hout kun je ook het vochtgehalte in een aantal bouwstoffen meten.

IMG_0170.jpeg

Links staat o.a "Eiken, Europees" en rechts o.a "Oak, Tulip, White".


IMG_0171.jpeg
De op-een-na-laatste kolom geeft de waarde aan die je opgeeft.

Je kunt op 2 manieren meten, namelijk losse metingen of een aantal metingen waarbij alleen de hoogste waarde wordt weergegeven. Het meten is heel eenvoudig, zoals je op deze video ziet:


IMG_0167.jpeg
De dikteinstelling van het hout staat hier op 20mm

De specificaties
  • Meetbereik 2~30% (voor hout) 0~60% (voor bouwmaterialen)
  • Meetnauwkeurigheid 0,5% (op referentiemateriaal)
  • Resolutie 0,1%
  • Meetdiepte 25 mm
  • Geheugen voor 50 meetwaarden voor hoogste meetwaarde
  • Temperatuurbereik te meten materiaal 0~50°C
  • Temperatuurbereik instrument 0~50°C
  • Instelbare automatische uitschakeling Ja
  • Batterij Batterij controle, Batterij 9 Volt Alkaline (6LR6)
  • Afmetingen 160x85x30 mm
  • Gewicht 260 gram (inclusief batterij)

Het belangrijkste van een dergelijke meter is natuurlijk de betrouwbaarheid van de meting. Andere meters van Brookhuis komen met een ijkrapport, waardoor ze voor verschillende landen goedgekeurd zijn voor commercieel gebruik. Deze heeft dat niet. Wel is er een referentieblok te koop, waarmee je kunt zien of de meter nog accuraat is. Ik kan niet zien of de meting correct is. Maar gezien de naam van Brookhuis ga ik er wel vanuit en de fabrikant geeft aan dat de meter maximaal 0,5% afwijkt . Ik heb er nog over gedacht om deze meter naast een andere te houden. Maar dit zou weinig zeggen, want bij een verschil in meting zou ik niet weten welke meter correct en welke incorrect is. De FMD-6 was wel geijkt en ik heb met een tussenpozen van enkele weken met beide meters mijn vooral eiken gemeten. De metingen kwamen overeen, hoewel ik niet meer weet of ze exact hetzelfde waren.

Conclusie
De Brookhuis FMW-T is een fijne en snelle meter en het gebruik is eenvoudig. Door de uitgebreide databank van meer dan 400 houtsoorten kun je gemakkelijk de juiste instelling kiezen. Het is jammer dat de databank enkel op USB-stick meegeleverd wordt. Dit heb ik opgelost door deze uit te printen en te plastificeren. Het is geen goedkoop product en voor het geld had je wel een gedrukt boekje verwacht. Met een prijs van €460 is het een product voor niet iedereen. Dit is natuurlijk een flink bedrag, maar vergelijkbaar met de betere inslagmeters. De meter werk capacitief, waardoor je zonder beschadigingen snel kunt meten. De meter wordt geproduceerd door het Nederlandse Brookhuis en de contacten met hun waren soepel, snel en uitgebreid.

Pluspunten
  • Eenvoudige bediening
  • Snel meten
  • Meten zonder beschadigingen
  • Uitgebreide lijst met houtsoorten
  • Zeer goede service van Brookhuis

Negatieve punten
  • Duur (€460)
  • Geen handleiding of lijst met houtsoorten op papier meegeleverd
  • Meetdiepte van 25mm kan voor sommige gebruikers te weinig zijn
 

ZotVanHout

Oud hout
8 jan 2016
7.120
1.942
Klein-Brabant, Vlaanderen
prachtig gedocumenteerd draadje

de vochtigheidsgraad van massief hout is iets wat je niet uit het oog mag verliezen

om verrassingen te beperken hanteer ik 2 methodes
1) het ovengedroogde bruto-hout (binnentoepassing) wordt voldoende lang (minstens 2 weken) opgeslagen op de plaats waar het uiteindelijk terecht zal komen (*) - hierbij is een vochtigheidsmeting niet van belang
(*) ook binnen schommelt de vochtigheidsgraad van hout & lucht met de seizoenen, dus het blijft werken
2) om de vochtigheidsgraad van hout in een bepaalde omgeving te kunnen meten, leg ik er resthout van dezelfde herkomst bij
op het ogenblik van de meting zaag ik daar 10 cm af, en meet ik in het midden van het overblijvende deel
 

L.N.

Post veel
11 jul 2014
2.139
973
Het is jammer dat er zo weinig info over vochtmeters te vinden is en dat is jammer. Zeker omdat de meeste betere meters behoorlijk prijzig zijn. In de VS heeft Wagner een serie meters die vaak goed getest worden. Maar die zijn hier niet te krijgen.

@ZotVanHout het laten acclimatiseren van hout is altijd een goed idee. Bij overgedroogd hout kun je dat (inderdaad) direct binnen doen. Bij natter hout hout kun je het beter eerst buiten door de wind laten drogen. Dat is geen opmerking naar jou, @ZotVanHout, maar eerder voor een meer beginnende houtbewerker.
 
Laatst bewerkt:
  • Leuk
Waarderingen: ZotVanHout

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.