Rei, soms ook wel genoemd “Straight edge”, wat is vlak

nelus

Actieve deelnemer
12 mei 2020
243
102
Hallo houtmak(k)ers,

Ik heb een vraag over het gebruik van een straight edge, of eigenlijk misschien wel het resultaat ervan.
Ik heb een straight edge van 100cm en gebruik deze vak om zowel diagonaal als in de lengte te kijken of de plank die ik met de hand schaaf vlak en recht wordt.
Nu is mijn vraag wanneer je mag zeggen dat een plank recht is, of wel; wat is de aan te nemen tolerantie?
Welke voeler maat zou er nog onderdoor mogen? 0.10mm, meer? minder?
Want uiteraard zie je altijd wel op een plekje nog wat licht onder de straight edge doorschijnen.
Mijn neiging is echter wel om door te blijven gaan tot je helemaal geen licht meer ziet maar ik vraag me dus af of ik daarmee niet de perfectionistisch bezig ben.
Dus ik ben erg benieuwd naar jullie mening en besef dat het ook geen kwaad kan om door te gaan te je (vrijwel) helemaal geen licht meer ziet onder de straight edeg. Maar dat is dan ten koste van mijn eigen zweet.

mvg
 

Jurriaan

Oud hout
1 jul 2009
3.236
652
Beneden Leeuwen
www.houtenschalen.nl
Als je de plank na het vlakmaken voor altijd bewaart in een ruimte met dezelfde temperatuur en luchtvochtigheid, dan zou je de moeite kunnen nemen om hem met zeg maar 'metaalbewerkings' toleranties vlak te maken.


Anders zou mijn stelregel zijn 'als je het met het blote oog kunt zien of kunt voelen', want wat je er daarna ook mee doet, je kunt er van uit gaan dat het hout bij schommelingen in temperatuur of luchtvochtigheid beweegt.
Bij mijn draaiwerk kan ik onregelmatigheden eerder voelen dan zien, trouwens. Als de curve van een schaal niet helemaal klopt, dan voel ik dat gelijk - ook al zie ik het niet.
 
Laatst bewerkt:
  • Leuk
Waarderingen: Nova, EdP en Athanor

BossyRangs

Post veel
30 nov 2015
1.496
344
Torhout, België
Het spreken over voelermaten alleen al duidt aan dat je te perfectionistisch bent :p Ik gebruik gewoon een aluminium rei om te controleren. Kan de rei nog kantelen (zowel in breedte als lengte), dan schaaf ik nog beetje bij. Meestal kom ik dan ietsje hol uit, en dat is beter dan bol.
 

Handtools only

Actieve deelnemer
3 nov 2018
703
734
de buurt van den bosch
Is mooi om te lezen dat je perfectionistisch bent,maar hout leeft en zal altijd wat blijven bewegen.
Als een plank niet scheluw is maar wel vlak (gecontroleerd met een rei)is het voor mij oké.
 

Bijtel

Oud hout
31 jan 2012
3.108
239
Goeree-Overflakkee
De hamvraag is wat ben je aan het maken?

Als je een pergola bouwt, is een afwijking van een cm nog prima. Maak je een ladenkastje met een vlakke voorkant en precies passende laatjes wordt het een heel ander verhaal. En met alle gradaties daartussen.

De ontwerpen die ik maak houden al rekening met de toleranties die ik kan/wil bereiken. Die zijn afhankelijk van mijn bekwaamheid / afwijking (niet altijd even nauwkeurig), maar ook van het materiaal (sommig hout is nooit volledig strak te krijgen) en niet te vergeten de stijl die je voor ogen hebt (imperfecties geven karakter).
 

nelus

Actieve deelnemer
12 mei 2020
243
102
Als je de plank na het vlakmaken voor altijd bewaard in een ruimte met dezelfde temperatuur en luchtvochtigheid, dan zou je de moeite kunnen nemen om hem met zeg maar 'metaalbewerkings' toleranties vlak te maken.


Anders zou mijn stelregel zijn 'als je het met het blote oog kunt zien of kunt voelen', want wat je er daarna ook mee doet, je kunt er van uit gaan dat het hout bij schommelingen in temperatuur of luchtvochtigheid beweegt.
Bij mijn draaiwerk kan ik onregelmatigheden eerder voelen dan zien, trouwens. Als de curve van een schaal niet helemaal klopt, dan voel ik dat gelijk - ook al zie ik het niet.
Klopt wat je zegt, ik voel tegenwoordig ook vaak met de handen waar hoogtes zitten.
Gisteren nog een filmpje terug gekeken dat ik me kon herinneren van 'spot planing'
van de rennaissance woodworker. Daarin pakt hij ook eerst probleem plekken aan.

 

nelus

Actieve deelnemer
12 mei 2020
243
102
Het spreken over voelermaten alleen al duidt aan dat je te perfectionistisch bent :p Ik gebruik gewoon een aluminium rei om te controleren. Kan de rei nog kantelen (zowel in breedte als lengte), dan schaaf ik nog beetje bij. Meestal kom ik dan ietsje hol uit, en dat is beter dan bol.
Hahahaha valt gelukkig mee. Ik heb die nog niet daadwerkelijk gebruikt maar als je de ruimtes onder mijn (eveneens) aluminium Veritas rei wilt meten dan zal je die nodig hebben van meer dan 0,5 mm ruimte zal er niet onder zitten. Mijn vraag was dan ook vooral om te kunnen inschatten of 'men' dat zou zien als meer dan voldoende of dan ook nog verder door zou gaan.
Bedankt voor je antwoord.

mvg
 

nelus

Actieve deelnemer
12 mei 2020
243
102
De hamvraag is wat ben je aan het maken?

Als je een pergola bouwt, is een afwijking van een cm nog prima. Maak je een ladenkastje met een vlakke voorkant en precies passende laatjes wordt het een heel ander verhaal. En met alle gradaties daartussen.

De ontwerpen die ik maak houden al rekening met de toleranties die ik kan/wil bereiken. Die zijn afhankelijk van mijn bekwaamheid / afwijking (niet altijd even nauwkeurig), maar ook van het materiaal (sommig hout is nooit volledig strak te krijgen) en niet te vergeten de stijl die je voor ogen hebt (imperfecties geven karakter).
Hoi, Duidelijk! Ik maak alleen meubels, en kistjes inderdaad. Tot nog toe werk ik weinig met plannen maar begin gewoon. Dit is mede doordat ik alle planken met de hand schaaf en dan is het erg lastig om verschillenden planken precies even dik te krijgen vind ik tot nu toe.
Ik wordt er wel beter in maar het blijft lastig.
Voor kleine werkstukken valt dit dan wel weer mee maar de kist die ik nu maak is 65cm lang en dan is dat weer moeilijker. Eventueel planken alleen haaks maken aan de zijkant en dan met de nerf dezelfde kant op verlijmen en daarna pas schaven zou nog kunnen zoals iemand hier ooit voorstelde. Maar ik probeer (en dat is het ook gewoon,... oefenen) toch losse planken op dezelfe maat te krijgen en dan pas te verwerken.
Ook heb ik regelmatig planken waarbij de nerf twee kanten op loopt op bijvoorbeeld de uiteinden.
Dat probeer ik te voorkomen als ik ze uitzoek, maar soms heb je een verrassing....

mvg
 

hdv

Post veel
24 nov 2019
845
441
Noord-Veluwe
Er zijn maar weinig situaties in houtbewerkingsland waar een tiende van een millimeter niet goed genoeg is, hoor. Als ik op mijn eigen ervaring af mag gaan, dan zijn er eigenlijk maar 2 die me te binnen schieten: reveals tussen fronten en karkassen (sorry, ik ben de Nederlandse naam even kwijt, maar ik bedoel de spleetjes tussen bijvoorbeeld een ladefront en de kast als je werkt met een front dat is verzonken in het karkas). De andere is hoogglansoppervlakken. Wat en ellende is dat, daar zie je echt iedere oneffenheid op.
 

nelus

Actieve deelnemer
12 mei 2020
243
102
Er zijn maar weinig situaties in houtbewerkingsland waar een tiende van een millimeter niet goed genoeg is, hoor. Als ik op mijn eigen ervaring af mag gaan, dan zijn er eigenlijk maar 2 die me te binnen schieten: reveals tussen fronten en karkassen (sorry, ik ben de Nederlandse naam even kwijt, maar ik bedoel de spleetjes tussen bijvoorbeeld een ladefront en de kast als je werkt met een front dat is verzonken in het karkas). De andere is hoogglansoppervlakken. Wat en ellende is dat, daar zie je echt iedere oneffenheid op.
hoi, ik begrijp je termen, ik heb net keukenkasten gemaakt. Was gewoon benieuwd wat men als vlak zou zien. ik denk dus dat ik met de hand zaken vlak genoeg maak ;)

mvg
 

Rizz

Post veel
15 apr 2014
2.112
517
Moordrecht
In de gitaarbouw is vlak wel degelijk echt vlak, zeker op lijmoppervlakken. Een 3 mm dik boven of achterblad gespiegeld aan elkaar lijmen of een scarf joint waar later de trekkracht van snaren aan komt te hangen wil je echt goed vlak hebben om de hechting zo optimaal mogelijk te krijgen.

Maar, dat zijn de uitzonderingen.
 

hdv

Post veel
24 nov 2019
845
441
Noord-Veluwe
Karkas is gewoon correct Nederlands, hoor. En niet alleen voor kadavers. :LOL:

Ik bedoelde meer dat ik niet goed weet welk woord je in het Nederlands voor "reveal" gebruikt. Het zal vast iets mooiers zijn dan speet of kier.
 

nelus

Actieve deelnemer
12 mei 2020
243
102
Karkas is gewoon correct Nederlands, hoor. En niet alleen voor kadavers. :LOL:

Ik bedoelde meer dat ik niet goed weet welk woord je in het Nederlands voor "reveal" gebruikt. Het zal vast iets mooiers zijn dan speet of kier.
Het betekent natuurlijk letterlijk onthullen. ofwel hoeveel kier wil je laten zien. De enige term die ik daar over tegen kom is de frontvoeg of zelfs voeg.
 
  • Leuk
Waarderingen: hdv

Roeland

Post veel
22 feb 2009
1.713
817
Akkrum
www.meubelmakerijbrekelmans.nl
Overigens in de meubelmakerij spreken we van rei als iets vlak is en van dikte als het hout op dikte is en in de haak als 2 vlakken onder 90 graden van elkaar staan en van scheluwte als een plank recht is. Als een plank van rei is wil dat overigens niet zeggen dat deze ook van scheluwte is! :)

Groetnis,

Roeland
 
  • Leuk
Waarderingen: Boktor026

Deze plek is voor toekomstige tekst. Door nu alvast deze kolom te activeren blijft de kolommen structuur ongewijzigd en de lezerservaring hetzelfde als er hier content geplaatst gaat worden.

Hier kan straks ook info geplaatst worden.