klemming keer - en schaafbeitel

[hans81]

hoi, het houdt maar niet op met nieuwe vragen... Ik heb onlangs een tweedehands sponningschaaf van Ulmia gekocht. Ik heb de beitel geslepen en vandaag wilde ik hem eens uitproberen. Wat mij opvalt is dat het moeilijker is dan bij mijn andere houten schaven om de beitel op de juiste diepte in te stellen: normaliter sla ik de wig matig vast waarbij de shaafbeitel nog niet uitsteekt door de zool, waarna ik de diepte instel door een paar tikjes op het uiteinde van de shaafbeitel te geven, evt. gevolgd door een tikje op de wig. Dat werkt normaal prima. Maar bij deze beitel lijkt hij steeds direct te diep gesteld te worden. Mijn idee is, dat de beitel niet goed genoeg klemt in de schaaf.

De keerbeitel zat bij ontvanst stevig vastgeschroefd op de schaafbeitel en nu begrijp ik waarom: doe je dit niet, dan werkt hij snel los. Hierdoor buigt hij wel aardig, dat was ook het geval bij ontvangst van de tweedehands schaaf. Het kostte de eerste keer aardig wat kracht om de schroef los te maken. Wat mij ook opvalt, is dat de wig alleen op de uiterste einden (bovenaan en onderaan) van de keerbeitel contact maakt / klemt: in het middenste stuk, waar ook de schroef die de keerbeitel op de schaafbeitel fixeert subtiel uitsteekt, maakt de wig geen contact met de keerbeitel. Ook de schaafbeitel maakt niet overal contact met hed bed (ik ken de officiele benaming niet) waar deze op ligt: de schaafbeitel raakt alleen de onderste 8mm van dit bed. Bovenaan de schaaf / bed klemt hij ook, maar over wat voor lengte is niet direct te zien.

Ter verduidelijking heb ik enkele foto's gemaakt waarbij ik de schaaf tegen het zonlicht heb gehouden zodat je kunt zien waar de kieren zitten. Kunnen jullie misschien zeggen, of dit er wel of niet goed uitziet?

Mochten jullie handleidingen of artikelen over dit onderwerp hebben, dan houd ik mij aanbevolen!

 

[Schaafnerd]

Ik heb zon zelfde soort schaaf (maar dan van een ander merk). Ik kan het niet helemaal goed zien, maar bij profiel en dunne sponningschaven kan je beitel taps toelopen van de vouw tot het uiteinde. Dit is bij mijn sponningschaaf in ieder geval zo. In dat geval sla je de beitel eerder los dan vast als je een tik op het einde van de beitel geeft. in die gevallen geef ik, met een houten hamer, een tik op de neus van de schaaf om de beitel dieper af te stellen en op de hiel om hem terug ge trekken. Je zou kunnen kijken of dit voor je werkt.

als je wilt kan ik morgen wel even naar mijn sponningschaaf kijken

 

[hans81]

@Schaafnerd dank voor je bericht! Wat bedoel je precies met de neus van de schaaf: is dat vooraan bovenop de schaaf, of is het echt de voorzijde, het verticale vlak?

Mijn schaafbeitel loopt iets taps toe van boven naar beneden, maar het gaat over de totale lengte maar om een afname in breedte van 0,5 millimeter, minimaal dus, en de beitel zit ook niet aan zijn randen / zijkanten geklemd in het schaaflichaam, omdat die uitsparing iets breder is. De schaafbeitel klemt dus alleen via de wig op het bed. Als ik zo enkele berichten over klemming van schaafbeitels en wiggen lees, is het niet direct verkeerd dat de beitel op de twee uiterste punten op het bed klemt, maar hoe het met het klemoppervlak van wig met keerbeitel zit weet ik niet, in mijn geval klemt de wig niet over zijn gehele oppervlak op de keerbeitel, alleen aan onder en bovenkant van de keerbeitel, omdat de keerbeitel wat doorbuigt.

Inmiddels is het wel gelukt de schaaf enigszins werkbaar in te stellen: met wat oefening en geduld kan ik hem nu redelijk op diepte instellen, maar het lukt mij nog niet om hem ondiep in te stellen: hij staat altijd iets dieper dan ik zou willen, zodat hij direct vrij dikke krullen maakt. Hij heeft de neiging snel vast te lopen. Ik begrijp dat door het tikken op de hiel je hem iets terug kunt zetten, maar daar moet ik nog wat mee oefenen. Al met al gaat het moeizamer dan bij mijn andere houten schaven waar ik zonder moeite met een paar tikjes de beitel diepte makkelijk op ondiep kan instellen.

 

[Schaafnerd]

@Schaafnerd dank voor je bericht! Wat bedoel je precies met de neus van de schaaf: is dat vooraan bovenop de schaaf, of is het echt de voorzijde, het verticale vlak?

ik bedoel inderdaad het verticale vlak aan de voorkant, als je daar een tik op geeft gaat je beitel ook iets dieper/naar beneden. Het tegenovergestelde van de tik op de hiel/achterkant die de beitel iets terug trekt.

de klemming van de wig zou inderdaad een dingetje kunnen zijn, al zou je dan volgens mij vooral moeten merken dat de schaaf ‘hapt’ in plaats van een nette krul.

wat ik mij nu bedenk, weet je zeker dat de zool vlak is? omdat je aangeeft dat je alleen “dikke krullen” kan nemen, kan het ook zijn dat de zool niet vlak is of dat juist net voor de beitel de zool iets hol is of zo.

overigens is bij dergelijke schaven de beitel inderdaad altijd iets breder dan de schaaf zelf, dit om ervoor te zorgen dat je altijd netjes in de hoeken komt met de beitel.

.

 

[hans81]

@Schaafnerd: dank voor je reactie! Ik heb inderdaad enkele dagen geleden de zool vlak geschuurd omdat er wat subtiele hoogteverschillen in zaten en het is nu ook gelukt om de schaaf wat ondieper in te stellen, zodat het wat soepeler gaat om hout weg te nemen.

Ik heb nu echt wat aan de schaaf gehad toen ik gisteravond de groeven voor de lades die ik aan het maken ben veel makkelijker kon maken, dat gaat met deze schaaf toch wat beter dan met de hand met de steekbeitel.

 

[Schaafnerd]

Fijn! Krijgen we de lades en zo ook te zien?

 

[hans81]

@Schaafnerd ik ga binnenkort even bij goed daglicht foto's maken, dus wordt vervolgd... Ben inmiddels met lade #4 (van 10) bezig.