Gele vlekken in onbehandeld eikenhout

[Evitananine]

Hallo,

Een aantal weken geleden hebben wij bij een lokale houtzagerij 3 eikenhouten bladen gekocht om een eettafel van te maken. Destijds waren de planken nog een klein beetje vochtig dus we hebben deze een aantal weken in een schuur laten drogen.

Na het meermaals opschuren van de planken, ik gok dat wij deze nu al 10x geschuurd hebben, blijven er gele vlekken te zien in het hout. De vlekken gaan wel een klein beetje weg tijdens het schuren, maar het lijkt dieper in het hout te zitten. Op google word ik er niet veel wijzer van, tannine lijkt de boosdoener te kunnen zijn maar hier zie ik alleen voorbeelden van waarbij dit optreedt als het hout is behandeld.

We zouden de planken na het schuren graag met blanke Skylt behandelen, dus ik ben bang dat deze vlekken altijd zichtbaar blijven of wellicht zelfs erger worden na het behandelen.

Dus hierbij mijn vraag, heeft hier iemand de gouden tip hoe we deze vlekken uit het hout kunnen krijgen of zo minimaal mogelijk te maken?

Hartelijk bedankt!

 

[BossyRangs]

Gouden tip heb ik niet, maar ik denk niet dat dit eik is. Die gele vlekken zouden dus wel eens eigen kunnen zijn aan de houtsoort. Ik gok dat dit wel vervaagt met tijd.

 

[Jurriaan]

Ik zie ook geen stralen, dus eik lijkt onwaarschijnlijk. Maar voor de vlekken zou je het kunnen proberen met ontweringswater (oxaalzuuroplossing) - uiteraard voorzichtig (eerst de achterkant, niet opbrengen en drie uur later terugkomen maar controleren wat er gebeurt)

 

[Roeland]

Ik zie ook geen stralen, dus eik lijkt onwaarschijnlijk. Maar voor de vlekken zou je het kunnen proberen met ontweringswater (oxaalzuuroplossing)

(merg)stralen zie je alleen in het radiale vlak(kwartiers hout) als spiegels.
dit is zeker wel eik maar nog niet droog genoeg om oxaalzuur aan te brengen
vochtpercentage moet Max 14 % zijn wil oxaalzuur effectief zijn.
gele vlekken vooral bij noesten komt regelmatig voor bij niet genoeg gedroogd (eiken) hout.
even geduld hebben dus

groetnis,

Roeland

 

[mathieu]

Drogen kan nu nog enkel binnen. Hout wat in een onverwarmde schuur ligt gaat in deze omstandigheden (jaargetijde) niet meer verder drogen, tenzij het vers gezaagd hout is. Maar dan kan je het zeker nog niet verwerken tot een tafelblad.
Is het oven gedroogd of windgedroogd hout?
Je kan het hout best binnen leggen op een onverwarmde plek. Ideaal is als je het vochtgehalte kan meten, maar waarschijnlijk heb je geen meettoestel. Je kan ook proberen de planken te wegen en de evolutie van het gewicht volgen (ook niet evident). Als het hout in evenwicht is met de onverwarmde plek, kan je het naar een leefruimte brengen. Als het daar terug in evenwicht is kan je het zonder risico afwerken.
Dit gaat allemaal behoorlijk wat tijd in beslag nemen, afhankelijk van de toestand van het hout nu.
Waarom deze uitleg? Niet om je schrik aan te jagen maar om te voorkomen dat je binnenkort zit met een tafel vol barsten en die hol of bol staat. Als je deze planken zonder voorzorgen (= in deze toestand op de poten schroeven) tot een tafel gaat verwerken is de kans op problemen groot.

 

[klusrob]

Komt de tafel binnen of buiten te staan? Aangezien je "eettafel" schrijft denk ik binnen?

Als je tafel binnen komt te staan, heb je andere eisen aan het hout wat je ervoor gebruikt. Dat moet qua vochtigheid al aangepast zijn aan het binnenklimaat, dwz droog genoeg.
Bij de meeste zagerijen is het hout wat ze aanbieden niet droog. Soms is het geheel vers gezaagd, meestal winddroog. Als ik jouw verhaal zo lees, is het versgezaagd of maar heel licht luchtaangedroogd hout wat jij hebt gekregen.

Let bij eiken op of het constructiehout voor buiten of meubelhout is. Dat eerste is winddroog (Ad = Air Dried), "aan de wind" gedroogd, dus onder een afdak opgeslagen, waardoor het 18-20% vocht bevat. Versgezaagd hout heeft een nog hoger vochtpercentage (25+ %). Goed voor constructiewerk buiten, maar als je het binnen gaat gebruiken gaat het snel drogen en dus krimpen (doordat het binnen veel droger is en door de hogere temperatuur te snel droogt naar zo'n 10% vocht), met veel scheuren en kromtrekken tot gevolg. Verlies aan vocht betekent namelijk dat het hout krimpt; als het niet kan werken (omdat het al verwerkt is in een meubel) dan scheurt het, en het trekt sowieso krom doordat de jaarringen niet gelijkmatig krimpen (die willen zich als het ware uitstrekken, dus recht worden opv de hoepel waarin ze nu liggen).
Wil je hout binnen gebruiken en meteen kunnen verwerken, bijvoorbeeld voor meubels, moet je op zoek naar ovengedroogd hout (KD). Dan zit er 8-10% vocht in.

Of je moet veel tijd hebben/nemen om het hout langzaam binnen na te laten drogen (maar ook met het risico op scheuren en kromtrekken omdat dit minder gecontroleerd gebeurt als in de droogkamer). Maar reken dan niet op enkele weken, maar eerder op enkele jaren...

Let wel, de meeste houthandels die eiken verkopen (en zeker de zagerijen) verkopen enkel vers of windgedroogd hout. Hout wat ovengedroogd moet worden, is simpelweg te duur voor ze en daar hebben ze de klanten ook niet voor.


Verder denk ik dat je vrij brede en relatief dunne planken wilt gaan gebruiken. Hierboven schreef ik al dat de jaarringen zich willen uitstrekken na verloop van tijd. Ik ben bang dat een tafel, gemaakt van deze maat planken, sowieso krom zal trekken. Het best is om deze delen te verzagen tot smallere stroken (8-10 cm breed) en deze met de jaarringen om en om opnieuw te verlijmen.

Misschien wat veel info, en waarschijnlijk schrik je hier nu van. Het is positief bedoeld, om te voorkomen dat je nu een mooi meubel maakt en volgend jaar een bericht hier moet zetten "Help mijn tafel is gescheurd en kromgetrokken" en je dan pas hoort wat je beter anders had kunnen doen...

Edit, Mathieu was me net voor.

 

[Leo Van Der Loo]

Ik ben het wel eens met Roelands, volgens mij is het hout nog niet droog binnenin.

En zelfs als het hout helemaal dry is, dan zijn er verschillen in het hout vooral by knoken en splitsingen, en ook gewoon in het hout, we praten hier niet van het verschil in hart hout en spint.

hier is een berk houten platter en zie het verschil in the hout.

En hier in Essen hout.

Ook in deze Cake stand van Black Cherry hout

 

[Evitananine]

Drogen kan nu nog enkel binnen. Hout wat in een onverwarmde schuur ligt gaat in deze omstandigheden (jaargetijde) niet meer verder drogen, tenzij het vers gezaagd hout is. Maar dan kan je het zeker nog niet verwerken tot een tafelblad.
Is het oven gedroogd of windgedroogd hout?
Je kan het hout best binnen leggen op een onverwarmde plek. Ideaal is als je het vochtgehalte kan meten, maar waarschijnlijk heb je geen meettoestel. Je kan ook proberen de planken te wegen en de evolutie van het gewicht volgen (ook niet evident). Als het hout in evenwicht is met de onverwarmde plek, kan je het naar een leefruimte brengen. Als het daar terug in evenwicht is kan je het zonder risico afwerken.
Dit gaat allemaal behoorlijk wat tijd in beslag nemen, afhankelijk van de toestand van het hout nu.
Waarom deze uitleg? Niet om je schrik aan te jagen maar om te voorkomen dat je binnenkort zit met een tafel vol barsten en die hol of bol staat. Als je deze planken zonder voorzorgen (= in deze toestand op de poten schroeven) tot een tafel gaat verwerken is de kans op problemen groot.

Het hout heeft bij de houtzagerij enkele maanden windgedroogd gelegen, wij hebben de planken vanaf begin augustus in de schuur gelegd. Een vochtgehalte meter hebben we inderdaad niet, het is onze eerste poging om met onbehandeld hout aan de slag te gaan. Fijn om te weten dat we het hout deze periode beter binnen kunnen drogen en geduld moeten hebben tot het verder opdroogt. Bedankt voor de uitgebreide reactie!

 

[Evitananine]

Komt de tafel binnen of buiten te staan? Aangezien je "eettafel" schrijft denk ik binnen?

Als je tafel binnen komt te staan, heb je andere eisen aan het hout wat je ervoor gebruikt. Dat moet qua vochtigheid al aangepast zijn aan het binnenklimaat, dwz droog genoeg.
Bij de meeste zagerijen is het hout wat ze aanbieden niet droog. Soms is het geheel vers gezaagd, meestal winddroog. Als ik jouw verhaal zo lees, is het versgezaagd of maar heel licht luchtaangedroogd hout wat jij hebt gekregen.

Let bij eiken op of het constructiehout voor buiten of meubelhout is. Dat eerste is winddroog (Ad = Air Dried), "aan de wind" gedroogd, dus onder een afdak opgeslagen, waardoor het 18-20% vocht bevat. Versgezaagd hout heeft een nog hoger vochtpercentage (25+ %). Goed voor constructiewerk buiten, maar als je het binnen gaat gebruiken gaat het snel drogen en dus krimpen (doordat het binnen veel droger is en door de hogere temperatuur te snel droogt naar zo'n 10% vocht), met veel scheuren en kromtrekken tot gevolg. Verlies aan vocht betekent namelijk dat het hout krimpt; als het niet kan werken (omdat het al verwerkt is in een meubel) dan scheurt het, en het trekt sowieso krom doordat de jaarringen niet gelijkmatig krimpen (die willen zich als het ware uitstrekken, dus recht worden opv de hoepel waarin ze nu liggen).
Wil je hout binnen gebruiken en meteen kunnen verwerken, bijvoorbeeld voor meubels, moet je op zoek naar ovengedroogd hout (KD). Dan zit er 8-10% vocht in.

Of je moet veel tijd hebben/nemen om het hout langzaam binnen na te laten drogen (maar ook met het risico op scheuren en kromtrekken omdat dit minder gecontroleerd gebeurt als in de droogkamer). Maar reken dan niet op enkele weken, maar eerder op enkele jaren...

Let wel, de meeste houthandels die eiken verkopen (en zeker de zagerijen) verkopen enkel vers of windgedroogd hout. Hout wat ovengedroogd moet worden, is simpelweg te duur voor ze en daar hebben ze de klanten ook niet voor.


Verder denk ik dat je vrij brede en relatief dunne planken wilt gaan gebruiken. Hierboven schreef ik al dat de jaarringen zich willen uitstrekken na verloop van tijd. Ik ben bang dat een tafel, gemaakt van deze maat planken, sowieso krom zal trekken. Het best is om deze delen te verzagen tot smallere stroken (8-10 cm breed) en deze met de jaarringen om en om opnieuw te verlijmen.

Misschien wat veel info, en waarschijnlijk schrik je hier nu van. Het is positief bedoeld, om te voorkomen dat je nu een mooi meubel maakt en volgend jaar een bericht hier moet zetten "Help mijn tafel is gescheurd en kromgetrokken" en je dan pas hoort wat je beter anders had kunnen doen...

Edit, Mathieu was me net voor.

Bedankt voor de reactie. Leuk om iets meer "no-how" te krijgen over het werken met onbehandeld hout!
De planken zijn inderdaad bedoeld om een eettafel (voor binnen) mee te maken. Het lijkt er inderdaad op dat dit hout licht luchtaangedroogd is, aangezien het er pas een paar maanden lag.

Fijn om te weten dat het hout niet met enkele weken gedroogd is. Wellicht hadden we iets beter onderzoek moeten doen voordat we aan dit "projectje" begonnen. Nu komt er een andere, wellicht naive vraag, zou het mogelijk zijn om deze planken alsnog in een oven te drogen? Zo ja, zou dit ook als "particulier" ergens kunnen en hoe lang zou zo'n process ongeveer duren?

Ik ben gelukkig (nog) niet afgeschrikt. Het is altijd beter om te voorkomen dan te genezen!

 

[klusrob]

Nu komt er een andere, wellicht naive vraag, zou het mogelijk zijn om deze planken alsnog in een oven te drogen? Zo ja, zou dit ook als "particulier" ergens kunnen en hoe lang zou zo'n process ongeveer duren?

Ik heb daar zelf geen ervaring mee (ik koop het hout wat ik voor binnen ga gebruiken altijd al gedroogd, meestal bij Masave in Zwolle), maar als ik bij Google de zoekterm "houtdrogerij" intik komen er meteen al een paar bedrijven naar boven.
Gewoon bellen, dan kunnen zij je waarschijnlijk wel zegen wat ze voor je kunnen betekenen, wat de kosten zijn en hoe lang het hout gedroogd moet worden. Dat laatste is namelijk ook afhankelijk van de afmetingen (vooral dikte) van het hout.

Ik zeg niet dat jouw hout perse in een oven gedroogd moet worden, zeker omdat het relatief dunne delen zijn (hoe dik zijn de planken eigenlijk?).
Ik heb nu hier eiken liggen waar ik een buitentafel mee aan het maken ben. Dat hout ligt al minstens 10 jaar onder een overkapping te drogen (maar had al veel eerder verwerkt kunnen worden hoor). Het ligt nu een week in een maar heel licht verwarmde schuur en heeft nu een vochtpercentage van 15%. Hout van diezelfde partij dat al sinds mei binnen in die schuur ligt, zit nu op 12,5%. Dat laatste durf ik, als ik het nog een maand of twee in de woonkamer zou leggen om aan dat klimaat te wennen en verder te drogen, wel voor in huis te gebruiken.

Maar, houd er ook rekening mee dat, of je het hout nu in een oven laat drogen of natuurlijk, deze planken wel zullen gaan kromtrekken/schotelen (in de breedte). Het hout waar ik het net over had was 5,5 cm dik en 30 cm breed, en stond een cm bol. Hoe dunner en breder de planken, hoe mer dat gebeurt. Al heb ik het idee dat bij jouw planken de jaarringen relatief gunstig zitten (iig bij de linker op de foto, deze lijkt redelijk uit het hart van de boom gezaagd te zijn voor zover ik het op die foto kan zien).

P.s. je keuze om voor Skylt als afwerking te gaan, is een hele goede. Ik heb die hier ook op de eiken bijzettafel gebruikt en later op een eetkamertafel in hetzelfde ontwerp. Geeft een bijna niet zichtbare maar toch zeer slijtvaste afwerking.
En ik ben het ook met Leo eens, de vlekken zijn deels ook verkleuringen die nu eenmaal in het hout zitten (aanzetten van noesten). Die zullen bij het drogen denk ik wel minder worden, maar niet helemaal wegtrekken. Ik vind (maar dat is mijn mening) dat het hout daardoor juist meer gaat 'leven' en een robuustere uitstraling krijgt.

 

[mathieu]

Het hout heeft bij de houtzagerij enkele maanden windgedroogd gelegen, wij hebben de planken vanaf begin augustus in de schuur gelegd. Een vochtgehalte meter hebben we inderdaad niet, het is onze eerste poging om met onbehandeld hout aan de slag te gaan. Fijn om te weten dat we het hout deze periode beter binnen kunnen drogen en geduld moeten hebben tot het verder opdroogt. Bedankt voor de uitgebreide reactie!

Als het hout in het voorjaar gezaagd is zou ik nog een jaar buiten laten liggen (onder afdak). Binnen leggen is pas een goed idee als het zijn maximale droogte voor buiten bereikt heeft (15 tot 20 % RV). Men rekent op één cm/jaar. Als het platen van 5 cm dik zijn dus minstens twee jaar buiten.
Eerlijk gezegd zou ik op zoek gaan naar hout waarvan je weet dat het droog is. Als je deze planken gaat drogen (en zeker geforceerd ) zou je wel eens voor onaangename verrassingen kunnen komen te staan. Die knoesten en takaanzet gaan anders drogen dan de rest en kunnen stevig vervormen. Bij de ovengedroogde eik wat ik heb liggen zitten er flinke verzakkingen op deze plekken in de planken. Dat zijn delen die stevig zijn gekrompen bij het drogen.

 

[chrisvanaar]

Volgens mij is dit kastanje hout (castanea sativa) en dat bevat 3x meer tannine als eiken, dus dat dit tannine vlekken zijn is heel goed mogelijk. Aangezien tannine in water oplosbaar zijn zou ik na het schuren eerst proberen of ze met gewoon water en een borstel minder worden en anders water met citroenzuur.
Daarna lichtjes opschuren om de opruwing weg te halen en niet weer opnieuw vlekken te tevoorschijn te schuren.