Tijdens de zomervakantie in de Ardennen op een lokaal marktje een leuke Viking bijl met schild gekocht voor mijn zoon van 5. Het speelgoed viel in de smaak en hij is er lekker mee in de weer geweest, wat al snel zijn sporen naliet. De bijl was gemaakt van mdf en dat raakt natuurlijk vrij snel beschadigd. Ook de bevestiging met de steel was niet veel soeps. Eigenlijk precies wat je normaal zou verwachten van dit soort speelgoed. Maar goed, hij vind een bijl mooi en hij helpt ook graag mee als ik hout ga hakken. Dat moeten we natuurlijk stimuleren, dus ik besloot een nieuwe bijl voor hem te maken. Leuke uitdaging omdat mijn hout hobby vooral bestaat het maken van grotere bouwwerken, nu een keer wat anders. Ik had niet echt een plan van aanpak, het ding moest een beetje stevig zijn en van een leuk stuk hout gemaakt worden. Hieronder een klein verslag en foto's van het resultaat.
In het houthok vond ik een mooi stuk iepen hout en een stuk onbekend rondhout. Op de zaagtafel het iepenhout in een aantal plankjes gezaagd, twee stuks aan elkaar gelijmd en vlak geschaafd om een nieuwe bijl te maken. Het stuk rondhout op de zaagtafel tot een balkje gezaagd voor de steel. Met de decoupeerzaag de grove vorm voor de bijl uitgezaagd. Voor de gelegenheid een schuurhulzen set met adapter voor in de boormachine gekocht. Deze in de kolomboor gemonteerd om zo de vorm van de bijl te fatsoeneren. Dat werkte goed en gaf een mooi resultaat.
Voor de verbinding van de steel had ik besloten om een pen en gat verbinding te maken, waarbij de voor en achterkant van de pen in een doorlopende radius gevormd is. Eerst de pen maar maken. De steel aan het uiteinde verjongt, eerst met de japanse zaag grof uitzagen, daarna met de beitel verder werken naar een vlak waarbij de dikte op 12 mm uitkomt. Dat ging aardig goed. Daarna met een radius 6 mm frees de ronding gemaakt aan het uiteinde van de steel. Door de verjonging kon ik alleen de eerste centimeter afronden met de standaard geleider op de frees. De rest van de ronding met de beitel gedaan. Schrapen met de zijkant van de beitel gaf het beste resultaat en ging snel.
Toen de gaten maken in de bijl. De vorm van de pen zo goed als het kon uitgetekend op de bijl (lees: op het oog de steel op de bijl zetten en een paar krassen maken met een potlood). De bijl in een klem gezet en op de kolomboor met een 12 mm boor 2 gaten geboord. Het overige hout een beitel wegsteken ging niet heel eenvoudig. Ik had nog een beugelzaagje liggen die mooi in een gat paste. Daarmee eerst wat weggezaagd en toen de rest met beitel gedaan, dat ging al een stuk beter. Gelukkig bleek het gat niet te ruim, nu was het een kwestie van passen en de pen bijwerken door middel van schrapen totdat het geheel in elkaar schoof zonder te veel geweld. Het duurde niet lang voordat het in elkaar zat. Gelukkig past het allemaal goed aan de bovenzijde van de bijl waar de pen en gat verbinding zichtbaar is. Ik had niet verwacht dat het zomaar de eerste keer goed zou gaan.
Daarna de bijl "geslepen" met de schuurmachine. Ook de steel moest nog gevormd worden, hiervoor de schuurhuls in de accu boormachine gezet en uit de vrije hand het midden van de steel verjongd en nodige rondingen meegeven zodat hij lekker in de hand ligt. Vervolgens nog even met de schuurmachine en p180 er overheen en de boel in elkaar lijmen. Na het lijmen alleen nog even het uitstekende stukje van de pen terug schuren.
Ik ben blij met het resultaat, al zitten er nog de nodige schoonheidsfoutjes in. De rand tussen steel en bijl sluit niet overal even mooi aan. Blijkbaar zit het gat in de bijl ook niet 100% haaks op de midden lijn van de bijl. Lastig uitlijnen ook als je eerst de ronde vormen er in zaagt en daarna de gaten gaat boren, volgende keer wellicht anders aanpakken.
Nu rest alleen nog de afwerking. Die kinderen steken nog wel eens iets in hun mond, het moet wat dat betreft wel veilig zijn. Ik moest gelijk denken aan snijplanken en lees hier en daar wat over druivenpit olie. Is dat iets om op deze bijl te smeren? Ik wil dat de tekening van het hout mooi naar voren komt, en dat er bescherming is voor viezigheid en vlekken. Suggesties zijn welkom.
In het houthok vond ik een mooi stuk iepen hout en een stuk onbekend rondhout. Op de zaagtafel het iepenhout in een aantal plankjes gezaagd, twee stuks aan elkaar gelijmd en vlak geschaafd om een nieuwe bijl te maken. Het stuk rondhout op de zaagtafel tot een balkje gezaagd voor de steel. Met de decoupeerzaag de grove vorm voor de bijl uitgezaagd. Voor de gelegenheid een schuurhulzen set met adapter voor in de boormachine gekocht. Deze in de kolomboor gemonteerd om zo de vorm van de bijl te fatsoeneren. Dat werkte goed en gaf een mooi resultaat.
Voor de verbinding van de steel had ik besloten om een pen en gat verbinding te maken, waarbij de voor en achterkant van de pen in een doorlopende radius gevormd is. Eerst de pen maar maken. De steel aan het uiteinde verjongt, eerst met de japanse zaag grof uitzagen, daarna met de beitel verder werken naar een vlak waarbij de dikte op 12 mm uitkomt. Dat ging aardig goed. Daarna met een radius 6 mm frees de ronding gemaakt aan het uiteinde van de steel. Door de verjonging kon ik alleen de eerste centimeter afronden met de standaard geleider op de frees. De rest van de ronding met de beitel gedaan. Schrapen met de zijkant van de beitel gaf het beste resultaat en ging snel.
Toen de gaten maken in de bijl. De vorm van de pen zo goed als het kon uitgetekend op de bijl (lees: op het oog de steel op de bijl zetten en een paar krassen maken met een potlood). De bijl in een klem gezet en op de kolomboor met een 12 mm boor 2 gaten geboord. Het overige hout een beitel wegsteken ging niet heel eenvoudig. Ik had nog een beugelzaagje liggen die mooi in een gat paste. Daarmee eerst wat weggezaagd en toen de rest met beitel gedaan, dat ging al een stuk beter. Gelukkig bleek het gat niet te ruim, nu was het een kwestie van passen en de pen bijwerken door middel van schrapen totdat het geheel in elkaar schoof zonder te veel geweld. Het duurde niet lang voordat het in elkaar zat. Gelukkig past het allemaal goed aan de bovenzijde van de bijl waar de pen en gat verbinding zichtbaar is. Ik had niet verwacht dat het zomaar de eerste keer goed zou gaan.
Daarna de bijl "geslepen" met de schuurmachine. Ook de steel moest nog gevormd worden, hiervoor de schuurhuls in de accu boormachine gezet en uit de vrije hand het midden van de steel verjongd en nodige rondingen meegeven zodat hij lekker in de hand ligt. Vervolgens nog even met de schuurmachine en p180 er overheen en de boel in elkaar lijmen. Na het lijmen alleen nog even het uitstekende stukje van de pen terug schuren.
Ik ben blij met het resultaat, al zitten er nog de nodige schoonheidsfoutjes in. De rand tussen steel en bijl sluit niet overal even mooi aan. Blijkbaar zit het gat in de bijl ook niet 100% haaks op de midden lijn van de bijl. Lastig uitlijnen ook als je eerst de ronde vormen er in zaagt en daarna de gaten gaat boren, volgende keer wellicht anders aanpakken.
Nu rest alleen nog de afwerking. Die kinderen steken nog wel eens iets in hun mond, het moet wat dat betreft wel veilig zijn. Ik moest gelijk denken aan snijplanken en lees hier en daar wat over druivenpit olie. Is dat iets om op deze bijl te smeren? Ik wil dat de tekening van het hout mooi naar voren komt, en dat er bescherming is voor viezigheid en vlekken. Suggesties zijn welkom.
