Brood-bewaar-doos uit Zirbe/Arve/Alpenden

[jan pranger]

Tijdens een vakantiereis door Oostenrijk waren wij op 28 augustus 2012 in Matrei bij Daniel Wolsegger - een professioneel meubelmaker en houtdraaier. Bij vertrek kreeg ik van hem twee grote schijven Zirbe Holz of Alpenden (Arve in het NL). Een bijzondere houtsoort die groeit langs de boomgrens rond de 2000 meter hoogte in de Alpen en in de Karpaten.
Traditioneel wordt het hout gebruikt voor het bewaren van zelfgebakken brood vanwege de goede bewaareigenschappen. Het heeft een antibacteriële werking die schimmelvorming tegengaat. Wordt ook veel gebruikt in de interieurbouw. De noesten zijn niet hard maar geschikt voor houtsnijwerk en blijven stevig zitten - springen er niet uit wegens krimp.
Nou van dat hout heb ik deze brooddoos gedraaid (43 cm onder en 34 cm boven - diepte inhoud 10 cm - blok was 14 cm dik.
Het deksel is gemaakt van Iepenhout.
Het geheel nog onbehandeld en moet nog verder geschuurd worden.
Mijn kleinzoon is een verdienstelijk hobbybakker, de bestemming is dus bekend. Het hout mag niet met een beschermlaag worden afgewerkt om de specifieke eigenschappen hun werk te laten doen.
Even een groot karwei tussendoor met nog wekenlang een heerlijke geur in de werkplaats.
vr.gr. Jan Pranger.

 

[handig18]

Mooie doos Jan!

 

[EdP]

Ja. Het deksel past er ook mooi bij.

 

[O Peatey]

Mooie broodbox Jan. Ik ben zelf sinds een paar maanden zuurdesembrood aan 't bakken. Volgens mij past zo'n brood precies in die bewaardoos.

 

[jan pranger]

Hallo Pieter
Mijn kleinzoon werkt met zuurdesem. Vandaar de keuze voor dit ontwerp en deze houtsoort.
Vr.gr. Jan.

 

[wijk0983]

Dat vind ik een mooi werkstuk met een mooi verhaal erbij. Ook leuk voor de kleinzoon.

 

[O Peatey]

Hallo Pieter
Mijn kleinzoon werkt met zuurdesem. Vandaar de keuze voor dit ontwerp en deze houtsoort.
Vr.gr. Jan.

Is dat Zirbenholz ook hier in NL verkrijgbaar?

 

[henkverhaar]

Mooie doos, maar vooral geschikt voor rond brood. Ik bak langwerpige vloerbroden... En bewaren? gewoon in de vriezer (twee broden van 1250 gram per baksessie, gehalveerd; eentje in de trommel en 3 in de vriezer. Daar doen wij met zn tweeen dan ongeveer een week mee.

Dat antibacteriële kan ik me op zich nog wel iets bij voorstellen - zolang het hout redelijk vers is en 'uitdampt' (naaldhout), maar dat dat, of een andere chemische eigenschap van het hout schimmelvorming zou tegen gaan daar heb ik zo mijn bedenkingen bij - ik denk dat dat eerder een effect is van de vochthuishouding in zo'n houten doos. Plus, zuurdesembrood schimmelt sowieso minder snel dan 'gewoon' brood, en het wordt ook minder snel oudbakken (weetje: oudbakken brood is niet oud of (zeker niet) uitgedroogd; het is een natuurlijk proces, dat zetmeelretrogradatie heet, waarbij de zetmeelkristalstruktuur van de vorm die het bij de oventemperatuur aannam weer terugvalt naar de kristalstruktuur bij kamertemperatuur. Daarom werkt brood 'oppiepen' - even verhitten in een oven of magnetron - ook: dan breng je de kristalstruktuur weer terug naar die van net na het bakken. Dat gaat helaas niet oneindig. Verder: retrogradatie gaat sneller in de koelkast (brood dus bij kamertemperatuur bewaren), maar stop vrijwel geheel in de vriezer).

 

[jan pranger]

Pieter.
In ieder geval niet verkrijgbaar bij de Arnhemse Fijnhouthandel.
Wel bij www.drechselholz-laschinger.de in Kirchberg Oostenrijk.
Henk.
Ik geef door wat ik als roemruchte eigenschappen heb gehoord en gelezen. Met name ook de door jou genoemde vochtregulerende werking.
Overigens begeef ik mij niet dan schoorvoetend op het terrein van scheikunde, want mijn bètakant heeft behoorlijk geleden onder mijn alpha voorkeur.
Liever houd ik mij bezig met vormgeving b.v. door zo'n blok hout om te toveren tot harmonieuze vormen.
Dank voor jullie reacties! Altijd leuk: commentaar om samen van te leren.
Bij de foto: Daniël loopt lente, zomer en herfst in korte broek.
vr.gr. Jan Pranger.

 

[Jan van der Ploeg]

Jan,
Een prachtige doos, heel mooi gedraaid ook.
Op de laatste drechseltag in Ebbs was het het ruim voorradig.

M.vr.gr. Jan

 

[Nico Oosthoek]

Dat is een mooie brood bewaar doos geworden Jan. Mijn zoon nam dit hout een aantal jaren geleden voor mij mee uit Oostenrijk. Heerlijk om te draaien en een lekkere geur.

 

[jan pranger]

Jan en Nico dank.
Ja op die tweejaarlijkse houtdraaimanifestaties in Duitsland worden allerlei houtsoorten met karrenvol aangevoerd en verkocht.
Soms prachtige blokken bij.Trouwens ook de stands met gereedschap en de nieuwste snufjes.
In Duitsland draaien ze meest meer traditionele vormen - nogal behoudend of beter vormvast.
vr.gr. Jan.